Diyet Kliniğine Başvuran Bireylerin Gıda Katkı Maddelerine Karşı Tutum ve Davranışlarının Araştırılması

Yıl 2023, Sayı: 6, 21 - 27, 31.10.2023

Merve Or Küçükkurt , Recep Kara

Öz

Sağlığın temelini oluşturan en önemli unsurlardan biri sağlıklı beslenmedir. İnsanların büyüme ve vücudunun gerekli işlevleri yerine getirebilmesi, dış etkenler ve hastalıklarda immün sistemin dayanıklı olabilmesi adına belli gıdalara ihtiyaç duyarız. Sağlıklı ve dengeli beslenme; gelişme ve büyüme sağlığın korunması yaşamın devam ettirilmesi, hayat standartlarının yükseltilmesi adına tüketilmeli gerekli gıdaların ihtiyacın giderilmesidir. Obezite günümüzde artarken, tıbbi beslenme tedavisinde istenilen, bireyin hayat boyu yeme alışkanlıklarını gereken düzeyde alıp ideal kiloya kavuşmasıdır. Gıdaya katılan ekstra maddeler tüketiciye zarar vermeyecek düzeyde olmalıdır ve kontrolleri ona göre sağlanmalıdır. Diyet kliniğine obezite tedavisi için gelen bireylerin, gıda katkı maddeleri konusunda ne kadar bilgi ve farkındalığı incelenirken aynı zamanda etiket okuma alışkanlıklarının seviyesi bunun sağlıklı ve dengeli beslenme üstünde etkisi hedef alındı. Genel anlamda gıdaların üzerindeki etiket bilgisi okuma alışkanlığı, yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, özel hastalıklar ve diyette olan bireyler için etiket bilgisi farkındalığı çeşitlilik göstermektedir. Etiket bilgisi tanımlamada etiket okuma alışkanlığı özellikle sağlıklı kilo vermek isteyen bireylerin diyet yaparken aldıkları paketli ürünleri içeriği hakkında bilgi edinip ona göre sağlıklı tercihler yapmasını sağlar.

Anahtar Kelimeler

Diyet, Obezite, Anket, Gıda Katkı Maddeleri, Etiket bilgileri

Etik Beyan

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 08.11.2019 tarih ve 2019/38 sayısı ile 23.02.2021 tarih ve 2021/10 sayısı ile onay alınmıştır.

Teşekkür

Bu çalışma aynı isimli Yüksek Lisans Tezinden (2021-019) özetlenmiştir.

Kaynakça

• Cebeci, A. ve Güneş, F. E. (2017). Türkiye ve Avrupa'daki tüketicilerin gıda etiketi okuma tutumlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 261-267.
• Coşkun, F. ve Kayışoğlu, S. (2018). Besin etiketi okuma alışkanlıklarına ve etiket okumanın satın alma tercihlerine cinsiyetin etkisi: Tekirdağ ili örneği. Akademik Gıda, 16(4), 422-430. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.505518
• Cowburn, G. ve Stockley, L. (2005). Consumer understanding and use of nutrition labelling: a systematic review. Public Health Nutrition, 8(1), 21-28. https://doi.org/10.1079/PHN2005666
• Erçim, R. E. (2014). Üniversite öğrencilerinin beslenme durumlarının değerlendirilmesi ve sağlıklı yeme indekslerinin saptanması.
• Erdoğan, S. ve Erdoğan, T. Y. (2007). Kimyasal katkı maddeleri ve tarihi geçmişleri. 2. Yapılarda Kimyasal Katkılar Sempozyumu, 2, 21-34.
• Eroğlu, E. İ. ve Ayaz, A. (2018). Gıda Katkı Maddelerinin Sağlık Üzerine Etkileri: Risk Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(3), 311-319. https://doi.org/10.33076/2018.BDD.312
• Göktaş, G. (2021). Türkiye’nin Obeziteyle Mücadelesi, Sağlıklı Yaşam, 1049, Haziran, 2021. Erişim adresi: https://www.yesilay.org.tr/tr/makaleler/turkiyenin-obeziteyle-mucadelesi?gclid=Cj0KCQjwpc-oBhCGARIsAH6ote9ivJWlmqQtD4ghp7jDl_s5n6PGMprJo8kMo4ROSR_GmMhgjRIaAq2hEALw_wcB.
• Gül, F. ve Dikmen, D. (2018). Kadın Tüketicilerde Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları ve Alerjen Bilgi Düzeyinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(2), 157-165. https://doi.org/10.33076/2018.BDD.300
• Güneş, F. E., Aktaç, Ş. ve Korkmaz, B. İ. O. (2014). Tüketicilerin gıda etiketlerine yönelik tutum ve davranışları. Akademik Gıda, 12(3), 30-37.
• Jackey, B. A., Cotugna, N. ve Orsega-Smith, E. (2017). Food label knowledge, usage and attitudes of older adults. Journal of Nutrition in Gerontology and Geriatrics, 36(1), 31-47. https://doi.org/10.1080/21551197.2017.1280868
• Türk Gıda Kodeksi. (TGK). (2013, 30 Haziran). Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği. Resmî Gazete (Sayı: 28693). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2013/06/20130630-4.htm
• Tarsitano, A., Pizzigallo, A., Ballone, E. ve Marchetti, C. (2012). Health-related quality of life as a survival predictor for patients with oral cancer: is quality of life associated with long-term overall survival? Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology and Oral Radiology, 114(6), 756–763. https://doi.org/10.1016/j.oooo.2012.06.022
• Yücecan, S. (2007). Tüketici sağlığı, yaşam kalitesi ve optimal beslenme. Tüketici Yazıları (I), 187-200.