1992-2011 YILLARI ARASINDA ÇEVRE EĞİTİMİ İLE İLGİLİ YAYIMLANAN YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA TEZLERİNDEKİ GENEL YÖNELİMLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Sayı: 19, 383 - 413, 29.04.2015

Şirin Yılmaz , Fatih Aydın , Mehmet Bahar

https://doi.org/10.14520/adyusbd.33216

Cited By: 20

Öz

Araştırma 1992-2011 yılları arasında Türkiye’de çevre eğitimi ile ilgili
yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimleri açığa
çıkarmak amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırma konusu
kapsamında YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranarak 147 yüksek
lisans ve 31 doktora tezi örnekleme dahil edilmiştir. Örneklemdeki tezler
çalışmanın yapıldığı yıl, üniversite, araştırma konusu, çalışma grubu,
araştırma yöntemi, veri toplama teknikleri ve aracı, veri çözümleme
teknikleri açısından incelenmiştir. Analizler sonucunda çevre eğitimi ile
ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinin en fazla sırasıyla Gazi
Üniversitesi, ODTÜ ve Marmara Üniversitesi’nden yayımlandığı; çalışma
grubu olarak yükseköğretim ve ilköğretim öğrencilerinin; araştırma
konusu olarak çevreye yönelik tutum, çevre bilinci ve çevre bilgisi;
araştırma deseni tarama modeli ve deneysel desen; veri toplama tekniği
olarak yazılı veri toplama ve görüşme; veri analizinde ise parametrik
testler ve betimsel istatistik olduğu sonuçlarına varılmıştır. Araştırma
sonunda elde edilen bulgular sonucunda çalışmaya ve çevre eğitimi
çalışacak olan araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre eğitimi, betimsel çalışma, literatür tarama

Kaynakça

• Aktepe, S. ve Girgin, S. (2009). İlköğretimde eko-okullar ve klasik okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması. İlköğretim Online, 8(2), 401-414.
• Atasoy, E. (2005). Çevre için eğitim: İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisiüzerine bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. ve Karamustafaoğlu, O. (2011). E-dergilerde yayınlanan fen eğitimi makaleleri: Yöntem analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1).
• Bozkurt, O. ve Cansüngü (Koray) Ö. (2002). İlköğretim öğrencilerinin çevre eğitiminde sera etkisi ile ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-73.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç, E. K. , Akgün, Ö. E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Basım) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. ve Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish Science Education. Essays in Education, Special Edition.
• Demirbaş, M. ve Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2) , 195-211.
• Demirkaya, H. (2006) . Çevre eğitiminin Türkiye’deki coğrafya programları içerisindeki yeri ve çevre eğitimine yönelik yeni yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 207-222.
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N. ve Şeker, F. (2012). F en bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi (TUFED), 9(1).
• Flowers, A. L. (2007). An experiential environmental education: An exploration of grade eight students environmental attitudes, behaviors and emotions. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dalhousie University.
• Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online Dergisi, 6(3), 452-468.
• Ilgar, R. (2007) . Çevre eğitiminde yaygın eğitimin rolü ve önemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 38-50.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Educational Administration: Theory and Practice, 16(1), 49-71.
• Kurnaz, M. A. ve Çalık, M. (2009). A thematic review of ‘energy’ teaching studies: Focuses, needs, methods, general knowledge claims and implications. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 1(1), 1-26.
• Leiserowitz, A. A., Kates, R. W. ve Parris, T. M. (2004). Sustainability values, attitudes, and behaviors: A review of multi-national and global trends. Center for International Development at Harvard University, Working Papers, 113.
• Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. ve Yıldırım. Y. (2008). Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 439- 458.
• Tatlı, S. ve Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12(1), 143-150.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, D. ve Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Ankara.
• Timur, S. ve Yılmaz, M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 303-320.
• Tsevreni, I. (2011). Towards an environmental education without scientific knowledge: An attempt to create an action model based on children's experiences, emotions and perceptions about their environment. Environmental Education Research, 17(1) , 53 – 67 .
• Uğur Erdoğmuş, F. (2009). In partial fulfillment of the requirements for the degree of master of science in computer education and instructional technology. Unpublished Master’s Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Uzunboylu, H. ve Özçınar, Z. (2009). Research and trends in computer-assisted language learning during 1990– 2008: Results of a citation analysis. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 133-150.
• Ünal, S., Çalık, M., Ayas, A. ve Coll, R. K. (2006). A review of chemical bonding studies: Needs, aims, methods of exploring students’ conceptions, general knowledge claims and students’ alternative conceptions. Research in Science & Technological Education, 24(2), 141–172.
• Venkarataman, B. (2008). Why environmental education? Environment Magazine, 50 (5).
• Yang, J. S. (1993). Perceptions of preservice secondary school teachers in Taiwan, the Republic of China, concerning environmental education. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Texas A&M University.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case Study Research: Methods and Methods. (3rd Edition). London: Sage Publications
• Yücel, A. S. ve Morgil, F. İ. (1998). Yüksek öğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.
• Yüksel, Y. (2009). Klasik okullar ile eko-okullar ve yeşil bayraklı eko-okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.