OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN ÇOCUĞUN CİNSEL EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1554 - 1570, 17.10.2018

Servet Kardeş Neslihan Güney Karaman

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471147

Cited By: 10

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin erken çocuklukta
cinsel gelişime yönelik görüşlerini incelemektir. Nitel araştırma
yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılarak gerçekleştirilen bu
araştırmanın çalışma grubunu Ankara’da bulunan 8 bağımsız anaokulunda çalışan
28 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında öğretmenlerle
birebir görüşme yapılmıştır. Araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılarak
olgu ya da olay hakkında farklı temalar oluşturulmuş ve bu temaların altındaki
kodlar belirlenerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin erken
çocukluk eğitiminde cinsel gelişim eğitimini destekledikleri, cinsel gelişim
hakkında yeterli bilgiye sahip oldukları, ihmal ve istismarı genel olarak doğru
tanımladıkları ancak atılacak adımlar konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları
bulunmuştur. Çocuğa verilecek cinsel eğitim dersinin içeriğinin çocuğun gelişim
düzeyine uygun olması, ihmal ve istismara yönelik bilgi içermesi ve çocuğun
ailesi ve diğer bileşenleri kapsaması sonucu çıkmıştır. Ancak öğretmenlerin
ihmal ve istismar durumunda nasıl bir yol izleyecekleri hakkında net bir
bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür. Öneri olarak öğretmenlere yönelik cinsel
eğitim konusundaki eğitimlerin arttırılması ve özellikle öğretmenlerin ihmal ve
istismar durumlarında nasıl bir yol izleyeceklerine ilişkin eğitimler verilmesi
önerilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

erken çocukluk dönemi, okul öncesi, cinsel eğitim

Kaynakça

• Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15, 194-201. Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Babcock, (2015). Sexual development in children and young people: Developing a Best Practice Approach. 03/06/2017 tarihinde http://www.devonsafeguardingchildren.org/documents/2015/09/sexual-development-in- children-and-young-people-developing-a-best-practice-approach.pdf adresinden alınmıştır. Ballard, S. M., & Gross, K. H. (2009). Exploring parental perspectives on parent-child sexual communication. American Journal of Sexuality Education, 4(1), 40-57. Balter, A. S., van Rhijn, T. & Davies, A. (2016). The development of sexuality in childhood in early learning settings: An exploration of Ontario Early Childhood Educators’ perceptions. Canadian Journal of Human Sexuality, 25(1), 30-40. Bayhan, P. S. ve Artan, İ. (2005). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Can Yaşar, M., Şenol, B. ve Akyol, T. (2015). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2), 228-241. Carley, K. (1993). Coding choices for textual analysis: A comparison of content analysis and map analysis. Sociological methodology, 23, 75-126. DOI: 10.2307/271007. Carson, C. (2006). Understanding and managing sexual behaviour problems in school settings. In M. Erooga & H. Masson (Eds.), Children and young people who sexually abuse others: Current development and practice responses (pp. 51–64).  Ceylan, Ş. ve Çetin, A. (2015). Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların cinsel eğitimine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(3), 41-59. Consortium on the Management of Disorders of Sex Development (2006). Handbook for Parents. 03/06/2017 tarihinde http://www.accordalliance.org/dsdguidelines/parents.pdf adresinden alınmıştır. Creswell, J. W., Hanson, W. E., Clark Plano, V. L., & Morales, A. (2007). Qualitative research designs:Selection and implementation. The counseling psychologist, 35(2), 236-264. Crosson-Tower, C. (2003). The role of educators in preventing and responding to child abuse and neglect. U.S. Department of Health and Human Services. 04/06/2017 tarihinde https://www.childwelfare.gov/pubPDFs/educator.pdf adresinden alınmıştır. Çalışandemir, F., Bencik, S. ve Artan, İ. (2008). Çocukların Cinsel Eğitimi: Geçmişten Günümüze Bir Bakış. Eğitim ve Bilim, 33(150), 14-27. DeLamater, J. & Friedrich, W. N. (2002) Human sexual development, The Journal of Sex Research, 39(1), 10-14, DOI: 10.1080/00224490209552113 Department for Education and Child Development, (2013). Responding to problem sexual behaviour in children and young people: Guidelines for staff in education and care settings. 03/06/2017 tarihindehttps://www.decd.sa.gov.au/sites/g/files/net691/f/responding_to_problem_sexual _behaviour_in_children_and_young_people.pdf adresinden alınmıştır. Dönmez, E. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenleri ve velilerin çocuk istismarına ve ihmaline yönelik görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya. Durham, A. (2009). Assessing children and young people's sexual behaviour in a changing social context. In M. C. Calder(Ed.), Sexual abuse assessment: Using and developing frameworks for practice (pp. 68–80). Lyme Regis: Russell House. Eliküçük, A. ve Sönmez, S. (2011). 6 yaş çocuklarının cinsel gelişim ve eğitimiyle ilgili ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(25), 45-62. Erol, D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları (Eskişehir il örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Guest, G., Namey, E. E., & Mitchell, M. L. (2012). Collecting qualitative data: A field manual for applied research. Sage publications. Kakavoulis, A. (1998). Early childhood sexual development and sex education: A survey of attitudes of nursery school teachers. European Early Childhood Education Research Journal, 6(2), 55-70. Kürklü, A. (2011). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon Kocatepe Üniversitesi. Larsson, I. (2000). Child sexuality and sexual behaviour. Swedish National Board of Health and Welfare, Division of Child and Adolescent Psychiatry, Linköping University. 02/06/2017 tarihinde http://www.jeanyveshayez.net/tele-pdf/larsson.pdf adresinden alınmıştır. Larsson, I., & Svedin, C.-G. (2002). Sexual experience in childhood: Young adults’ recollections. Archives of Sexual Behavior, 31(3), 263–273. Márquez-Flores, M. M., Márquez-Hernández, V. V., & Granados-Gámez, G. (2016). Teachers’ Knowledge and Beliefs About Child Sexual Abuse. Journal of child sexual abuse, 25(5), 538- 555. McKee, A., Albury, K., Dunne, M., Grieshaber, S., Hartley, J., Lumby, C., & Mathews, B. (2010). Healthy sexual development: A multidisciplinary framework for research. International Journal of Sexual Health, 22(1), 14-19. Menmur, J., & Kakavoulis, A. (1999). Sexual development and education in early years: A study of attitudes of pre‐school staff in Greece and Scotland. Early Child Development and Care, 149(1), 27-45. Milli Eğitim Bakanlığı, (2007). Cinsel Gelişim. Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi. 03/06/2017 tarihinde http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/cinsel gelisim.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı, (2013). Okul öncesi eğitim programı. 21/06/2017 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden alınmıştır. Miragoli, S., Camisasca, E., & Di Blasio, P. (2017). Child sexual behaviors in school context: age and gender differences. Journal of child sexual abuse, 26(2), 213-231. Sexual Violence Resource Center, (2013). An overview of healthy childhood sexual development. 03/06/2017 tarihinde https://www.nsvrc.org/publications/an-overview-on-healthy- childhood-sexual-development adresinden alınmıştır. Özdemir, O., Güzel Özdemir, P., Kadak, M. T. ve Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik Gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589. Doi:10.5455/cap.20120433. Planned Parenthood (2009). Hey, What do I Say? A parent to parent guide on how to talk to children about sexuality. 04/06/2017 tarihinde https://www.plannedparenthood.org/files/2514/0034/8138/ParentGuide.pdf adresinden alınmıştır. Sağır, M. ve Gözler, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri. Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 3(5), 68-102. Steelhammer, B., (2003). Dealing effectively with child sexual behaviors. 03/06/2017 tarihindehttp://www.cwpsalem.pdx.edu/ActivityGuide/Appendix/DealingEffectivelyChildSexualBehavior Problems.pdf adresinden alınmıştır. The National Child Traumatic stress Network, (2009). Sexual Development and Behavior in Children. Information for Parents and Caregivers. 04/06/2017 tarihindehttp://nctsn.org/nctsn_assets/pdfs/caring/sexualdevelopmentandbehavior.pdf adresinden alınmıştır. Tuğrul B., ve Artan İ. (2001). Çocukların cinsel eğitimi ile ilgili anne görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,20, 141– 149. Tunca, N. ve Özer, Ö. (2015). Pre-service Teachers’ Awareness of Child Abuse. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 97-118. World Health Organization (2015). Sexual health, human rights and the law. 02/06/2017 tarihinde http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/175556/1/9789241564984_eng.pdf?ua=1 adresinden alınmıştır. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.