KUM VE OYUN ALANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 3, 1539 - 1566, 19.09.2017

Azize Ummanel

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338847

Cited By: 4

Öz

Dışarı oyun alanlarının çocuğun
gelişim alanlarını destekleyici şekilde düzenlenmesine yönelik gerek ülkemizde
gerekse dünyada çeşitli çalışmalar yapılmakta; bu alanların kullanımına yönelik
çocuğa zarar vermeyen malzemelerin kullanılmasına dikkat edilmektedir. Kuşkusuz
bu malzemelerden birisi de çocuğun yaratıcılığını, küçük kas becerilerini,
sosyal ve zihinsel gelişimini destekler nitelikte olan kumdur. Bu çalışmanın
amacı kum havuzlarının önemine dair yapılan çalışmalardan birisi olan ve
yabancı bir dilden Osmanlıcaya çevirisi yapılan Kumlarda Çocuk Oyunları adlı
kitabın incelenmesi ve kumun bir eğitim aracı olarak kullanılması üzerine
değerlendirmeler yapılmasıdır. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada veriler
doküman analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular
göstermektedir ki yaklaşık yüz yıl öncesinde Osmanlı aydınlarının çocukluğa
bakışının onların korunma, temiz hava ve oyun haklarına sahip bireyler olduğu;
kumun bir eğitim aracı olarak kullanılması gerektiği, keza kum oyunlarının
çocuğun gelişimi açısından fayda sağladığı ve onun gelişim alanlarını
desteklediği; öte yandan ekonomik bir eğitim aracı olan kumun, oyun alanlarını
yeniden düzenleyerek, kum masaları ve kum havuzları oluşturularak etkili bir
şekilde kullanılabileceği yönündedir. Fakat zamanla kum havuzlarının ortadan kaldırıldığı
ve göz ardı edildiği, bir eğitim aracı olarak verilen önemin azaldığını
görülmektedir. Bu hususta yeni düzenlemeler yapılarak kum oyunlarının eğitimde
daha aktif bir şekilde kullanılması öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, kum, oyun alanları

Kaynakça

• Ali, S. (2016). Sırça köşk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• And, M. (2012). Oyun ve bügü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aral, N., Gürsoy, F. ve Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun. İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 303-316.
• Baytal, Y. (2009). Atatürk döneminde nüfusu artırma çalışmaları ve gürbüz Türk çocuğu projesi. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(10), 117-137.
• British Adventure Play (n.d.). The history of adventure play. Retrieved November 7, 2016, from http://www.adventureplay.org.uk/history2.htm.
• Çakırer Özservet, Y. (2015a). Türkiye’de çocuk ve şehir ilişkisi üzerine yapılmış akademik çalışmaların değerlendirilmesi. Y. Çakırer Özservet ve Ezgi Küçük (Ed.), Çocukların şehri üzerine içinde (s. 18-47). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.
• Çakırer Özservet, Y. (2015b). Çocuk dostu belediyecilik. İller ve Belediyeler Dergisi, 1(802), 38-43.
• Çukur, D. (2009) Çocuk dinlenimi açısından oyunun önemi ve konut yakın çevresinde oyun değerini artırıcı mekansal düzenlemeler, Ege Mimarlık, 69, 14-17.
• Çukur, D. (2011). Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekân tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12, 70-76.
• Çukur, D. ve Özgüner, H. (2008). Kentsel alanda çocuklara doğa bilinci kazandırmada oyun mekân tasarımının rolü. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 2, 177-187.
• Dirim, A. (2000). İlköğretim okulları için çocuk oyunları. İstanbul: Esin Yayınevi.
• Durualp, E. ve Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
• Egeli, M. H. (1927). Çocuk nasıl ve ne ile oynamalıdır? Ankara: Hâkimiyet-i Milliye Matbaası.
• Egemen, A., Yılmaz, Ö. ve Akil, İ. (2004). Oyun, oyuncak ve çocuk. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 5(2), 39-42.
• Ekmekçi, P. E., Arda, B. ve Acıduman, A. (2012). Tıp tarihi açısından çocuk esirgeme kurumunun kuruluş dönemi etkinliklerine bir kitap bağlamında bakış: Büyük çocukların çeslenme usülleri (1927). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 55 (1), 57-69.
• Fabes, R. A.; Hanish, L. D.; Martin, C. L; Eisenberg, N. (2002). Young children's negative emotionality and social isolation: A latent growth curve anlaysis. Merrill Palmer Quarterly, 48(3), 284-307.
• Fanuscu, E. M. (1994). Çocuk oyun alanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 44(1-2), 145-154.
• Garcin, F. (1914). Çocuklara çamur işlerini nasıl yaptırmalı? (A. Ulvi, Çev.) İstanbul: Matbaa-i Amire. (Orjinal çalışmanın yayınlandığı yıl bilinmemektedir.)
• Gökmen, H. S. (2006). Konutta çocuk var mı?. Ege Mimarlık, 2(57), 22-25.
• Gül, M. (2006). Anasınıfına devam eden alt sosyo-ekonomik düzeydeki 61-72 ay arası çocuklara sembolik oyun eğitiminin genel gelişim durumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Hilmi, A. (1928). Kumlarda çocuk oyunları. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Hughes, F. P. (2010). Children, play and development (4th ed). California: SAGE Publications.
• Karaküçük, S. A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/mekânsal koşulların incelenmesi: Sivas ili örneği. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 307-320.
• Kaya, D. (2007). 36-72 aylık çocuklar için tasarlanmış oyuncakların çocukların gelişim alanlarına göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kıran, B., Çalık, C. ve Esenay F. I. (2013). Terapotik oyun: Hasta çocuk ile iletişimin anahtarı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1-2-3), 1-10.
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324-342.
• Kunsthalle Zürich (n.d.). Das spielen im sand. Retrieved November 7, 2016, from http://kunsthallezurich.ch/en/articles/das-spielen-im-sand.
• Kültür Bakanlığı (1934). Yeni mektebin ders vasıtalarından kum. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. London: Sage.
• Mayes, C., Blackwell Mayes, P. & Williams, E. (2007). Messages in the sand: Sandtray therapy techniques with graduate students in an educational leadership program. International Journal of Leadership in Education Theory and Procatice, 7 (3), 257-284.
• Özdil, G. (2008). Kişilerarası problem çözme becerileri eğitimi programının okul öncesi kurumlara devam eden çocukların kişilerarası problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Özgen, Y. (1997). Eğitim kurumlarındaki oyun çağı çocukların bahçe donatıları ve araçları üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 47(1), 31-50.
• Özgüç Erdönmez, İ. M. (2007). İlköğretim okulu bahçelerinde peyzaj tasarım normları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 57(1), 107-122.
• Öztürk, A. (2015). Çocuğun dünyasında sokak. Y. Çakırer Özservet ve E. Küçük (Ed.), Çocukların Şehri Üzerine içinde (s. 49-65). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.
• Pulaski, M. A. S. (1970). Play as a function of toy structure and fantasy predisposition. Child Development, 41(2), 531-537.
• Singer, J. (1994). Imaginative play and adaptive development. In J. H. Goldstein (Eds), Toys, Plays and Child Development (pp. 6-26). Cambridge: Cambridge University Press.
• Susüzer, K. (2006). Oyun yoluyla Fransızca öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Şar, E. (2015). Antik Yunan’da çocuk oyuncakları ve oyuları. Oyun Yaşam ve Eğitim, 1, 14-17.
• Terr, L. (2000). Sevgi ve çalışmanın ötesinde oyun yetişkinler için neden ihtiyaçtır? (M. Köseoğlu, Çev.). İstanbul: Literatür Yayıncılık. (Orjinal çalışma 1999 yılında yayımlanmıştır)
• Türkan, E. E. (2009). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti (t. y.). 24 saatte çocuk bakımı, Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti Yardım Kartı.
• Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti (t. y.). Çocuk nerede uyumalı, Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti Yardım Kartı.
• Ulutaş, A. (2011). Okul öncesi dönemde drama ve oyunun önemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 233-242.
• UNICEF (2016). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 28.11.2016 tarihinde https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html adresinden alınmıştır.
• Ummanel, A. (2007). Okul öncesi çocuklarda akran kabulünün çeşitli değişkinler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ummanel, A. (2017). Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti yayınlarından bir kartpostalın çocuk hakları bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 16(1), 245-255.
• Umut Vakfı (2003, Eylül). “Oyuncak hakkında yönetmelik” hakkında çalışma komisyonu raporu. 15.10.2016 tarihinde http://www.umut.org.tr/umut-vakfi-oyuncaklar-hakkinda-yonetmelik-hakkinda-calisma-komisyonu-raporu/ adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yörükoğlu, A. (1987). Çocuk ruh sağlığı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yücel, G. F. (2005). Çocuk oyun alanları tasarımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 55(2), 99-110.
• Zekeriya, S., Halim, B. ve Zekeriya, M. (1927). Evde mektep: Oyuncaklar. İstanbul: Resimli Ay Matbaası.
• Zengin, F. (2001). İlköğretim okullarında açık alan performansının değerlendirilmesi ve okul oyun alanları için tasarım kriterleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.