Aydın İli Okullarında Karakter Eğitiminin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 18 - 45, 30.12.2018

Kerim Gündoğdu , Asuman Seda Saracaloğlu , Betül Altay Mehmet Altın , Nurtaç Üstündağ , Muhammed Eken , Meltem Çengel

Öz

Bu
araştırmanın amacı ilk ve orta dereceli okullarda görev yapan öğretmenlerin
karakter eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Bu genel amaçtan
hareketle, tarama modeline dayalı olarak gerçekleştirilen bu araştırma
kapsamında Aydın İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilk ve ortaokullarda görev
yapan farklı branşlardaki 272 (%53) ilkokul, 241 (%47) ortaokul öğretmeni olmak
üzere toplam 515 öğretmene
araştırma ekibi tarafından hazırlanmış anket farklı zamanlarda uygulanmıştır.
Katılımcılara ait kişisel veriler elde edilerek görev yaptıkları kademe,
cinsiyet, yaş, kıdem ve bağlı bulundukları sendika değişkenlerine göre frekans
ve yüzdelere dayalı olarak tablolar oluşturulmuştur. Araştırmada toplanan likert
tipi anket verileri SPSS programı kullanılarak, açık uçlu anket soruları ise
betimsel olarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda okul ve
öğretmenlerin karakter eğitimi üzerindeki etkililiğinde öğretmenlerin
niteliklerinin; yaptıkları işi sevmelerinin; 
gelişme açık olmalarının; konu hakkında aldıkları hizmet içi eğitim ve
öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate almalarının üst sıralarda yer
aldığı görülmektedir. Ayrıca Öğretmenler
karakter eğitiminde kullanılan yöntem ve tekniklerin çeşitlendirilmesini,
yaparak yaşayarak öğrenmenin sağlanmasını ve ailelerin bilinçlendirilmesini
önermektedirler. Karakter eğitimine yönelik kazanımlara ulaşılamamasına ilişkin
olarak öğrencinin yakın çevresinin özellikle de ailesinin etkili olmaması
öğretmenlerin belirttikleri nedenler arasında öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karakter eğitimi, değerler eğitimi, duyuşsal alan, öğretmen algıları, ilkokul, ortaokul

Kaynakça

• Ateş, F. (2013). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi ve Uygulamalarına Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avcı, E. (2011). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Karakter Eğitimine Dair Özyeterliklerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bakioğlu, A. ve Sılay, N. (2011).Yüksek Öğretim ve Öğretmen Yetiştirmede Karakter Eğitimi. Ankara: Nobel.Bal, U. G. (2004). Çocuklar ve Değerler Eğitimi. Çoluk Çocuk Dergisi. 45, 18-20.
• Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme, çev. Durmuş Ali Özçelik. İstanbul: MEB Yayınları.Bulach,
• C. R. (2002). Implementing a character education curriculum and assessing its impact on student behavior. The Clearing House,76(2), 79-83.Center for Civic Education (1995, May). The role of civic education: a report of the task force on civic education (Report No. SO 025 491). Calabasas, California: Center for Civic Education.
• Çağatay, Ş., M. (2009). Öğretmen Görüşlerine Göre Karakter Eğitiminde ve Karakter Gelişiminde Okulun Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Çağlar, A. (2002) “Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi”. Gelişim Ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
• Çıbıkçı, G. (2004). Ailede değerler bilinci. Retrieved April, 9, 2004 from http://www.turkischweb.com/Anaokulu/seite4.htm
• Cohen, J., McCabe, L., Michelli, N. M., & Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education. Teachers college record,111(1), 180-213.De Roche, E. F. and Williams M. M. (1998). Educating hearts and minds: a comprehensive character education framework. Corwin Press: Thousand Oaks.
• Girgin, M. (2012). Pedagojik Değerler. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Gökçek, B. S. (2007). 5–6 Yaş Çocukları İçin Hazırlanan Karakter Eğitimi Programının Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbulHalstead, J. M., & Taylor, M. J. (1996). Values in education and education in values. Psychology Press.
• Hoover, R. L. and Kindsvatter, R. (1997). Democratic discipline. Prentice Hall: Upper Saddle River.Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2012). Ahlaki Karakter ve Eğitimi. II. Uluslararası Değerler ve Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kohn, A. (1997). How not to teach values: A critical look at character education. Phi Delta Kappan, 78(6), 429-439.
• Lehrer, M. W. (1997). Texas public elementary teachers’ perceptions of character education in Texas public elementary schools. Unpublished Doctoral dissertation. Baylor University: Texas.
• Lickona, T. (1997). The teacher's role in character education. Journal of Education 179(2), 63-80.
• McBrien, J., L. & Brandt, R., S. The Language of Learning: A Guide to Education Terms, pp.17-18, 1997, Alexandria, VA: Association for Supervision and CurriculumDevelopment. Retrieved on December 12, 2003 from http://www.ascd.org/cms/index.cfm?TheViewID=1728&flag=1728)
• MEB (1973). Millî Eğitim Bakanlığı, 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu. http://mevzuat.meb.gov.tr/ adresinden 04 Ocak 2016 tarihinde alıntılanmıştır.
• Milson, A. J. (2003). Theachers’ sense of efficacy for the formation of students’ character. Journal of Research in Character Education, 1(2), 89-106.Morrison, G. S. (1990). Child development. Delmar: New York.
• Orhan, A. (2013). Hayat Bilgisi Dersi Programının Karakter Eğitimi Açısından Öğretmen Ve Öğrenci Perspektiflerine Göre Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Ryan, K. (1993). Mining the values in the curriculum. Educational Leadership, 51 (3), 16-18. EBSCOhost veritabanından March 27 Mart 2002 tarihinde alınmıştır. Ryan, K., & Lickona, T. (1992). Character development in schools and beyond (Vol. 3). CRVP.
• Senemoğlu, N. (1996). Gelişim, öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulamaya. Ankara: Spot.
• Sergiovanni, T. (1992). Moral leadership: getting to the heart of school reform. San Francisco: Jossey Bass Inc.
• Steuer, F. B. (1994). The psychological development of children. Brooks/Cole Publishing Company: California.
• Tay, B. (2009). Hayat Bilgisi Öğretimi. Ankara: Maya Akademi
• TDK (2016). Türk Dil Kurumu. http://tdk.gov.tr/ adresinden 05.01.2016 tarihinde alıntılanmıştır.
• UNESCO (2016). Living Values Education for Children and Young Adults Around the World. http://www.livingvalues.net/ adresinden 22.03.2016 tarihinde alıntılanmıştır
• Uysal, F. (2008). Karakter Eğitimi Programlarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Woolfolk, A. E. (1995). Educational psychology (6th ed.). Alyn and Bacon: Needham Heights.
• Yıldırım, A., Güneri, O. Y. and Hatipoğlu, Z. S. (2002). Development and learning,course notes. Seçkin Yayınları: Ankara.