Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Araştırma ve Deneyim Dergisi (ADEDER), COPE* (Committee on Publication Ethics/Yayın etiği Komitesi) tarafından hazırlanan kılavuzu** esas almaktadır.

Araştırma ve Deneyim Dergisi’nin yayın süreci, bilimsel yönteme uygun, nesnel ve tarafsız şekilde yürütülür. Bu doğrultuda bilimsel bilginin üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması amaçlanmaktadır. Bu hedefe ulaşılması için tüm paydaşların (yayıncı, editörler, hakemler, yazarlar ve okuyucular vb.) etik ilkelere yönelik standartlara uymaları gerekmektedir. Tarafsızlık standardı için çift taraflı kör hakem değerlendirme politikası uygulanmaktadır.

Araştırma ve Deneyim Dergisi, kâr amacı olmayan ve kamu yararını amaçlayan bir dergidir. Derginin web sayfasında elektronik olarak, ücretsiz ve açık erişimi sağlar.

TR Dizin tarafından geçerli olan etik kurul onay kuralı, derginin temel etik ilkelerindendir. Derginin 7. Cildinden itibaren etik kurul onayı istenecektir. TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri Madde 8: “Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan ve etik kurul kararı gerektiren çalışmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.”
Yazardan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk/son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Editörler Kurulunun Sorumlulukları

Dergi editörü dergiye yapılan makale başvurularının uygunluğuna ve yayınlanıp yayınlamayacağına karar verir. Editör kararı yazarın ırkı, cinsiyeti, dini etnik kökeni ve politik görüşüne göre değil, makalenin orijinalliği ve dergi politikasına uygun olup olmadığı yönündedir. Editörler dergi paydaşlarının bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya, gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme ve/veya açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmayı ilke edinir. Dergi editör kurulu, yazarlar için ihtiyaç duyulan bilgi ve açıklamaları hazırlar. Gerektiği durumlarda bunları günceller. Editör başvuru ile ilgili kişisel bilgileri paylaşmazlar.

Hakemlerin Sorumlulukları

Hakemler kendilerine yönlendirilen makaleyi tarafsız bir şekilde ve gizlilik esasıyla değerlendirmelidir. Hakemler, çıkar çatışması veya çıkar birliği olan durumlarda makaleyi değerlendirmeyi reddetmelidir. Hakemler, öngörülen süre içerisinde değerlendirme yapamayacaklarsa, uzmanlık alanları ile ilgili değilse veya etik bir problem görmüşlerse editörü bilgilendirmelidirler. Hakemler, değerlendirmeyi akademik etik ve görgü kurallarına uygun şekilde, yapıcı bir üslupla yapmalıdır. Değerlendirme yaparken hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.

Yazarların Sorumlulukları

Yazarlar çalışmalarında yayın etik kurallarına bağlı olmalıdırlar. Yazarlar çalışmalarının özgünlüğünü ve objektifliğini açıkça ortaya koymalıdırlar. Aynı makale birden fazla dergiye aynı anda gönderilmesi uygun bulunmaz. Yazarlar, makalelerindeki benzerlik oranını tespit etmeli ve kaynakça hariç %20 sınırını aşmadığı takdirde dergiye göndermelidir. Makale, lisansüstü tezden veya projeden üretildiyse ve bir bilimsel toplantıda sunulduysa (sempozyum, kongre vb) makalenin ilk sayfasında belirtmelidir. Yazarlardan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk/son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir. Yazarlar, değerlendirme aşamasındaki veya elektronik ortamda yayınlanmış makalesiyle ilgili bir hata fark ederse bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle hemen iletişime geçmesi gerekir. Yayın sonrası ilk beş gün içinde düzeltme yapılabilmektedir. Yazarlar, yayınlanan makaleleri ile ilgili verileri beş yıl süreyle saklamakla yükümlüdür.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Derginin tüm paydaşları, dergideki yazarlarla ilgili değerlendirme ve yayın süreçlerinde etik ilkelere uygun olmayan bir eylemle karşılaşmaları durumunda adedereditor@gmail.com adresine bildirmelidir.


*Committee on Publication Ethics. (2017). Code of conduct. Retrieved from https://publicationethics.org/resources/code-conduct
**COPE Council. (2017) Ethical guidelines for peer reviewers. Retrieved from https://publicationethics.org/files/Ethical_Guidelines_For_Peer_Reviewers_2.pdf