SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YARATICILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1702 - 1721, 17.10.2018

Musa Polat , Hakkı Kontaş

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471181

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin yaratıcılık
düzeylerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Adıyaman ili Kâhta
ilçesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında 8 ilkokulda görev yapan 189 sınıf
öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır.
Araştırmada, sınıf öğretmenlerinin yaratıcılık düzeylerini belirlemek için “Ne
Kadar Yaratıcısınız?” ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada yaratıcılık
ölçeğinin güvenirliği .86 olarak bulunmuştur. Verilerin analizinde, bağımsız
gruplar t-testi, Mann Whitney-U ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testleri kullanılmıştır.
Araştırmanın sonucuna göre, sınıf öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ile
cinsiyetleri, medeni durumları, anne ve baba eğitim düzeyleri açısından anlamlı
bir fark bulunmazken, öğretmenlerin mesleki kıdemleri, çocukluklarının geçtiği
yerleşim birimleri, kitap okuma alışkanlıkları durumuna göre istatistiksel
olarak anlamlı fark bulunmuştur. Aynı zamanda araştırma sonuçlarına göre, sınıf
öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun düşük düzeyde yaratıcı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmeni, Yaratıcılık, Yaratıcı Düşünme

Kaynakça

• Aish, D. (2014). Teachers' Beliefs About Creativity in the Elementary Classroom. Pepperdine University.
• Akıllı, N. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve yaratıcılık düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Akkanat, Ç. (2012). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Aktamış, H. ve Can, B. T. (2007). Fen öğretmen adaylarının yaratıcılık inançları. e-Journal of New World Sciences Academy, 2(4), 484-499.
• Albayrak, H. (2005). 5-6 yaş çocuklarının yaratıcılık ve öğrenime hazır oluş düzeylerine okulöncesi eğitimin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aljughaiman, A. M. (2002). Teachers' Perceptions of Creativity and Creative Students. University of Idaho.
• Argun, Y. (2012). Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi (3. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aybek, B. (2010). Örneklerle düşünme ve eleştirel düşünme (1. baskı). Adana: Nobel Kitabevi.
• Aydoğan, R. (2008). Okumaya karşı olumlu ve olumsuz tutuma sahip 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri ve yaratıcılık düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Bacak, S. (2008). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öykü tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin akademik başarı ve yaratıcılıklarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Balay, R. (2004). “Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim”. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82.
• Baltacı, H. (2013). Çocuğun yaratıcılık performansında görsel değerlerin yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Benckenstein, C. C. (2016). Creativity Through the Eyes of Social Studies Teachers in Urban Settings. Texas A&M University.
• Bender, M. T. (2006). Resim-iş eğitimi öğrencilerinde duygusal zeka ve yaratıcılık ilişkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Biber, M. (2006). Keşfederek öğrenme yönteminin ilköğretim 2. kademe matematik dersi öğrencilerinin yaratıcılıkları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı(20. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetingöz, D. (2002). Okulöncesi eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişiminin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çoban, S. (1999). Yöneticilerin yaratıcılık düzeyleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çoban, B. (2014). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına, yaratıcılıklarına ve transfer becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çoban, Ç. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Uşak.
• Doğan, N. (2016). Yaratıcı düşünme ve yaratıcılık. Pegem Atıf İndeksi, 2016(5), 167-198.
• Edinger, M. J. (2008). An Exploratory Study of Creativity-Fostering Teacher Behaviors in Secondary Classrooms. Virginia: The Faculty of the School of Education The College of William and Mary in Virginia.
• Erdoğdu, M. (2006). Yaratıcılık ile Öğretmen Davranışları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 95-106.
• Eroğlu, M. (2014). İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Örgütsel Yaratıcılık Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Erol, O. (2010). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma sıklıkları ile yaratıcılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Ersükmen, E. (2010). İlköğretim fen ve teknoloji ders öğretmenlerinin yaratıcılık kavramına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 29-51.
• Gülel, G. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Hemming, H. E. (1997). The Teacher’s Role in Facilitating Critical Thinking About Social Issues. Halifax, Nova Scotia: Dalhousie University.
• İşler, A. Ş. ve Bilgin, A. (2002). Eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği adaylarının yaratıcılık hakkındaki düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 133-152.
• İşleyen, T. ve Küçük, B. (2013). Öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerini farklı değişkenler açısından incelemesi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 199-208.
• Jennings, T. (2005). Investigation Creativity: Understanding the Perspectives of Teachers and Students. Dekalb, Illinois: Northern Illinois University.
• Kandır, (2001). Erken Çocukluk Eğitiminde Kaliteyi Belirleyen Ölçütler Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (31. baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karrow, D. D. (1997). Science Teachers' Views of Creativity. London, Ontario: The University of Western Ontario.
• Kelly, M. O. (2003). An Examination of the Critical and Creative Thinking Dispositions of Teacher Education Students at the Practicum Point. Massachusetts, Boston: University of Massachusetts.
• Kılıç, B. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık ve bilimsel tutum düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kurnaz, A. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ve demokratik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Lapėnienė, D., & Bruneckienė, J. (2010). Teachers' Creativity in the Domain of Professional Activity. Analysis of Individual Factors. Economics and Management, 15, 642-649.
• Maloney, J. E. (1992). Teacher training in creativity: A phenomenological inquiry with teachers who have participated in creativity coursework. University of Massachusetts.
• Merriman, T. J. (2015). A Phenomenological Approach to Understanding Pro-C Level Teachers' Perceptions of Creativity. The University of South Dakota.
• Narey, M. J. (2006). A mixed-method study of relationships among teacher quality, reflective practice, and creative abilities of k-12 in-service public school teachers. Pennsylvania: Indiana University of Pennsylvania.
• Orhon, G. (2014). Yaratıcılık, nörofizyolojik, felsefi ve eğitsel temeller (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Öncü, E. (2014). Öncü erken çocuıkluk döneminde yaratıcılık ve geliştirilmesi(3. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Raudsepp, E. (1977). 12 Vital characteristics of the creative supervisor, Supervisio,45,14-15.
• Scott, K. A. (2015). Creativity: conceptions of a group of exemplary teachers.Greensboro: The University of North Carolina.
• Sungur, N. (2001). Yaratıcı okul düşünen sınıflar (1. baskı). İstanbul: Evrim Yayıncılık.
• Şahbaz, Ö. (2004). İlköğretim 4. sınıf "Canlılar Çeşitlidir" ünitesinde yaratıcı drama uygulamalarının öğrencilerin sözel yaratıcılıklarına, başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şahin, E. (2010). İlköğretim öğretmenlerinde yaratıcılık, mesleki tükenmişlik ve yaşam doyumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme (1. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tafuri, D. M. (1994). The effects of creativity on teacher-student interactions. Maryland, USA: University of Maryland College Park.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). www.mevzuat.meb.gov.tr: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_0.html adresinden alınmıştır.
• Toprakçı, E. (2001). Yaratıcı Okul. Zara: Zara İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce düzenlenen konferansta sunulmuş bildiri.
• Toyran, G. (2015). Okulöncesi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin ve eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Türkmen, N. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve yaratıcılık düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Uysal, M. E. (2009). İlköğretim Türkçe dersinde işbirlikli öğrenmenin erişi, eleştirel düşünce ve yaratıcılık becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Virgolim, A. R. (2005). Creativity and Intelligence: A Study of Brazilian Gifted and Talented Students. University of Connecticut.
• Yılmaz, O. (2006). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenmenin öğrenenlerin akademik başarıları, yaratıcılıkları ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Zeytun, S. (2010). Okulöncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılık ve problem çözme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.