Sosyo-ekonomik Yapısı Farklı Alanlarda Parkların Mevcut Tasarımının ve Kullanıcı İsteklerinin Değerlendirilmesi: Aydın Kenti Örneği

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 2, 243 - 250, 30.12.2022

Zöhre Polat , Ebru Ersoy Tonyaloğlu , Çiğdem Kılıçaslan , Barış Kara

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1132173

Öz

Bu çalışmanın amacı, Aydın kentinde sosyo-ekonomik yapısı farklı alanlarda parkların mevcut tasarımları ile park alanlarıyla ilgili kullanıcı isteklerinin değerlendirilmesi ve Aydın kenti örneğinde parkların planlanması, tasarlanlaması ve yönetimi ile ilgili önerilerin sunulmasıdır. Araştırma, verilerin elde edilmesi, analizi ve sentezini içeren peyzaj araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Genel olarak, sosyo-ekonomik veriler ve park alanlarının yapısal tasarımı, bitkisel tasarımı ve çocuk oyun alanları ile ilgili veriler değerlendirildiğinde, sosyo- ekonomik düzey olarak orta derecede yer alan Nevzat Biçer Parkı, yüksek sosyo-ekonomik yapıda olan mahalledeki park alanımdan (Avrupa Birliği Parkı), farklılık göstermiştir ve değerlendirmelerde yüksek puanlar almıştır. Yüksek ve orta derecede sosyo-ekonomik yapıya sahip mahallelerdeki park alanları düşük sosyo-ekonomik yapıda olan mahalledeki park alanından (Maksut Doğan Parkı) , yapısal ve bitkisel tasarımda ve çocuk oyun alanı tasarımı değerlendirmelerinde daa yüksek puanlar almışlardır. Yaşadıkları mahallede park alanlarını en yüksek oranla yetersiz bulan Maksut Doğan kullanıcılarıdır. Bu veriler ışığında, parkların bulundukları mahallerdeki sosyo-ekonomik yapsı, park alanı planlaması, tasarımı, uygulaması ve yönetim zinciri ile değerlendirilerek öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Park alanları, park alanı planlaması, park alanı tasarımı, park alanı yönetimi, sosyo-ekonomik yapı.

Destekleyen Kurum

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Tarafından Desteklenmiştir.

Proje Numarası

ZRF-17043

Teşekkür

Araştırmaya sunduğu destekten dolayı Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi'ne teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Anonim (2013a) T.C. Güney Ege Kalkınma Ajansı (2013). TR32 Düzey 2 Bölgesi Bölge Planı 2014-2023.https://geka.gov.tr/uploads/pages_v/o_19utnqk2s1tbcm0h1g6i1973po38.pdf. (Erişim Tarihi: 05/06/2018).
• Anonim (2013b) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları (M). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 05/06/2018).
• Anonim (2017) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE-2017. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü https://www.bakkakutuphane.org/upload/dokumandosya/l_sege-2017.pdf (Erişim Tarihi: 01/04/2020).
• Anonim (2018) Türkiye İstatistik Kurumu, Konularına Göre İstatistikler. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist (Erişim Tarihi: 05/06/2018).
• Anonim (2020a). T.C. Efeler Belediyesi Park Ve Bahçeler Müdürlüğü ) Efeler İlçesi Mevcut ve Önerilen Parklar.
• Anonim (2020b) İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Planlama Servisi (2020b). Mimar Sinan Mahallesi, Avrupa Birliği Parkı İmar Planı.
• Anonim (2020c) İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Planlama Servisi (2020c). Cumhuriyet Mahallesi, Nevzat Biçer Parkı 2001 yılı İmar Planı.
• Anonim (2020d) İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Planlama Servisi (2020d). Orta Mahalle, Maksut Doğan Parkı, 1996 yılı İmar Planı.
• Abbasi A, Alalouch C, Bramley G (2016) Open Space Quality in Deprived Urban Areas: User Perspective and Use Pattern. Procedia-Social and Behavioral Sciences 216: 194-205.
• Çallı Ö (2019) Kamusal Mekân Olarak Kent Parklarının Sosyal Yaşam ve Yer Oluşturma Açısından Önemi İzmir - Kültürpark Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Kentsel Tasarım Programı, Yüksek Lisans Tezi, 197 s., İzmir.
• Elinç H (2011) Görsel Kalite Değerlendirmesi Yöntemi İle Antalya İli Alanya İlçesindeki Abdurrahman Alaettinoğlu ve Alanya Belediye Başkanları Kent Parklarının İrdelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 120s, Konya.
• Haq S (2011) Urban Green Spaces and an Integrative Approach to Sustainable Environment. Journal of Environmental Protection 2: 601-608.
• Jim CY, Shan X (2013) Socio economic effect on perception of urban green spaces in Guangzhou, China. Cities 31: 123-131.
• Kaczynski AT, Potwarka LR, Saelens, BE (2008) Association of Park Size, Distance and Features With Physical Activity in Neighborhood Parks. American Journal of Public Health 98(8) 1451-1456.
• Karaçor E K, Çıracı H (2016) Farklı Sosyo-Ekonomik Yapılara Göre Kamusal Mekan Kullanımının Değerlendirilmesi. Online Journal of Art and Design 4(4).
• Karademir N, Sandal EK (2011) Kahramanmaraş’ta Rekreasyon Alanlarının Kullanımının Sosyo-Ekonomik Faktörlerle İlişkisi. Nature Sciences 6(4): 189-212.
• Langemeyer J, Camps-Calvet M, Calvet-Mir L, Barthel, S, Gómez-Baggethun E (2018) Stewardship of Urban Ecosystem Services: Understanding The Value(S) of Urban Gardens in Barcelona, Landscape and Urban Planning 170: 79-89 .
• Mowen A, Orsega-Smith E, Payne L, Ainsworth B, Godbey G (2007). The Role of Park Proximity and Social Support in Shaping Park Visitation, Physical Activity, and Perceived Health Among Older Adults. Journal of Physical Activity and Health 4: 167-179.
• Nemutlu FE (2016) Çanakkale 500. Yıl Parkının Peyzaj Tasarımı ve Sosyo-Kültürel Olanakları Açısından İrdelenmesi / Examination of Çanakkale 500. Year Park Regard to Landscape Design and Socio-Cultural Opportunities, Journal of Tekirdağ Agricultural Faculty 13(3): 48.
• Petters K, Elands B, Buijs A (2009) Social Interactions in Urban Parks: Stimulating Social Cohesion? Urban Forestry&Urban Greening 9 (2) : 93-100.
• Pulighe G, Fava F, Lupia, F (2016) Insights and Opportunities from Mapping Ecosystem Services of Urban Green Spaces and Potentials in Planning. Ecosystem Services 22 (A): 1-10.
• Rabare R, Okech, R, Onyango G (2009) The Role of Urban Parks and Socio-Economic Development: Case Study of Kisumu Kenya. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management 4, 3 (12); 22-36.
• Scopelliti M, Carrus G, Adinolfi C, Suarez G, Colangelo G, Lafortezza R, Panno A, Sanesi G (2016) Staying in Touch with Nature and Well-Being in Different Income Groups: The Experience of Urban Parks in Bogotá,Landscape and Urban Planning 148: 139-148.
• Talay İ, Kaya F, Belkayalı N (2010) Socio-Economic Structure Effects on the Recreational Trends and Demands: A Case Study Bartın City. Turkish Journal of Geographical Sciences 8(2): 147-156.
• Tan PY, Wang J, Sia A (2013) Perspectives on Five Decades of The Urban Greening of Singapore. Cities 32: 24-32.
• Woodruff SC , BenDor T K (2016). Ecosystem Services in Urban Planning: Comparative Paradigms and Guidelines for High Quality Plans. Landscape and Urban Planning 152: 90-100.
• Wolch JR, Byme J, Newell J P (2014) Urban green space, public health, and environmental justice: The challenge iddia of making cities ‘just green enough’. Landscape and Urban Planing 12: 243-244.