YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE GÖÇMEN ÇOCUKLARIN EĞİTİM SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 1, 213 - 234, 11.03.2019

Zeynep Eren

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805

Cited By: 36

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, 
ülkemizde göçmen çocukların eğitim sorunlarını ortaya koymak ve çözüm
önerileri sunmaktır. Nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseniyle
2016-2017 öğretim yılında gerçekleştirilen araştırmaya devlet okulları ve
Geçici Eğitim Merkezleri’nde (GEM) görevli 12 yönetici, 71 öğretmen olmak üzere
toplam 83 katılımcı destek vermiştir. Bu çalışmada okul ve sınıflardaki göçmen
öğrencilerin, mevcut durumu (sınıflara dağılımı, kaynaklık eden ülkelere göre
dağılım, psikolojik destek alma, ekonomik destek alma, başarı artırıcı ek
destek alma, diğer öğrencilerle ilişkiler), öğretmen ve yöneticilerin
yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri araştırılmıştır. Araştırmada yönetici
ve öğretmenlere, sınıflarında ve okullarındaki göçmen öğrencilerin eğitim
sorunları sorulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, yönetici ve
öğretmenlerin sınıflarındaki göçmen öğrencilerin % 92’si Suriyeli, %8’i
Afganistanlı ve Iraklı öğrencilerden oluşmaktadır. Bu öğrencilerin %83’ü diğer
öğrencilerle birlikte, % 12’si ayrı sınıflarda eğitim görmektedir.
Katılımcıların % 72’si göçmen çocukların arkadaşları ile ilişkilerini olumsuz
olarak değerlendirmiştir. Yönetici ve öğretmenlerin %94’ü göçmen çocukların
eğitim sorunlarına çözüm olarak velilere ve çocuklara dil desteği verilmesini,
% 86’sı uygun ders araç gereçleri,  %
69’u öğretmenlere hizmet içi eğitim verilmesini önermiştir.  Göç ve eğitim konusunun sadece göç edenlere
değil göç edilen ülke insanlarına yarar sağlayacağı bakış açısı ile ele
alınması ve buna uygun gerçekçi çözümler üretilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriyeli, eğitim sorunları, kapsayıcı eğitim, çocuk

Kaynakça

• Coşkun, İ., Ökten, C.E., Dama, N., Barkçin, M., Zahed, S., Fouda, M., Toklucu, D. & Özsarp, H. (2017). Engelleri aşmak: Türkiye’de Suriyeli çocukları okullaştırmak. İstanbul: SETA Yayınları, Yayın No: 93.
• Chmielewski, A.K. (2014), An international comparison of achievement inequality in within- and between-school tracking systems, American Journal of Education, (120) 3, pp. 293-324.
• Creswell, J.W. (2013). Araştırma deseni. (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Demirli-Yıldız, A. (2016). Göç ve okul: kültürel farklılıklara saygı ve psiko-sosyal destek. 30.10.2018 tarihinde https://www.academia.edu/33989241/K%C3%BClt%C3%BCrel_Farkl%C4%B1l%C4%B1klara_Sayg%C4%B1_ve_Psikososyal_Destek adresinden alınmıştır.
• Düşkün, Y. (2016). Türkiye’de ortaöğretimde kapsayıcı eğitim durum analizi. Eğitim Reformu Girişimi. 21.09.2018 tarihindehttp://www.egitimreformugirisimi.org/wpcontent/uploads/2017/03/ERG_KapsayiciEgitim_DurumAnalizi.pdf adresinden alınmıştır.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. 21.09.2018tarihindehttp://file.setav.org/Files/Pdf/20160309195808_turkiyedeki-suriyeli cocuklarin-egitimipdf.pdf adresinden alınmıştır.
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Erdoğan, M. & Ünver, C. (2015). Türk iş dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler konusundaki görüş, beklenti ve önerileri. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No: 353.
• Ferris, E & Winthrop, R. (2010). Education and displacement: Assessing conditions for refugees and internally displaced persons affected by Conflict. Background paper prepared for the Education for All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education. UNESCO. RetrievedSeptember21,2018fromhttp://unesdoc.unesco.org/images/0019/001907/190715e.pdf
• Field, S., M. Kuczera & B. Pont (2007). No more failures: Ten steps to equity in education, education and training Policy, OECD Publishing, Paris, 21.09.2018 tarihinde http://dx.doi.org/10.1787/9789264032606-en. adresinden alınmıştır.
• Gaziantep Kent Konseyi, (2014). Gaziantep’te yaşayan Suriyeli misafirlere ilişkin rapor: Sorunlar ve çözüm önerileri, 21.09.2018 tarihinde http://www.gaziantepkentkonseyi.org.tr/dosyalar/GAZ%C4%B0ANTEP%20KENT%20KONSEY%C4%B0%20%20SUR%C4%B0YE%20RAPORU.pdf adresinden alınmıştır.
• Glesne, C., (2013). Nitel araştırmaya giriş (3. Baskı) (Çeviri Editörleri Ali Ersoy- Pelin Yalçınoğlu), Ankara: Anı Yayıncılık
• Harunoğulları, M. (2016) Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis Örneği. Göç Dergisi. Mayıs, 3 (1), 29 – 63.
• He, Y., Bettez, S.C. & Levin, B.B. (2015). Imagined community of education: Voices from refugees and immigrants. Urban Education, 1-29.
• INEE (2013). Minimum standarts for emergency education. Retrieved September 21, 2018 from http://www.ineesite.org/en/minimum-standards/handbook.
• Jensen, B. (2010). Educating teachers for diversity: Meeting the challenge, educational research and innovation, Paris: OECD Publishing, Retrieved September 21, 2018 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264079731-en.
• Kirişci, K. (2014). Syrıan refugees and Turkey’s challenges: Beyond the lımıts of hospıtalıty. Retrieved September 21, 2018 from https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/Syrian-Refugees-and-Turkeys-Challenges-May-14-2014.pdf
• LAUSD (2016) Guide for educators and school support staff, for immigrant children RetrievedSeptember18,2018from http://www.aft.org/sites/default/files/im_uac-educators-guide_2016.pdf
• Leseman, P.M. (2007). Early education for immigrant children. Migration Policy Institute (MPI) and Bertelsmann Stiftung.
• Levent, F. & Çayak, S. (2017). Türkiye’de Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 14-1 (27), 21-46.
• MEB(2014).Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri. 12.10.2018 tarihinde https://denizli.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/24023256_201421saylgenelge.pdf adresinden alınmıştır. MEB (2016, 2017) Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü izleme raporları. 28.10.2018 tarihinde http://hbogm.meb.gov.tr/www/izleme-degerlendirme-raporlari/kategori/104 adresinden alınmıştır.
• Nicolai, S. (2003). Education in emergencies. London: Save The Children.
• OECD (2009), Creating effective teaching and learning environments: First results from TALIS, Paris: OECD Publishing, Retrieved September 21, 2018 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264068780-en.
• Özer, Y.Y., Komşuoğlu, A. & Ateşok, Z.Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Peterson, S.D. (2011). Conflict, education and displacement. Conflict and Education: An Intedisciplinary Journal, 1(1), 1-5.
• Rowland, K.D. & Davis, T. (2014) . Counseling immigrant students in the schools Retrieved September 21, 2018 from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1084440.pdf
• Seydi, A.R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
• Sinclair, M. (2007). Education in emergencies: Commonwealth education partnerships 2007. Nexus Strategic Partnerships, 52-56.
• Sirin, S.R. & Lauren Rogers-Sirin. (2015) The Educational and mental health needs of Syrian refugee children. Washington, DC: Migration Policy Institute.
• Stainburn, S. (2002). Interview: When children flee conflicts, they need food, shelter – and school, says the International Rescue Committee’s Wendy Smith, Education Week Teacher, 14(2), 10-11.
• Stuecker, J. (2006). Education of refugees. US: Parent Information Resource Center Program.
• Şahan, G. (2018). Göçmen çocukların eğitimi: Almanya’da Türk çocukları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taştan, C. & Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi
• Türmen, T. (2012). Afet zamanlarında eğitim: Eğitim izleme raporu. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi (ERG).
• UNESCO (2015). Bridging learning gaps for youth: UNESCO education response to the Syria Crisis (2015-2015). Paris.
• UNICEF (2015). Curriculum, accreditation and certification for Syrian children in Syria, Turkey, Lebanon, Jordan, Iraq and Egypt, regional study.
• UNHCR (2014). Turkey Syrian refugee daily strep Retrieved September 18, 2018 from http://reliefweb.int/report/turkey/unhcr-turkey-syrian-refugee-daily-sitrep-
• U.S. Immigration Policy Program (2018). Retrieved September 18, 2018 from https://www.migrationpolicy.org/programs/us-immigration-policy-program
• Watkins, K. & Zyck, S.A. (2014). Living on hope, hoping for education: The failed response to the Syrian refugee crisis. London: Overseas Development Institute.
• Yavuz, Ö. & Mızrak, S. (2016). Acil durumlarda okul çağındaki çocukların eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli mülteciler örneği. Göç Dergisi. 3(2), 175-199.
• Yılmaz, A. (2015) Uluslararası göç ve Türkiye’deki çocuk göçmenler ve sığınmacı ailelere tanınan haklar ve daha iyi uygulamalar için öneriler. Akademik Bakış Dergisi. 49, Haziran, 475-793.