BİLİMSEL ARAŞTIRMAYA YÖNELİK TUTUM VE EPİSTEMOLOJİK İNANÇ ARASINDAKİ İLİŞİKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 2, 217 - 246, 21.12.2015

Merve Şahin Kürşad

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.2-5000161321

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inanç arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inanç düzeyi; bilimsel araştırma dersi alma durumu, bölüm ve sınıf düzeyi açısından bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inançların farklılaşıp farklılaşmadığı ve bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inanç arasındaki ilişki alt boyutlar düzeyinde incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan bir üniversiteden toplam 343 öğretmen adayı oluşturmuştur. İlişkisel tarama modelinde olan çalışmada, araştırma sonucunda öğretmen adaylarının bilimsel araştırmaya yönelik tutumları orta düzeyde olumlu iken epistemolojik inançlarının çok gelişmemiş olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra bilimsel araştırma dersi alma durumu, bölüm ve sınıf düzeyi açısından bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inanç ölçeklerinin alt boyutları bakımından bazı farklılıklar olduğu görülmüştür. Bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve epistemolojik inanç arasındaki ilişki incelendiğinde ise ölçeklerinin alt boyutları bakımından, bazı alt boyutlarda ilişki gözlemlenmezken, bazı alt boyutlar arasında da çok zayıf veya zayıf ilişkiler gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel araştırmaya yönelik tutum, epistemolojik inanç, öğretmen adayları

INVESTIGATION OF RELATIONSHIP BETWEEN ATTITUDE TOWARD SCIENTIFIC RESEARCH AND EPISTEMOLOGICAL BELIEF

Öz

The purpose of this research is to determine the relationship between the attitude toward scientific research and epistemological belief. For this purpose, level of attitude toward science and epistemological belief; difference of attitude toward science and epistemological belief in aspect of taking scientific research course, department and class level and relationship between attiude toward science and epistemological belief were investigated in aspect of subdimensions. Working group of this study was compromised of 343 preservice teacher from Western Black Sea Region
of the Turkey in spring academic year of 2014-2015. At the end of this correlatinal survey model, it was found that preservice teachers’ attitude toward scientific research level was moderately
positive but their epistemological belief was not so much developed. Also, in aspect of taking scientific research course, department and class level, preservice teachers’ attiude toward science and their epistemological belief become differentiated in some subdimensions. When relationship between attitude toward scientific research and epistemological belief was investigated, there was not found relationship in some subdimensions and there was found too weak or weak relationships in other subdimensions. 

Anahtar Kelimeler

Attitude toward scientific research, epistemological belief, preservice teacher

Kaynakça

• Aksan, N. & Sözer, M.A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8 (1), 31-50.
• Aypay, A. (2011). Epistemolojik inançlar ölçeğinin Türkiye uyarlaması ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 1-15.
• Başbay, M. (2013). Epistemolojik inancın eleştirel düşünme ve üstbiliş ile ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38 (169), 249-262
• Bendixen, L.D. and Rule, D.C. (2004). An integrative approach to personal epistemology: A guiding model. Educational Psychologist, 39 (1), 69-80, DOI: 10.1207/s15326985ep3901_7
• Biçer, B., Er, H., & Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242.
• Boden, C. (2005). An exploratory study of the relationship between epistemological beliefs and self directed learning readiness (Unpublished Doctoral Dissertation, http://krex.kstate.edu/dspace/bitstream/2097/76/1/CarrieBoden.pdf State University). Retrieved from:
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (17.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chan, K. (2003). Hong Kong teacher education students’ epistemological beliefs and their relations with conceptions of learning and learning strategies. The Asia Pasific-Education Researcher, 16 (2), 199-214.
• Çelik, H.C., Gazioğlu, S. & Pesen, C.(2012). Developlment of a scale to measure teacher candidates’ toward research. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 105-121.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, M. K. (2012). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (2), 343-358
• Demiralp, D. & Kazu, H. (2012). İlköğretim birinci kademe programlarının öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerini geliştirmedeki katkısına yönelik öğretmen görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (2), 29-38
• Deryakulu, D. & Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 111-125.
• Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, 57-70
• Donaghue, H. (2003). An instrument to elicit teachers’ beliefs and assumptions. ELT Journal, 57(4), 344–351.
• Dweck, C. S. & Leggett, E. L. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality, Psychological Review, 95, 256-273.
• Enman, M & Lupart, J. (2000) Talented female students' resistance to science: An exploratory study of post-secondary achievement motivation, persistence, and epistemological characteristics. High Ability Studies, 11 (2), 161-178. DOI: 10.1080/13598130020001205
• Erdamar, G.K. & Alpan, G.B. (2011). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları. E- Journal of New World Sciences Academy, 6 (4), 2689-2698.
• Eroğlu, S. E. ve Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-312.
• Gürgan, U. & Er, K. O. (2008, Eylül). Öğretmen adaylarının internet kullanımına ve araştırmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi. 17. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri. Sakarya Üniversitesi
• Güven, M. & Belet, Ş.D., (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları ve bilişbilgilerine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9(1), 361–378.
• Hofer, B.K. (2001). Personal epistemology research: Implications for learning and teaching. Journal of Educational Psychology Review, 13 (4), 353-383.
• Hooper, D. Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hu, L. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• İlhan, M., Demir, S. & Arslan, S. (2013). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitime yönelik tutumları ile epistemolojik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 3 (2), 1-22
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25.Basım). Ankara: Nobel
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5.Baskı). Ankara: Asil Yayın ve Dağıtım.
• Kaleci, F. & Yazıcı, E. (2012, Temmuz). Epistemolojik inançlar üzerine bir derleme. 10.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3. Edition). New York: The Guilford Press.
• Korkmaz, Ö., Şahin, A. & Yeşil, R. (2011a). Bilimsel araştırmaya yönelik tutum ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10 (3), 961-973
• Korkmaz, Ö., Şahin, A. & Yeşil, R. (2011b). Öğretmenlerin bilimsel araştırmalara ve araştırmacılara ilişkin düşünceleri. Kuramsal Eğitim Bilim, 4 (2), 109-127
• Lewis, N. S. (2004). The intersection of post-modernity and classroom practice.Teacher Education Quarterly, 119-134.
• Marsh, H.W., Balla, J.R. & McDonald, R.P. (1988). Goodness-of-Fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103(3), 391-410
• Oksal, A., Şenşekerci, E. & Bilgin, A. (2006). Merkezi epistemolojik inançlar ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (2), 371-381.
• Önen, S.A. (2011). Öğretmen adaylarının eğitime yönelik inançları ile epistemolojik inançlarının mesleklerine yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 293-301.
• Parlar, H. (2012). Bilgi toplumu, değişim ve yeni eğitim paradigması. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 193-209.
• Paulsen, M.B. & Wells, C.T. (1998). Domain differences in the epistemological beliefs of college students. Research in Higher Education, 39 (4), 365-384.
• Polat, M. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilimsel araştırmaya yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 77-90.
• Saracaoğlu, A. S., Varol, S. R. & Ercan, İ. E. (2005). Lisansüstü eğitim öğrencilerinin bilimsel araştırma kaygıları araştırma ve istatistiğe yönelik tutumları ile araştırma yetenekleri arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 187- 199.
• Saracaoğlu, S. A. (2008). Lisansüstü öğrencilerinin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V (II), 179-208.
• Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension, Journal of Educational Psychology, 82(3), 498-504.
• Schreiber, J. B. & Shinn, D. (2003). Epistemological beliefs of community college students and their learning processes. Communify College Journal of Research and Practice, 27, 699-709.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şeref, İ., Yılmaz, İ. & Varışoğlu, B. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir inceleme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 399-418.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Terzi, A.R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 7 (2), 298- 311.
• Tertemiz, N. & Ağıldere, S. (2015). Yabancı diller eğitimi bölümünde okuyan öğrencilerin yabancı dil bölümüne yönelik yeterlik inanç ve görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 252-267.
• Thompson, B. (July, 1998). The ten commandments of good structural equation modeling behavior: A user-friendly, introductory primer on SEM. Paper presented at the Annual Meeting of the U.S. Department of Education. Office of Special Education Program (OSEP) Project Directors' Conference, Washington.
• Toy, B.Y. & Tosunoğlu, N.G. (2007). Sosyal bilimler alanındaki araştırmalarda bilimsel araştırma süreci, istatistiksel teknikler ve yapılan hatalar. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-22
• Tümkaya, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının cinsiyet, sınıf, eğitim alanı, akademik başarı ve öğrenme stillerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), 75-95.
• Öztürk, D.G. (2010). Türkiye’de uygulanan okul öncesi eğitim programlarındaki yönelimlere bakış: gelişimsel mi yoksa akademik mi? I. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi’nde sunulan bildiri. Balıkesir.
• Uysal, İ. & Kösemen. S. (2013). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin genel öz yeterlik ve epistemolojik inançlarının karşılaştırmalı incelenmesi. 22. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulmuş sözlü bildiri, Eskişehir.
• Yapalak, S. & Ilgaz, G. (2013). Araştırmaya yönelik tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14 (2), 79-90.
• Yaşar, M. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması: Geçerlik ve güvenirlik. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4 (2), 109-129.
• Yenilmez, K. & Ata, A. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının bilimsel araştırmalara yönelik tutumlarının incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiri e-Kitabı içinde, Niğde Üniversitesi, Niğde.