ÖĞRETİM VE ARAŞTIRMA SORUMLULUKLARININ DAĞILIMININ ARAŞTIRMA ÜNİVERSİTELERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 548 - 569, 06.03.2020

Ayşen Bakioğlu , Ramazan Şamil Tatık

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-631719

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı; araştırma üniversitelerinin yapılandırılması
bağlamında öğretim ve araştırma sorumluluklarının düzenlenmesine ilişkin
öğretim üyelerinin görüşlerini ortaya koymaktır. Çalışma, nitel araştırma
desenlerinden durum çalışması deseninin bir türü olan çoklu durum çalışması ile
desenlenmiştir. Çalışma grubu, amaçlı örnekleme türlerinden kolay ulaşılabilir
durum örneklemesi tekniği ve ölçüt örnekleme tekniği ile oluşturulmuştur.
Çalışma grubundaki öğretim üyelerinin 7’si Doçent Doktor, 3’ü Yardımcı Doçent
Doktor (doktor öğretim üyesi) ve 3’ü Profesör Doktor unvanlarına sahiptirler.
Öğretim üyelerinin görüşleri, yüz yüze görüşme tekniği ile alınmıştır. Öğretim
üyelerinin araştırma üniversitelerinin yapılandırılması bağlamında öğretim ve
araştırma sorumluluklarının düzenlenmesine ilişkin görüşlerini ortaya koymak
amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Araştırma
üniversitesi ile ilgili alan yazına ve uzman görüşlerine dayalı olarak
hazırlanan görüşme formuna son şekli verildikten sonra öğretim üyeleriyle
e-mail veya telefon aracılığıyla iletişim kurulmuş ve öğretim üyelerinden
randevu talep edilmiştir. Belirlenen ortak zamanlarda ve ortamlarda yüz yüze
görüşmeler yapılmıştır. Ses kaydına alınan tüm görüşmeler kelime işlem
programında yazıya dökülmüştür. Araştırmada görüşme ile elde edilen verilerin
çözümlenmesi için içerik analizine başvurulmuştur. İçerik analizi için NVIVO 11
nitel analiz programı kullanılmıştır. Analizlere göre; araştırma
üniversitelerinde öğretim üyelerinin derslere de girmeleri gerektiği ancak
araştırma ağırlıklı iş yüküne sahip olmaları gerektiği, araştırmanın ve
öğretimin birbirini tamamlayıcı yapıda oldukları, öğretim üyelerinin araştırma
yapmaya vakit bulmakta zorlandıkları dolayısıyla ders yüklerinin azaltılması
gerektiği ve öğretim üyesinin tercihine ve isteğine göre öğretim ve araştırma
sorumluluklarının düzenlenebileceği görüşleri öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

araştırma, araştırma üniversitesi, öğretim, sorumluluk

Kaynakça

• Akbaş, M. (2010). Öğretimi ve akademik kaliteyi tehdit eden unsurlar. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Altbach, P. G. (2011). The past, present and future of the research university. In P. G. Altbach & J. Salmi (eds.). The Road to Academic Excellence: The making of world-class research universities, Washington: The World Bank.
• Altbach, P. G., & Salmi, J. (2012). Akademik mükemmeliyete giden yol: dünya çapında araştırma üniversiteleri oluşturma. (Çev: Kadri Yamaç) Washington: The World Bank. Efil Yayınevi: Ankara.
• Andreatta, B. (2012). Navigating the research university: A guide for first-year students. Wadsworth Cengage Learning. United States of America.
• Arap, K. S. (2010). Türkiye yeni üniversitelerine kavuşurken: Türkiye'de yeni üniversiteler ve kuruluş gerekçeleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 1-29.
• Aydın, İ. H. (2014). Üniversite ve bilim insanı. Yükseköğretim Dergisi. 4(2), 69-75.
• Aydın, İ. H. (2013). Peki, ya üniversite? Medimagazin, 624, 13.
• Bakioğlu, A. ve Gürbüzer-Bayrak, B. (2015). Kanada yükseköğretiminde kalite. Nobel Yayıncılık: Ankara.
• Baskan, G. A. (2001). Türkiye'de yükseköğretimin gelişimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, s.21-32.
• Baskan, G. A. ve Sincer, S. (2014). Yeni YÖK Yasa Tasarısı çalışmaları bağlamında Türkiye’deki yükseköğretim sisteminin değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. Cilt:4, Sayı:2, Ağustos, ss.67-72.
• Ben-David, J., & Zloczower, A. (1962). Universities and Academic Systems in Modern Society. European Journal of Sociology, 3(1): 45–84.
• Crow, M. M. (2009). The Research university as comprehensive knowledge enterprise: the reconceptualization of Arizona State University as a prototype for a new American university. Seventh Glion Colloquium. Montreux, Switzerland. June 20-24.
• Çınar, İ. (2008). Üniversite ve bazı sorunları. Eğitişim Dergisi. Sayı: 18 (Şubat 2008). http://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/52-18/307-ikram-universite.html adresinden 17 Ocak 2017’de ulaşılmıştır.
• Demir, M. E. (2010). 1923-2023 Üniversitelerimizin vizyonu. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Doğramacı, İ. (2007). Türkiye’de ve dünyada yükseköğretim yönetimi. Meteksan. Ankara. Yayın No: 07-06-Y-0057-16 ISBN: 978-975-7746-37-9.
• Erdem, A. R. (2013). Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri. Yükseköğretim Dergisi. 3(2): 109-120.
• Erdoğan, A. (2013). Türk Yükseköğretiminin yeniden yapılanma çalışmaları: Küresel eğilimler ve uluslararasılaşma çerçevesinde değerlendirmeler. Stratejik Düşünce Enstitüsü Yayınları. Ankara.
• Fulton, O., & Trow, M. (1974). Research activity in American higher education. Sociology of Education, 29-73. Winter.
• Geschwind, L., & Broström, A. (2015). Managing the teaching–research nexus: Ideals and practice in research-oriented universities, Higher Education Research & Development, 34(1), 60-73, DOI: 10.1080/07294360.2014.934332
• Girgin, D. (2007). Eğitim fakültelerindeki öğretim elemanlarının ders yüklerinin bilimsel çalışma ve araştırma yapma üzerine etkisi üzerine bir durum çalışması. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. Eskişehir.
• Gökçe, B. (1990). Türkiye koşullarında yeni bir üniversite nasıl kurulmalı? Yükseköğretimde Sorunlar ve Çözümler. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Güven, İ. (2002). Yeni gelişmeler ışığında yükseköğretimde yapısal dönüşümler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt: 35, Sayı: 1-2.
• Hladchenko, M., Boer, D. F. H., & Westerheijden, F. D. (2016). Establishing research universities in Ukrainian higher education: the incomplete journey of a structural reform. Journal of Higher Education Policy and Management. 38(2), 111-125.
• Janne, H. (1973). Üniversite ve çağdaş toplumun ihtiyaçları. (B. Karafakıoğlu, Çev.) İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Teknik Haberleşme Merkezi Yayını, İstanbul.
• Karakütük, K. ve Özdemir, Y. (2011). Bilim İnsanı Yetiştirme Projesi (BİYEP) ve Öğretim Üyesi Yetiştirme Programının (ÖYP) değerlendirilmesi. The Assesment of Scientist Training Project (BİYEP) and Teaching Staff Training Program (ÖYP). Eğitim ve Bilim, 36(161), 26-38.
• Karpov, A. (2015). Formation of the modern concept of research education: From New Age to a knowledge society. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 214, 439-447.
• Kavak, N. (2010). Türkiye’nin yüksek öğretim politikası üzerine tahliller. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Kavak, Y. (1990). Kalkınmada öncelikli yörelerdeki yükseköğretim kurumlarının çevreye dönük faaliyetleri, TOBB Yayınları, Ankara.
• Kearney, L. M., & Lincoln, D. (2013). Research universities: networking the knowledge economy. Editorial. Studies in Higher Education. 38(3), 313-315.
• Kılınçarslan, Ş. (2010). Türkiye’de üniversitelerin yönetim sorunları ve çözüm önerileri. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Konuk, M. ve Öztürk, A. (2010). Üniversite-sanayi iş birliği ve teknokentlere bakış. Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Korkut, H. (2001). Sorgulanan yükseköğretim. Ankara: Nobel Yayınevi.
• MEB (2016). 2017 yılı bütçe sunuşu (TBMM Genel Kurulu). Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. 11 Aralık 2016. 30.03.2017’de elde edilmiştir.
• Menand, L., Reitter, P., & Wellmon, C. (2017). The Rise of the research university. The University of Chicago Press. London.
• Meray, S. L. (1971). Üniversite kavramları ve modelleri. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. Mart, 1971.
• Mohrman, K., Ma, W., & Baker, D. (2008). The research university in transition: The emerging global model. Higher Education Policy, 21(1), 5-27.
• Oğuz, G. (2010). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi ne olmalıdır? Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz (Tebliğler). Ankara.
• Okçabol, R. (2007). Yükseköğretim sistemimiz. Ütopya Yayınevi. Ekim. Ankara.
• Ortaş, İ. (2002). Üniversitelerin sorunları 1. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 2(4), 3.
• Özdem, G. ve Sarı, E. (2008). Yükseköğretimde yeni bakış açılarıyla birlikte yeni kurulan üniversitelerden beklenen işlevler: (Giresun Üniversitesi Örneği). Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, Mart 2008, Cilt: 8, Sayı: 1, http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=351.
• Özer, M. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme ve öğretim üyesi arzı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23-26.
• Phlox, S. (2016). Academaze: Finding your way through the American research university. Annorlunda Books. First Edition. United States.
• Sanders, L. (2011). Teaching-stream positions: some implications. COU Adademic Colleague, York University. Council of Ontario Universities. April. http://cou.on.ca/wp-content/uploads/2015/07/Academic-Colleagues-Teaching-Stream-Positions.pdf adresinden 13 Aralık 2015’te elde edilmiştir.
• Serdyukov, P., & Makhluf, H. (2014). Growing national university research culture: Goals and steps. Journal of Research in Innovative Teaching. 7(1):2-12.
• Serow, R. C. (2000). Research and teaching at a research university. Higher Education. 40: 449-463.
• Smith, D. O. (2011). Managing the research university. Oxford University Press. United States of America.
• Soytürk (2002). Yeni üniversite hem öğren hem araştır hem de kazan. Uluslararası Türkiye-Avrupa Üniversitesi Neden ve Niçin. Avrupa-Türkiye Araştırmaları Enstitüsü. Hazırlayanlar: Harun Gümrükçü ve Ahmet Taşdemir.
• Şenses, F. (2007). Uluslararası gelişmeler ışığında Türkiye yükseköğretim sistemi: Temel eğilimler, sorunlar, çelişkiler ve öneriler (pp. 1-31). Economic Research Center, ODTÜ, Ankara.
• Tanrıkulu, D. (2011). Türkiye’de yükseköğretime erişim: 2025 yılında yükseköğretim talebi karşılanabilecek mi? (Analiz No.34). Ankara: SETA.
• TED (2013). Türk Eğitim Derneği’nin Yükseköğretim Yasa Taslağı’na ilişkin görüşleri. TEDMEM. Şubat, Rapor.
• Tosun, H. (2004). Yükseköğretimde mevcut durum performans değerlendirme ve yeniden yapılanma. Ankara Ticaret Odası. Ekip Basım Yayın Matbaacılık. İstanbul.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. http://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm adresinden 7 Nisan 2017’de erişilmiştir.
• Weinberg, A. S. (2002). The university: An agent of social change? Qualitative Sociology, 25(2): 263-272.
• Wormald, M. (2013). Emergence of the Canadian research university. College Quarterly. 16(3), ss.1-15 Summer.
• Yong, X. (2006). Missions of research university and choice of its organizational framework. Frontiers of Education in China, 3, 417-425.
• YÖK (2017). Yükseköğretim Kanunu. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/29816/2547+say%C4%B1l%C4%B1%20Y%C3%BCksek%C3%B6%C4%9Fretim+Kanunu/ adresinden 27.04.2017’de elde edilmiştir.
• YÖK (2015). Yükseköğretim Kurulu 2015-2019 Stratejik Planı. https://www.yok.gov.tr/documents/10279/14571052/yuksekogretim_kurulu_2015_2019_stratejik_plani.pdf/0eb5d6db-565b-49Mehmet-a470-8823fKemal6f6b9 adresinden 28.11.2015’te elde edilmiştir.