Okuma Çemberi Yönteminin Lise Öğrencilerinin Sosyal Duygusal Öğrenme Beceri Düzeylerine Etkisi: Bir Karma Yöntem Çalışması

Yıl 2023, , 1518 - 1544, 24.09.2023

Burak Asra , İlker Cırık

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1228514

Öz

Bu araştırmanın amacı, okuma çemberi yönteminin lise öğrencilerinin sosyal duygusal öğrenme becerileri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma, iç içe karma desende tasarlanmış ve 2021-2022 eğitim öğretim yılının birinci döneminde İstanbul ili, Arnavutköy ilçesindeki bir lisede yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, 9. sınıfta öğrenim gören 32’si deney, 31’i kontrol grubunda olmak üzere 63 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmanın nicel verileri Sosyal Duygusal Öğrenme Ölçeği ile toplanmıştır. Nitel veriler ise görüşme formu ve öğrenci projelerinden elde edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri Kovaryans Analizi istatistik tekniğiyle; nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ulaşılan bulgular, okuma çemberi yönteminin uygulandığı deney grubu ile kontrol grubu arasında SDÖ becerilerinin her birinde ve toplam puanlarında deney grubu lehine anlamlı bir fark ortaya çıkarmıştır. Nitel boyutta ulaşılan bulgular ise nicel bulguları destekler şekilde öğrencilerin SDÖ becerilerini yansıtmıştır. Araştırmanın sonuçları, öğrencilerin okuma çemberleri ile duygularını ifade ettiklerini, öz güvenlerini artırdıklarını, ön yargılarını gözden geçirdiklerini, ilgilerini keşfettiklerini göstererek öz farkındalık becerilerini yansıtmıştır. Ayrıca öğrencilerin öz yönetim becerileri kapsamında, koydukları hedefe ulaşma ve zaman kontrolü sağlama açısından disiplin kazandıklarını, motivasyonlarını artırdıklarını, inisiyatif aldıklarını göstermiştir. Sonuçlar, öğrencilerin empati kurma, şefkat gösterme, başkalarının duygularını ve bakış açılarını anlama gibi sosyal farkındalık becerileri sergilediklerini; iletişim becerilerini geliştirerek olumlu ilişkiler kurduklarını; eleştirel düşünme, problemleri tanımlayıp çözme ve eylemlerinin sonuçlarını öngörerek gerekçeli yargıda bulunma gibi sorumlu karar verme becerileri sergilediklerini ortaya çıkarmıştır. Araştırmada, SDÖ becerilerinin desteklenmesinde okuma çemberi yönteminin etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okuma çemberi, sosyal duygusal öğrenme, karma yöntem

The Effect of Literature Circle Method on Social Emotional Learning Skills Levels of High School Students: A Mixed Method Study

Öz

The aim of this study is to determine the effect of literature circle method on social emotional learning skills levels of high school students. The research was designed in a nested mixed method and was conducted in the first semester of the 2021-2022 academic year at a high school in Arnavutköy, Istanbul. The study group of the research consisted of 63 9th grade students, of whom 32 were in the experimental group and 31 in the control group. Quantitative data of the study were collected with the Social Emotional Learning Scale. Qualitative data were obtained from the interview form and student projects. Quantitative data of the study were analyzed with the Analysis of Covariance statistical technique. Moreover, qualitative data were analyzed by content analysis method. Results in the quantitative dimension of the study revealed a significant difference in favor of the experimental group in each of the SEL skills and the total scores between the experimental group and the control group, in which the literature circle method was applied. The qualitative results, on the other hand, confirmed the quantitative results and reflected the SEL skills of the students. The results of the research reflected the students' self-awareness skills by demonstrating how they expressed their emotions, improved their self-confidence, examine their prejudices, and discovered their interests with literature circles. In addition, it has been shown that students gain discipline, increase their motivation and take initiative in terms of self-management skills, achievement of set goals and manage their time effectively. The results of the study indicated that students demonstrated social awareness skills such as empathy, compassion, and understanding other people's emotions and perspectives; they built positive relationships by improving their communication skills; and they expressed responsible decision-making abilities such as critical thinking, problem-solving, and making reasoned judgments by anticipating the consequences of their actions. The study found that the literature circle method was effective in supporting SEL skills.

Anahtar Kelimeler

Literature circle, social emotional learning, mixed method

Kaynakça

• Albright, M. I., & Weissberg, R. P. (2010). School-family partnerships to promote social and emotional learning. In S. L. Christenson, & A. L. Reschly (Eds.), Handbook of school-family partnerships (pp. 246-265). Taylor & Francis.
• Alwood, C. S. (2000). Exploring the role of the teacher in student-led literature circles. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED442748.pdf
• Amato, P. R. (2005). The impact of family formation change on the cognitive, social, and emotional well-being of the next generation. The Future of Children, 15(2), 75-96.
• Avcı, S., Baysal, N., Gül, M. & Akıncı, Y. (2013). Okuma çemberi yönteminin okuduğunu anlama becerisine etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 535-55.
• Avcı, S. & Yüksel, A. (2011). Okuma çemberi yöntemine göre kitap okumanın öğrencilere bilişsel ve duyuşsal katkıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3(11), 1285-1300.
• Avcı, S., Yüksel, A. & Akıncı, T. (2010). Okuma alışkanlığı kazandırmada etkili bir yöntem: Okuma çemberi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32, 5-24.
• Aytan, T. (2018). Perceptions of prospective Turkish teachers regarding literature circles. International Journal of Educational Methodology, 4(2), 53-60. https://doi.org/10.12973/ijem.4.2.53
• Balantekin, M. & Pilav, S. (2017). Okuma çemberi yönteminin okuduğunu anlama becerisine etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 149-170.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Z. E. Özcan). Eğitim Yayınevi. Blum, H. T., Lipsett, L. R., & Yocom, D. J. (2002). Literature circles: A tool for self-determination in one middle school inclusive classroom. Remedial and special education, 23(2), 99-108.
• Briggs, S. R. (2010). Using literature circles to increase reading comprehension in third grade elementary students [Doctoral dissertation, Dominican University of California San Rafael]. https://eric.ed.gov/?id=ED511091
• Brown, S. (2015). Transaction circles with digital texts as a foundation for democratic practices. Democracy and Education, 23(2), 4.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (28. baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Cefai, C., Ferrario, E., Cavioni, V., Carter, A., & Grech, T. (2014). Circle time for social and emotional learning in primary school. Pastoral Care in Education, 32(2), 116-130.
• Certo, J. L. (2011). Social skills and leadership abilities among children in small-group literature discussions. Journal of Research in Childhood Education, 25(1), 62-81. https://doi.org/10.1080/02568543.2011.53311
• Cohen, J. (2006). Social, emotional, ethical, and academic education: Creating a climate for learning, participation in democracy, and well-being. Harvard educational review, 76(2), 201-237.
• Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning [CASEL]. (2015). CASEL guide: Effective social and emotional learning programs-middle and high school edition. http://secondaryguide.casel.org/ Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning [CASEL]. (2020). Core SEL competencies. https://casel.org/wp-content/uploads/2020/12/CASEL-SEL-Framework-11.2020.pdf
• Cook, A. L., Silva, M. R., Hayden, L. A., Brodsky, L., & Codding, R. (2017). Exploring the use of shared reading as a culturally responsive counseling intervention to promote academic and social-emotional development. Journal of Child and Adolescent Counseling, 3(1), 14-29. https://doi.org/10.1080/23727810.2017.1280327
• McCombs, B. L. (2004). The learner-centered psychological principles: A framework for balancing academic achievement and social-emotional learning outcomes, In J. E. Zins R.P. Weissberg, M.C. Wang, & H.J. Walberg (Eds.), Building academic success on social and emotional learning what does the research say?(pp. 23-39). Teacher College Press.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2020). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (Çev. Y. Dede & S. B. Demir). Anı Yayınları.
• Daniels, H. (1994). Literature circles: Voice and choice in the student centered - classroom. Stenhouse Publishers.
• Daniels, H. (2002). Literature circles: Voice and choice in book clubs and reading groups (2th ed.). Stenhouse Publishers.
• Doğan, B. & Kaya Tosun, D. (2020). An effective method in improving social skills: Literature circles. International Journal of Educational Methodology, 6(1), 199-206. https://doi.org/10.12973/ijem.6.1.199
• Doğan, B., Yıldırım, K., Çermik, H. & Ateş, S. (2018). Okuma çemberleri: Niçin ve nasıl? Örnek bir uygulama. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(3), 747-765.
• Doyle, B. G., & Bramwell, W. (2006). Promoting emergent literacy and social-emotional learning through dialogic reading. The Reading Teacher, 59(6), 554-564. https://doi.org/10.1598/RT.59.6.5
• Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school-based universal interventions. Child Development, 82, 405-432. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01564.x
• Durualp, E. (2014). Ergenlerin sosyal duygusal öğrenme becerilerinin cinsiyet ve sınıfa göre incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 13-25.
• Elias, M. J. (2006). The connection between academic and social-emotional learning. In Elias M. J. & Arnold H. (Eds.). The educator’s guide to emotional intelligence and academic achievement. Corwin Press.
• Elias, M. J., & Haynes, N. M. (2008). Social competence, social support, and academic achievement in minority, low-income, urban elementary school children. School Psychology Quarterly, 23, 474–495. https://doi.org/10.1037/1045-3830.23.4.474
• Elias, M. J., Zins, J. E., Weissberg, R. P., Frey, K. S., Greenberg, M. T., Haynes, N. M., ... & Shriver, T. P. (1997). Promoting social and emotional learning: Guidelines for educators. Association for Supervision and Curriculum Development (ASCD).
• Esen Aygün, H. (2017). Sosyal-duygusal öğrenme programlarının sosyal duygusal öğrenme becerilerinin gelişimine, akademik başarı ve sınıf iklimi algısına etkisi [Doktora tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Glesne, C. (2020). Nitel araştırmaya giriş (Çev. Eds: A. Ersoy & P. Yalçınoğlu). Anı Yayıncılık.
• Goleman, D. (2011). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir? (Çev. B. S. Yüksel, 34. baskı). Varlık Yayınları.
• Gözen, G. & Cırık, İ. (2017). Dijital öykülemenin okul öncesi çocukların sosyal duygusal davranışlarına etkisi. İlköğretim Online, 16(4), 1882-1896. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.358215
• Greenberg, M. T., Domitrovich, C. E., Weissberg, R. P., & Durlak, J. A. (2017). Social and emotional learning as a public health approach to education. The Future of Children, 27(1), 13-32.
• Greenberg, M. T., Weissberg, R. P., O’Brien, M. U., Zins, J. E., Fredericks, L., Resnik, H., & Elias, M. J. (2003). Enhancing school-based prevention and youth development through coordinated social, emotional, and academic learning. American Psychologist, 58 (6-7), 466-474.
• Hardin, J. (2012). Motivating disengaged readers: Fifth grade readers and university students partner in literature circles [Doctoral dissertation, Texas Tech University]. https://ttu-ir.tdl.org/handle/2346/50764 Hidi, S., & Harackiewicz, J. M. (2000). Motivating the academically unmotivated: A critical issue for the 21st century. Review of Educational Research, 70, 151–179. https://doi.org/10.3102/00346543070002151
• Hsu, J. T. (2004). Reading together: Student teacher meet in literature circles. Paper presented at the National Conference On English Teaching And Learning (Huwei, Taiwan, 2004). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED493021.pdf
• Huitt, W., & Dawson, C. (2011). Social development: Why it is important and how to impact it. Educational Psychology Interactive. Valdosta State University. Erişim adresi: http://www.edpsycinteractive.org/papers/socdev.pdf
• İmer, G. (2000). Öğretim ortamlarının düzenlenmesi. L. Küçükahmet (Ed.), Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar içinde (ss. 151-169). Nobel Yayın Dağıtım.
• Jones, D. E., Greenberg, M., & Crowley, M. (2015). Early social-emotional functioning and public health: The relationship between kindergarten social competence and future wellness. American Journal of Public Health, 105(11), 2283-2290. https://doi.org/10.2105/AJPH.2015.302630
• Kabakçı, Ö. F. & Korkut, F. (2008). 6-8. sınıftaki öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-86.
• Kabakçı, Ö. F. & Korkut-Owen, F. (2010). Sosyal duygusal öğrenme becerileri ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(157).
• Kabakçı, Ö. & Totan, T. (2013). Sosyal ve duygusal öğrenme becerilerinin çok boyutlu yaşam doyumuna ve umuda etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 40-61.
• Karacan Özdemir, N. & Bacanlı, F. (2020). Sosyal duygusal öğrenme becerileri ve kariyer gelişimi: Öğretmen ve psikolojik danışman rolleri. Milli Eğitim Dergisi, 49 (226), 323-344.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karatay, H . (2015). Eleştirel düşünme ve okuma alışkanlığı becerilerinin geliştirilmesi için edebiyat halkası: Kitap eleştirisi modeli. Milli Eğitim Dergisi, 208, 6-17.
• Karatay, H. (2017). The effect of literature circles on text analysis and reading desire. International Journal of Higher Education, 6(5), 65-75.
• Karatay, H. & Soysal, İ. (2021). Edebiyat halkalarının 5. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine etkisi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 666-677. https://doi.org/10.29000/rumelide.897109
• Kaya Tosun, D. (2018). Okuma çemberlerinin okuduğunu anlama, akıcı okuma, okuma motivasyonu ve sosyal beceriler üzerindeki etkisi ve okur tepkilerinin belirlenmesi [Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kendziora, K., & Yoder, N. (2016). When districts support and ıntegrate social and emotional learning (SEL) findings from an ongoing evaluation of districtwide implementation of SEL. American Institutes for Research (AIR).
• King, C. (2001). “I like group reading because we can share ideas:” The role of talk within the literature circle. Reading, 35(1), 32-36.
• Linares, L. O., Rosbruch, N., Stern, M. B., Edwards, M. E., Walker, G., Abikoff, H. B., & Alvir, J. M. J. (2005). Developing cognitive, social, emotional competencies to enhance academic learning. Psychology in the Schools, 42(4), 405-417.
• Lobron, A., & Selman, R. (2007). The interdependence of social awareness and literacy instruction. The Reading Teacher, 60(6), 528-537. https://doi.org/10.1598/RT.60.6.3
• Lopes, P. N., & Salovey, P. (2004). Toward a broader education: Social, emotional, and practical skills. In J. E. Zins., R. P. Weissberg., M. C. Wang & H. J. Walberg (Eds.), Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? (pp. 76-93). Teachers College Press.
• McElvain, C. M. (2010). Transactional literature circles and the reading comprehension of English learners in the mainstream classroom. Journal of Research in Reading, 33(2), 178-205.
• Millî Eğitim Bakanlığı MEB. (2018). 2023 Eğitim vizyon belgesi. MEB.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Nobel Yayınları.
• Mete, G. (2020). Okuma eğitiminde okuma çemberi yönteminin uygulanması. Journal of History School, 45, 1147-1158.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2019). Genişletilmiş bir kaynak: Nitel veri analizi (Çev. Eds: S. Akbaba-Altun ve A. Ersoy). Pegem Akademi Yayınları.
• Noll, E. (1994). Social issues and literature circles with adolescents. Journal of Reading, 38(2), 88-93.
• Özbay, M. ve Kaldırım, A. (2015). Okuma çemberi tekniğinin öğretmen adaylarının eleştirel okuma öz yeterlilik alglarına etkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3, 222-234.
• Öztemel, K. (2017). Sınıfın fiziksel çevresinin düzenlenmesi. G. Yüksel ve S. Büyükalan-Filiz (Eds.), Sınıf yönetimi (ss. 91-118). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pasi, R. J. (2001). Higher expectations: Promoting social emotional learning and academic achievement in your school. Teachers College Press.
• Phillippe, A. (2021). Connecting the dots between academic and social-emotional learning with literacy. Michigan Reading Journal, 53(3), 5.
• Polleck, J. N. (2010). Using book clubs to enhance social–emotional and academic learning with urban adolescent females of color. Reading & Writing Quarterly, 27(1-2), 101-128.
• Tan Hatun, E. & Kurtlu Y. (2019). Okuma çemberi yönteminin öğrencilerin eleştirel okuma becerilerine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 23(78), 191-204.
• Taylor, R. D., Oberle, E., Durlak, J. A., & Weissberg, R. P. (2017). Promoting positive youth development through school-based social and emotional learning interventions: A meta‐analysis of follow-up effects. Child Development, 88, 1156-1171. https://doi.org/10.1111/cdev.12864
• Thomas, D. M., & Kim, J. K. (2019). Impact of literature circles in the developmental college classroom. Journal of College Reading and Learning, 49(2), 89-114.
• Totan, T. (2011). Problem çözme becerileri eğitim programının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal-duygusal öğrenme becerileri üzerine etkisi [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Totan, T. (2018). Ergenlerde sosyal ve duygusal öğrenme ölçeğinin geliştirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 48(48). https://doi.org/10.15285/maruaebd.393209
• Totan, T. & Kabakçı, Ö. F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin zorbalığı yordama gücü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 575-600.
• Tracey, D., & Morrow, L. M. (2006). Lenses on reading: An introduction to theories and models. Guilford Press.
• Ulaşan, H. (2018). Çözüm odaklı yaklaşıma dayalı psikoeğitim programının sosyal duygusal öğrenme becerilerine etkisi [Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Varita, D. (2017). Improving reading comprehension through literature circles. English Education Journal, 8(2), 234-244.
• Venegas, E. M. (2018). Strengthening the reader self-efficacies of reluctant and struggling readers through literature circles. Reading & Writing Quarterly, 34:5, 419-435. https://doi.org/10.1080/10573569.2018.1483788
• Venegas, E. M. (2019). “We listened to each other”: Socioemotional growth in literature circles. The Reading Teacher, 73(2), 149-159. https://doi.org/10.1002/trtr.1822
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Zins, J. E., Bloodworth, M. R., Weissberg, R. P., & Walberg, H. J. (2004). The scientific base linking social and emotional learning to school success. In J. E., Zins, R. P., Weissberg, M. C., Wang, & H. J., Walberg, (Eds.), Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? (pp. 3-22). Teachers College Press.
• Zins, J. E., & Elias, M. J. (2006). Social and emotional learning. In G. G. Bear, & K. M. Minke (Eds.). Children’s Needs III. National Association of School Psychologist, 1-13.
• Zins, J. E., Weissberg, R. P., Wang, M. C., & Walberg, H. J. (Eds.). (2004). Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? Teachers College Press.