YARATICI PROBLEM ÇÖZME ÖZELLİKLERİ ENVANTERİ’Nİ TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1360 - 1377, 17.10.2018

Demet Baran Bulut , Ali Sabri İpek , Berna Aygün

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-430909

Cited By: 5

Öz

Bu
çalışmada Yaratıcı Problem Çözme Özellikleri Envanteri (YPÇÖE)’nin Türkçeye
uyarlama çalışmasını yapmak ve ortaokul öğrencilerinin yaratıcı problem çözme
özelliklerini ortaya çıkarmaya yönelik bir ölçme aracı elde etmek
amaçlanmıştır.  Bu çalışma kapsamında
kullanılan YPÇÖE, Lin (2010) tarafından geliştirilmiş ve öğrencilerin yaratıcı
problem çözme özelliklerini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir.  Özgün envanter, 5’li likert tipinde olup 49
maddeden ve yakınsak düşünme, ıraksak düşünme, motivasyon, çevre, genel bilgi
ve beceriler olmak üzere beş faktörden oluşmaktadır. Yine Lin (2010) tarafından
yapılan modifikasyonlar ile bu ölçek 40 maddeye indirilmiştir. Envanterin
Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sırasında öncelikle dilsel
eşdeğerlilik çalışması yapılmıştır. Daha sonra geçerlik ve güvenirliği için
sırasıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve güvenirlik katsayısı Cronbach α
yapılmış ve ölçeğin orijinal ölçekteki gibi beş faktörlü bir yapıya sahip
olduğu belirlenmiştir.  Çalışmaya farklı
illerde öğrenim gören 856 tane ortaokul öğrencisi (5., 6., 7. ve 8. sınıf) dahil
edilmiştir. Çalışma sonuçları, Türkçeye uyarlanan 40 maddelik YPÇÖE’nin
ortaokul düzeyindeki öğrencilerin yaratıcı problem çözme özelliklerinin
belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu
ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı problem çözme, geçerlilik, güvenilirlik

Kaynakça

• Ahmetoğlu, E., Acar, İ. H., Sezer, T., ve Akşin-Yavuz, E. (2018). Aile Katılımı Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 1-20.
• Antunes, B., Daveson, B., Ramsenthaler, C., Benalia, H., Ferreira, P., Bausewein, C., ve Higginson, I. (2012). The Palliative care Outcome Scale (POS) Manual forcross-cultural adaptation and psychometric validation. London: Cicely Saunders Institute.
• Atılgan, H., Kan, A., ve Aydın, B. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
• Aydın, S. ve Çelik D. (2017). Matematiğin doğası hakkında inançlar ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(4), 715-733.
• Cho, S. (2003). Creative problem solving in science: Divergent, convergent, orboth? In U. Anuruthwongve C. Piboonchol (Eds.), 7th Asia-pacific Conference on Giftedness. (pp. 169-174). Bangkok, Thailand: October Printing.
• Cole, D. A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 584-594.
• Çanakçı, O. (2008). Matematik problemi çözme tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Davidson, J.,ve Sternberg, R. (1998). Smart problem solving; How metacognition helps .In D. J. Hacker, J. Dunlosky ve A. C. Graesser (Eds.), Metacognition in Educational Theory (pp. 47-68). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Eisner, E. W. (1976). Educational connoisseurship and criticism: Their form and functions in educational evaluation. Journal of Aesthetic Education, 10(3/4), 135-150.
• Ekici, D. İ. ve Balım, A. G. (2013). Problem solving skills perception scale for secondary students: a study of validity and reliability. YYU Journal of Education Faculty, 10(1), 67-86.
• Guilford, J. P. (1959). Traits of creativity. In H. H. Anderson (Ed.), Creativity and its cultivation, (pp. 142-161). New York: Harper.
• Hacıömeroğlu, G. ve Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi yeterlik inançları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 539-555.
• Houtz, J. C. (1994). Creative problem solving in theclassroom: Contributions of four psychological approaches. In M. Runco (Ed.), Problem finding, problem solving, and creativity (pp.40-76). Norwood, New Jersey: Ablex Publishing Corporation.
• Kardaş, N, Anagün, Ş ve Yalçınoğlu, P. (2014). Problem Çözme Envanterini İlköğretim Öğrencilerine Uyarlama Çalışması: Doğrulayıcı Faktör Analizi Sonuçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (51), . Doi: 10.17755/Esosder.35695.
• Kaufman, J. C, ve Sternberg, R. J. (2007). Resource review: Creativity. Change,July/August, 55-58.
• Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). The development of a reflective thinking skills cale towards problem solving. Education and Science, 34(154), 82-92.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (2nd Edition ed.). New York: The Guilford Press.
• Lin, C. (2010). Analyses of attribute patterns of creative problem solving ability among upper elementary students in Taiwan. Unpublished document, St. John's Unıversıty, New York.
• Lumsdaine, E., ve Lumsdaine, M. (1995). Creative problem solving: Thinking skills for a changing world. McGrawHill.
• Mumford, M.D., Baughman, W.A., Threlfall K.V., Supinski, E.P. ve Costanza, D.P.(1996). Process-based measures of creative problem-solvingskills: I. Problem construction. Creativity Research Journal, 9(1), 63-76.
• Olpak, Y. Z. ve Kılıç Çakmak, E. (2010). E-öğrenme ortamları için sosyal bulunuşluk ölçeğinin uyarlama çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 142-160.
• Özıldırım-Gümüş, F. (2015). Problem çözme stratejileri öğretiminin çözümlerdeki kavramsal - işlemsel bilgi tercihine ve performansa etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Runscio, A. M, ve Amabile, T. M. (1999). Effects of instructional styles on problem solving creativity. Creativity Research Journal, 72(4), 251-266.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci-SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Sousa, V. D., ve Rojjanasrirat, W. (2011). Translation, adaptation and validation of instruments or scales for use in cross‐cultural health care research: a clearanduser‐friendly guideline. Journal of evaluation in clinica lpractice, 17(2), 268-274.
• Sternberg, R. J.,ve Lubart, T. I. (1995). Defying the crowd: Cultivating creativity in the culture of conformity. New York: Freepress.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Taylan, S. (1990). Heppner’in Problem Çözme Envanteri’nin Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Yayınlanmamış Master Tezi, Ankara: A.Ü. Sosyal Bilimler enstitüsü.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci baskı). Türk Psikologlar Derneği Yayını: Ankara.
• Treffinger, D. J., Selby, E. C, ve Isaksen, S. G. (2008). Understanding individual problem-solving styles: A key to learning and applying creative problem solving. Learning and Individual Differences, 18, 390-401.
• Van Widenfelt, B. M.,Treffers, P. D., De Beurs, E., Siebelink, B. M., ve Koudijs, E. (2005). Translation and cross-cultural adaptation of assessment instruments used in psychological research with children and families. Clinical child and family psychology review, 8(2), 135-147.