Masal Kitaplarında Yer Alan Korku ve Şiddet Ögeleri

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 859 - 878, 30.11.2020

Şüra Güzelküçük , Mustafa Türkyılmaz

https://doi.org/10.31592/aeusbed.660697

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma, masallarda yer alan korku ve şiddet unsurlarını tespit edip değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Eserlerin incelenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Eserlerin korku ve şiddet yönünden incelenmesinde hareket noktası olarak “cümle” kabul edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde Türkçe eğitimi alan uzmanlarının görüşlerinden de yararlanılmış ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın veri kaynağını, ikisi dünya edebiyatından, dördü Türk edebiyatından toplam altı masal kitabı ve bu masal kitaplarında yer alan 480 masal oluşturmaktadır.
Araştırmanın sonucunda, masal kitaplarında korku ve şiddet unsurları tespit edilmiştir. Kitaplarda yer alan şiddet türleri sınıflandırılmış yapılan değerlendirmede; yerli ve yabancı masal kitaplarında en fazla karşılaşılan şiddet türlerinin sözel şiddet ve fiziksel şiddet olduğu bulunmuştur. Bu sıralamayı duygusal şiddet ve cinsel şiddet türlerinin takip ettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre Türk edebiyatında yer alan masallardaki şiddet unsurlarının, dünya edebiyatında yer alan masallardan daha fazla olduğu belirlenmiştir. Masal kitaplarındaki şiddet ve korku unsurlarının kullanım sıklığı karşılaştırıldığında; korku içeren unsurların, şiddet içeren unsurlardan az olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İçeriğinde en fazla korku unsuru bulunan masalın Andersen Masalları olduğu, en az korku unsuru bulunan masalın ise, Aisopos Masalları olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

KORKU, MASAL, ŞİDDET

Kaynakça

• Aktan, O., ve Aydın, F. (2018). Çocuk kitaplarına yansıtılan şiddet: 100 Temel Eser örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 92-109.
• Akyüz, E. (2000). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Alpöge, G. (2003). ‘‘Çocuk Edebiyatına Yansıyan Şiddet: Kitaptaki Şiddetle Televizyondaki Şiddetin Karşılaştırılması’’, Çocuk Edebiyatına ve Çocuk Hekimliğine Yansıyan Şiddet Sempozyumu Bildirileri içinde. (s. 112-120). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü ve Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Arıcı, A. F. (2004). Tür özellikleri ve tarihlerine göre Türk ve dünya masalları. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 26, 159-169.
• Berg, B., Lune, H. (2015). Qualitative research methods for the social sciences ınternational edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• Bilkan, A. F. (2001). Masal estetiği. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Dağlıoğlu, E. ve Çakmak, Ö. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikâye kitaplarının şiddet ve korku ögeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
• Fırat H. (2012). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal ve öykü kitaplarının korku ve şiddet öğeleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Grenby, M. O. (2008). Children’s literature. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Gültekin, A. (2011). Çocuk ve gençlik edebiyatı yazıları. İstanbul: Erdem Yayınları.
• Gündüz, Ü. (2005). Çocuk edebiyatında çeviri etkisi, uyarlamalar ve sorunları. Hece Dergisi Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, 136, 104-105.
• Güney, N. (2014). The concept of violence in terms of 100 basic works that are recommended to be read in secondary schools. International Online Journal of Educational Sciences, 6(3), 706-721.
• Kantarcıoğlu, S. (1991). Eğitimde Masalın Yeri. İstanbul: MEB Yayınları.
• Kara, Ş. (2007). Fantastik çocuk kitaplarında uzamın imgesel işlevi ve şiddet. Cankaya University Journal of Arts and Sciences. 1 (7), 61-72.
• Öztürk, H.E. (2008). Batı çocuk klasiklerinde temel değerler. İstanbul: Nar Yayınları.
• Öztürk, M. ve Giren, S. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocuklar için hazırlanan hikâye kitaplarındaki korku ve şiddet ögelerinin incelenmesi. TEKE Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2095-2108.
• Özyer, N. (2002). Çocuk Kitaplarında Olumlanan Şiddet. Çocuk Edebiyatına ve Çocuk Hekimliğine Yansıyan Şiddet Sempozyumu (25-27 Nisan) Bildiri Kitabı İçinde. (s. 71-77). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü ve Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Şen, S. (2003). Okulöncesi çocuklarının dil ve kavram gelişimlerine etkisi yönünden öykü ile masal kitaplarının incelenmesi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 37-54.
• Şimşek, T. (2002). Çocuk edebiyatı. Ankara: Rengarenk Yayınları.
• Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Türkyılmaz, M., Kuş Z. (2014). İlköğretim 100 Temel Eserde Çocuk Hakları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 39-63.
• Ünlüer, P. (2013). Masalların dini ve ahlaki değerler açısından incelenmesi (Billur Köşk Masalları Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2003). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yörükoğlu, A. (2000). Değişen toplumda aile ve çocuk (6. Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.