EĞİTİM ORTAMLARI AÇISINDAN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARI

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1313 - 1330, 17.10.2018

Ayhan Babaroğlu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471118

Cited By: 9

Öz

Erken çocukluk dönemi, çocukta öğrenmenin en yoğun olduğu,
kültürel normların geliştiği ve temel alışkanlıkların edinildiği dönemdir.
Erken yaşlarda beyindeki hızlı gelişme sayesinde, insanın yaşamı boyunca
sağlığını, öğrenme becerilerini ve davranışlarını etkileyecek olan temeller
atılır. Öğrenmenin en yoğun olduğu bu dönemde çocuklar, alıcı konumunda
olduklarından çevrenin tüm olumlu ve olumsuz etkilerine açıktırlar. Dolayısıyla
fiziksel çevre, çocuğun gelişiminde etkin bir role sahiptir. Bu sebeple, bu
dönemin uygun yaşantılarla ve iyi şartlarda geçirilmesi gerekir. Bu konuda
yapılmış araştırmalarda, fiziksel ve sosyal çevrenin çocukların başarıları
üzerindeki etkisi açıkça ortaya konmuştur. Erken çocuk döneminde, öğrenme
ortamlarının çocuğun(sosyal, duygusal, zihinsel ve fiziksel)gelişim ve öğrenme
kapasitesini en üst düzeye çıkarılmasını sağlayan, çocuklar için tasarlanmış
olması gerekmektedir. Konunun önemine binaen bu çalışmada erken çocukluk
dönemindeki eğitim ortamlarının, çocukların gelişimi ve öğrenmeleri üzerindeki
etkilerine değinilmiştir. Bu konudaki mevcut çalışmalar incelenerek, okul öncesi
eğitim kurumlarının bina ve yapı özellikleri ile iç ve dış mekân özellikleri
üzerinde durularak konuya dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk dönemi, eğitim ortamları, okul öncesinde eğitim

Kaynakça

• Alat, Z., Akgümüş, Ö., ve Cavalı, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen görüş ve uygulamaları. Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47-62.
• Aral, N., Kandır, A. ve Can Yaşar, M. (2002). Okul öncesi eğitim ve okul öncesi eğitim programları. İstanbul: YAPA Yayınları, 28-49.
• Babaroğlu, A.(2015). Anaokullarında iç ortam hava kalitesi. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 23(150), 5-12.
• Baran, M., Yılmaz, A. ve Yıldırım, M. (2007). Okul öncesi eğitimin önemi ve okul öncesi eğitim yapılarındaki kullanıcı gereksinmeleri (Diyarbakır Huzurevleri Anaokulu örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 8, 27-44.
• Baştürk, R., ve Işıkoğlu, N. (2008). Analyzing process quality of early childhood education with many face trashmeasurement model. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(1), 7-32.
• Biehl, K. (2011). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimde Kalite Standartları Durum Analiz Raporu. Okul Öncesi Eğitimi Güçlendirme Projesi.
• Bika, A. (1996). Defining elements in the planing of early childhood (clasrooms) as parameters in the development and education of the child. 6 th Europen Conference on the Quality of Early Childhood Education. September, 1-4, Lisbon. 29. 11. 2017 tarihinde https://.eric.ed.gov/?id=ED437227) adresinden alınmıştır.
• Bowman, B.T. (2006). Standards: at the heart of educational equity. Young Children, 61 (5): 42–48.www.journal.naeyc.org/btj/200609
• Bredekamp, S., and C. Copple.( 2006). Basics of developmentally appropriate practice: An introduction for teachers of children 3 to 6. Washington, DC: NAEYC.
• Çelik, M. ve Kök, M. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanımın önemi. KKEF Dergisi, 15, 158-168.
• Çukur, D. ve Delice-Güller, E. (2011). Erken çocukluk döneminde görsel algı gelişimine uygun mekân tasarımı. Aile ve Toplum, 12(7), 25-36
• Danışman, Ş. (2012). Montessori yaklaşımına genel bir bakış ve eğitim ortamının düzenlenmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 1 (2), 85-113.
• Decker, C.A., and Decker, J.R. (2005). Planing administering early childhood programs. Pearson New Jarsey: Merril Prentice.
• Demiriz, S., Karadağ, A. ve Ulutaş. İ. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanım. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dönmez, B. (2008). Okul ve sınıf ergonomisi ya da insanı öncelemek. Eğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 4(11), 10-14
• Dudek, M. (1996). Kindergarten Architecture. USA: Great Britain at the Alden Press, Oxford.
• Duymuş, H. (Ed.). (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapısal ve dış mekân tasarımı (1. Basım). Adana, Karahan Kitapevi. ISBN: 978-605-4989-83-6
• Gandini, L.(1998). Educational and caring spaces. In C. Edwards, L. Gandini, and G. Forman (Eds.). The hundred languages of children: The Reggio Emilia approach-advanced reflections (pp, 161-178).Upper Saddle River, N.J., Merrill Prentice Hall.
• Güçhan-Özgül, S. (2011). Okul öncesi eğitim ortamlarının kalite değişkenleri açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Güleş, F. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevreye ilişkin kalite standartlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Güleş, F. ve Özkan, K. (2013). Animal love in children. Journal of Teaching and Education,2 (1),61-65.ISSN:2165-6266
• Güven, İ. (2004). Etkili bir öğretim için öğretmenden beklenenler. Milli Eğitim Dergisi, 164.ISSN:1302-5600. 29 Kasım 2017 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/164/ adresinden alınmıştır
• Henniger. M. L. (2005). Teaching an introduction young children. New Jersey, Pearson Prentice.
• Hohmann, M. and Weikart, D.P. (2002). A study guide to educatin gyoung children: Exercises for adult learners (2 nd edition.). Ypsilanti, MI: High Scope Press.
• Holfester, C. (2008). The Montessori Method. EBSCO Publishing Inc. 29. Kasım 2017 tarihinde,http://www.williamsburgmontessori.org/wpcontent/uploads/2017/29/The_Montessori_Method.pdf adresinden alınmıştır.
• Işıkoğlu, N.(2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalite. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Dergisi, 9(18), 37-47.
• Kalemci, F. (1998). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Çevre Düzenlemesi ve Çalışan Eğitimci Personelin Nitelikleri Yönünden incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kalkan, E. ve Akman, B. (2009). Examining preschools quality in terms of physical conditions. Prodecia Social and Behavioral Sciences I, 1573-1577.
• Kalkan, E. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin fiziksel koşullar açısından incelenmesi. Yayımlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kamay, P.O. ve Köşker, Ş.Ö. (2006). İlk fen deneyimlerim. Ankara: SMG Yayıncılık.
• Karaküçük, S. A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/ mekânsal koşulların incelenmesi: Sivas ili Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (2), 307-320.
• Karip, E. (2007). İlköğretimde kalite: Avrupa Birliği kalite göstergeleri çerçevesinde kalitenin değerlendirilmesi. S. Özdemir, H. Bacanlı ve M. Sözer(Eds.), Kitabın başlığı içinde, Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretim sistemi temel sorunlar ve çözüm önerileri(s, 211-264). Türk Eğitim Derneği.
• Kartal, H. (2005). Erken çocukluk eğitim programlarından anne çocuk eğitim programının 6 yaş grubundaki çocukların bilişsel gelişimlerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Kıldan, O. (2007). Okul Öncesi Eğitim Ortamları. Kastamonu Eğitim Dergisi,15(2), 501-510.
• Kıldan, O. (2010). Okul öncesi eğitim bağlamında: eğitim hizmetlerinde kalite. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15,111-130.
• Koçyiğit, S.(2012). Okul öncesi eğitimin tanımı, amacı, önemi ve ilkeleri. Bulunduğu eser: Zembat, R.(Ed.)Okul Öncesi Eğitime Giriş(s, 14-26). Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Kubanç, Y.(2014). Okul öncesi eğitim kurumlarının fiziki durumunun incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 31(7), 675-688. ISSN: 1307-9581
• Maxwell, L. E. (2007). Competency in child care settings, The role of the physical environment. Environment and Behavior, 39 (2), 229-45.
• MEB.(2015). 2015 Eğitim yapıları asgari tasarım standartları kılavuzu. Ankara, MEB. İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı.
• MEB.(2014). MEB. Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. Ankara.
• MEB.(2013a). Okul öncesi eğitim programı. Ankara, MEB. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• MEB.(2013b). Erken çocukluk eğitim kurumlarında fiziksel özellikler ve personel. Ankara, MEB. Yayınları.
• NAEYC (National Association for the Education of Young Children). (2009). Position Statement Developmentally Appropriate Practice in Early Childhood Programs Serving Children from Birth through Age 8. Web: http://www.naeyc.org/files/naeyc/file/positions/position%20statement%20Web.pdf Erişim Tarihi: 29.11.2017.
• NAEYC(National Association for the Education of Young Children).(2007). Early Childhood Program Standards and Accreditation Criteria: The Mark of Quality in Early Childhood Education. Washington: National Association for the Education of Young Children.
• Moore, G.T. ve Sugiyama T. (2007). The children’s physical environment rating scale (CPERS): Reliability and validity for assessing the physical environment of early childhood educational facilities. Children, Youth and Environments, 17 (4),24-53.
• Nutbrown, C. ve Abbott, L.(2001). Experiencing Reggio Emilia. In L. Abbott & C. Nutbrown (Ed.). Experiencing Reggio Emilia: Implications for preschool provision (pp, 1-7). Buckingham, UK: Open University Press.Olds, A. R. (2001). Child Care Design Guide. New York, McGraw-Hill, ISBN: 0070474494
• Oktay, A. (1999). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları, 17
• Özdemir Beceren, Y. (2012). Okul öncesi eğitim ortamları. Bulunduğu eser: Zembat, R.(Ed.)Okul Öncesi Eğitime Giriş (s, 180-199). Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Özgan, H. (2009). An evaluation related with preschool education in Turkey. World Applied Sciences Journal, 7(3),312-319.
• Phan, P.L. (2005). SeniorVicePresident CPG Consultants. PteLtd, Singapore.
• Poyraz, H. ve Dere, H.(2012). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri(4. Baskı). Ankara, Anı Yayıncılık. ISBN: 978-605-4434-71-8
• Schilling, K. (2011). Montessori approach to teaching/learning and use of didactic materials. Education Graduate Symposium on University of Manitoba, March 4, 2011 pp.1-16.
• Sevimli, E. (1997). Çağdaş orta öğretim sistemleri teknoloji ve ekipmanlarının orta öğretim binalarının tasarımına etkilerinin analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Sivri, H. (1993). Fiziksel ve mekânsal çevrenin çocuk davranışına ve gelişimine etkileri, çocuk için oluşturulacak çevrelerde tasarım verilerinin saptanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Solak, N. (2007). Adana İl Merkezinde Bulunan Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Kalitenin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Stehlik, T.(2008). Thinking, feeling, and willing: How Waldorf schools provide a creative pedagogy that nurtures and develops imagination. Leonard, T., & Willis, P. (Ed.), Pedagogies of the Imagination, Springer Science+Business Media. B.V.
• Strong-Wilson, T., and Ellis, J. (2007). Children and place: Reggio Emilia’s enviroment as third teacher. Theory into Practice, 46(1), 40-47.
• Şahin, E. and Türkün-Dostoğlu, N.(2012). The importance of preschoolers’ experience in kindergarten design. METU JFA, 29(1), 301-320.Doi: 10.4305/METU. JFA.2012.1.17
• Tekmen, B.(2005). A study on the structural and process of early childhood and care center in Ankara. Unpublished Master of Science Thesis. Middle East Technical University, Ankara.
• Temel, F. (1994). Montessori’nin görüşleri ve eğitim yaklaşımı. Okul Öncesi Eğitim Dergisi, 26(47), 18-22.
• Thornton, L., and Brunton, P. (2009). Understanding the Reggio Emilia approach: Early years education in practice (2nd). New York, NY: Routledge.
• Turan, E. ve Turan, M.(1998). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel koşulların ergonomik yönden değerlendirilmesi. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları Halkla İlişkiler Bölümü, 622.
• Uludağ, Z. (2008). İnsan ve mekân ilişkisinde okul. Eğitim-Öğretim ve Bilim Dergisi, 4, 11.
• UNICEF (2000). Defining Quality in Education. A Paper Presented by UNICEF at The Meeting of The International Working Group on Education, Florence, Italy.
• Ural, O., ve Ramazan, O. (2007). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Dünü ve Bugünü. Ed: Prof. Dr. Servet Özdemir, Prof. Dr. Hasan Bacanlı, Murat Sözer. Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Sistemi Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Türk Eğitim Derneği, Ankara.
• Uysal, F. (2006). Okul öncesi çocuk eğitim merkezlerinde iç ve dış mekân organizasyonlarının eğitim yaklaşımları çerçevesinde incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Walden, R. (2009). The school for the future: Conditions and processes- contributions of architectural psychology. In R. Walden (Ed.). School for the future: Design proposals from architectural psychology, Hogrefe, Cambridge.
• Williams, C.L., and Johnson, J.E. (2005). The Waldorf approach to early childhood education, Chapter 15, Roopnarine, Jaipaul L., Johnson James E. Approaches to Early Childhood Education (Fourth Edition), Prentice Hail, America.
• Wilson, R. (2008). Nature and young children: Encouraging creative play and learning in natural environments. New York: Routledge.
• Yamamoto, Y. and Li, J. (2012). What makes A high-quality preschool? Similarities and differences between Chinese immigrant and European American parents’ views. Early Childhood Research Quarterly, 27 (2), 306-315.
• Yazıcı, Z., Yellice, B. ve Özer, D. (2003). Okul öncesi eğitim ortamlarının değerlendirilmesi üzerine bir inceleme. İstanbul: Ya-Pa Yayınları, 113-123
• Yıldız, R. ve Perihanoğlu, P. (2004). Okul Öncesi Eğitimde Araç-Gereç Bulunma Düzeyi ile Öğrencilerin Gelişim Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüzüncüyıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(II), 1-15
• Yılmazer, Ş. (2003). Resmi ve özel ilköğretim okullarının anasınıfı ve birinci sınıflar açısından fiziksel ortamlarının incelenmesi ve karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Zembat, R.(2005). Okul öncesi eğitimde nitelik. Bulunduğu eser: Oktay, A.,& Polat Unutkan, Ö.(Ed.) Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular (s.25-45). İstanbul: Morpa Yayınları.