BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZ-DÜZENLEME BECERİLERİ İLE MESLEKİ ÖZ-YETERLİK ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 2, 517 - 529, 01.07.2019

Melih Derya Gürer , Demet Gül Canan Konyaoğlu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019..-482589

Cited By: 1

Öz

Öğretmen adaylarının nitelikli bir şekilde
yetişmesinde, mesleğe uyum sağlamalarında ve karşılaştıkları sorunların
üstesinden gelmesinde mesleki öz-yeterlik inançları ile öz-düzenleme becerileri
önemli rol oynamaktadır. Alanyazın incelendiğinde öğretmen adaylarının bu
inançlara ve becerilere sahip olma derecelerinin çeşitli değişkenlere göre
incelendiği veya farklı değişkenlerle olan ilişkisini ortaya koyan çalışmalara
rastlanmaktadır. Fakat öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterlik inançları ile
öz-düzenleme becerileri arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalara rastlanmamaktadır.
Dolayısıyla bu çalışmanın amacı Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi öğretmen
adaylarının mesleki öz-yeterlik inançları ile öz-düzenleme becerileri
düzeylerini ortaya koymak ve bu iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Bu amaçla nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi benimsenmiş
ve 116 Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü öğrencisinden
Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği ve Algılanan Öz-Düzenleme Ölçeği ile veriler
toplanmıştır. Verilerin analizinde kullanılan betimsel (ortalama, standart
sapma, korelasyon) ve anlam çıkarıcı (Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis
testi) istatistikler doğrultusunda BÖTE öğrencilerinin öz-düzenleme
becerilerinin ve öğretmenlik öz-yeterliklerinin yüksek düzeyde olduğu
görülmektedir. Ayrıca araştırmanın sonuçları BÖTE öğrencilerinin öğretmenlik
öz-yeterlikleri ile öz-düzenleme becerileri arasında istatistiksel olarak
anlamlı, pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik öz-yeterlik algısı, öz-düzenleme becerisi, öğretmen adayı, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi, korelasyon

Kaynakça

• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 34-44.
• Arslan, S., & Gelişli, Y. (2015). Algılanan öz-düzenleme ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 67-74. doi:http://dx.doi.org/10.19126/suje.07146
• Aybek, B. & Aslan, S. (2017). Öğretmen adaylarının öz-düzenleme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(3), 455-470.
• Aydın, R., Ömür, Y. E. & Argon, T. (2014). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile akademik alanda arzularını erteleme düzeylerine yönelik görüşleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, 1-12.
• Aydın, S. & Yel, M. (2013). Proje tabanlı öğrenme ortamlarının biyoloji öğretmen adaylarının öz-düzenleme seviyeleri ve öz-yeterlik inançları üzerine etkisi. Turkish Studies-Sosyal Bilimler, 8(12), 95-107.
• Aylar, F. & Aksin, A. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlilik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Amasya Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-313.
• Bandura, A. (1977) Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bauer, I. M. & Baumeister, R. F. (2011). Self-regulatory strenght. K. D. Vohs ve R. F. Baumeister (Ed.), Handbook of Self-Regulation: Research, Theory, and Applications (2. Ed.) (pp. 64-82). New York: Guilford Press.
• Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişüstü öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 80-92.
• Briscoe, C., & Stout, D. (2001). Prospective elementary teachers' use of mathematical reasoning in solving a lever mechanics problem. School Science and Mathematics, 101(5), 228-235.
• Buzza, D., & Allinotte, T. (2013). Pre-service teachers’ self-regulated learning and their developing concepts of SRL. Brock Education, 23(1), 58–76. https://doi.org/10.26522/brocked.v23i1.353
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. & Köklü, N. (2012). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cabı, E. (2015). Öğretmen adaylarının öz-düzenleme stratejileri ve akademik başarısı: boylamsal bir araştırma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 489-506.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Education and Science, 30(137), 74-81.
• Çelik Ercoşkun, N. & Köse, E. (2014). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının öz düzenleme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 6(2), 413-428.
• Çelik, N. (2012). Matematik öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin öz düzenleme becerilerinin ve öz yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çöloğlu-Demir, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları ve tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dembo, M. H. (2001). Learning to teach is not enough—Future teachers also need to learn how to learn. Teacher Education Quarterly, 28, 23-35.
• Derman, A. (2007). Kimya öğretmeni adaylarının öz yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ercan-Demirel, E. (2017). Investigating pre-service Efl teachers’ self-Efficacy beliefs. Selçuk Ünivresitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 221-232.
• Gibbs, C. (2002). Effective teaching: exercising self-efficacy and thought control of action. The Annual Conference of the British Educational Research Association, University of Exeter, İngiltere. http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/00002390.htm adresinden alınmıştır.
• Gordon, S. C., Dembo, M.H., & Hocevar, D. (2007). Do teacher's own learning behaviors influence their classroom goal orientation and control ideology? Teaching and Teacher Education, 23, 36-46.
• Harper, N. W. & Daane, C. J. (1998). Causes and reduction of mathematics anxiety in preservice elementary teachers. Action in Teacher Education, 19(4), 29-38.
• Henson, R. (2002). From adolescent angst to adulthood: Substantive implications and measurement dilemmas in the development of teacher efficacy research. Educational Psychologist, 37, 137–150.
• Hoy A. W., & Spero R. B. (2005) Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343–356. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2005.01.007
• Knoblauch D., & Hoy A. (2008). Maybe I can teach those kids: The influence of contextual factors on student teachers’ efficacy beliefs. Teaching and Teacher Education, 24(1), 166–179. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2007.05.005
• Koole, S. L., Van Dillen, L. F. & Sheppes, G. (2011). The self-regulation of emotion. K. D. Vohs ve R. F. Baumeister (Ed.), Handbook of Self-Regulation: Research, Theory, and Applications (2. Baskı) (pp. 22-40). New York: Guilford Press.
• Kramarski, B. & Kohen, Z. (2017). Promoting preservice teachers’ dual self-regulation roles as learners and as teachers: effects of generic vs. specific prompts. Metacognition Learning, 12(2), 157-191. https://doi.org/10.1007/s11409-016-9164-8
• Kramarski, B. & Michalsky, T. (2009). Investigating preservice peachers’ professional growth in self-regulated learning environments. Journal of Educational Psychology, 101(1), 161–175. https://doi.org/10.1037/a0013101
• Milner, H. R., & Woolfolk-Hoy, A. (2003). Teacher self-efficacy and retaining talented teachers: a case study of an African American teacher. Teaching and Teacher Education, 19, 263–276.
• Muis, K., Winne, R. & DianneJ. N. (2007). Using a multi trait-multi method analysis to examine conceptual similarities of three self-regulated learning inventories. British Journal of EducationalPsychology, 77 (1), 177-195.
• Orhan, F. (2008). Self-regulation strategies used in a practicum course: a study of motivation and teaching self –efficacy. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 251-262.
• Pajares, F. (2003). Self-efficacy beliefs, motivation, and achievement in writing: a review of the literature. Reading and Writing Quarterly, 19, 139-158.
• Pajares, F., & Valiante, G. (2002). Students’ self-efficacy in their self-regulated learning strategies: A developmental perspective. Psychologia, 45, 211-221.
• Pintrich P. R. (2003S). A motivational science perspective on the role of student motivation in learning and teaching contexts. J. Educ. Psychol. 95, 667–686.
• Pintrich, P. R., (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. M., Boekaerts & P.R.,Pintrich (Ed.), Handbook of Self-Regulation,13-39, San Diego, CA: Academic Pres.
• Posner, M. I. & Rothbart, M. K. (2009). Toward a physical basis of attention and self- regulation. Pyhsics of life Reviews, 6, 103-120.
• Ryan, K., & Cooper, J. (2010). Those who can, teach (12th ed.). Boston: Wadsworth Cengage
• Sağırlı, M.Ö., & Azapağası, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin öğrenmede özdüzenlemeyi öğrenme becerilerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 129-161.
• Sandıkçı, M. (2011). Beden eğitimi öğretmen adayları ile diğer öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve öz-yeterlik algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Schunk, D. H., & Ertmer, P. (2000). Self-regulation and academic learning: Self-efficacy enhancing interventions. Boekaerts, M., Pintrich, P. R., ve Zeidner, M. (Ed.), Handbook of Self-Regulation, Academic Press, San Diego, CA, 631–649.
• Senler, B. & Sungur-Vural, S. (2013). Pre-service science teachers’ teaching self-efficacy in relation to personality traits and academic self-regulation. Spanish Journal of Psychology, 16 (12), 1–20. doi:10.1017/sjp.2013.22
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing and elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Vrugt, A. & Oort, F. J. (2010). Effective self-regulated learning of university students. Jesús de la Fuente Arias Mourad Ali Eissa (Ed.). International Handbook on Applying Self-Regulated Learning in Different Settings (pp. 319-340). Almeria, Spain.
• Yavuz, D. (2009). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve üst bilişsel farkındalıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12 (45), 88-104.
• Zimmerman, B. J. & Martinez-Ponz, M. (1990). Student differences in self-regulated learning: relating grade, sex, and giftedness to self-efficacy and strategy use. Journal of Educational Psychology, 82(1), pp. 51-59. http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.82.1.51
• Zimmerman, B. J., Bandura, A., & Martinez-Pons, M. (1992). Self-motivation for academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal setting. American Educational Research Journal, 29, 663-676.