SINIF EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ MÜZELERDE EĞİTİM UYGULAMALARINA YÖNELİK ÖZ YETERLİKLERİ

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 585 - 604, 06.03.2020

İrfan Nihan Demirel

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-635352

Cited By: 4

Öz

Araştırmanın amacı, sınıf eğitimi öğretmen adaylarının müzelerde eğitim uygulamalarına yönelik öz yeterlik inançlarını geliştirmektir. Araştırma, karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla yürütülmüştür. Araştırmanın deneysel olarak tasarlandığı nicel boyutunda, müzelerde eğitim uygulamalarına yönelik öğretmen adaylarının öz yeterliklerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise, öğretmen adaylarının müzeleri, Türkçe, matematik, fen, müzik ya da görsel sanatlar eğitimi gibi farklı disiplinlerle ilişkilendirebilecekleri bir öğrenme ortamı tasarlanarak, öğretmen adaylarında süreç içinde meydana gelen değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Karadeniz Bölgesi’nde yer alan bir devlet üniversitesinin sınıf öğretmenliği ikinci sınıfında öğrenim gören 58 (42 kadın; 16 erkek) öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri, müze eğitimine ilişkin öz yeterlik inancı ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçları sınıf eğitimi öğretmen adaylarının müze gezi sürecine rehberlik yapma, müzeleri öğrenme ortamı olarak kullanma, dersin içeriğini ya da müze ziyareti sürecini öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda planlama ve derslerin müzelerde işlenmesi konusundaki öz yeterlik düzeylerinin verilen eğitim sonrasında olumlu yönde geliştiğini göstermiştir. Bu sonuçlar ışığında öğretmen yetiştiren fakültelerde mesleki gelişim sürecine katkı sağlayacak müze eğitimi uygulamalarının farklı disiplinlerle ilişkilendirilerek, öğretim müfredatlarında yer alan kazanımlara ilişkin tasarlanacak farklı etkinlik ya da kullanılacak yöntem ve tekniklerle destekleneceği bir eğitim öğretim anlayışının benimsenmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müze eğitimi, sınıf eğitimi, öğretmen adayları, öz yeterlik

Kaynakça

• Adıgüzel, H.Ö. ve Öztürk, F. (1999). Türk eğitim düşüncesinde okul müzesinden müze pedagojisine değişim. Eğitim ve Bilim, 14(114): 73-81.
• Altunbaş, A. ve Özdemir, Ç. (2012). Çağdaş müzecilik anlayışı ve Ülkemizde müzeler. 13.10.2019 tarihinde https://teftis.ktb.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf adresinden edinilmiştir.
• American Association of Museums, (1992). Excellence and equity: Education and the public dimension of museums, a report from the american association of museums. 18.10.2019 tarihinde http://ww2.aam-us.org/docs/default-source/resource-library/excellence-and-equity.pdf?sfvrsn=0 adresinden edinilmiştir.
• Andre, L., Durksen, T. ve Volman, M. L. (2017). Museums as avenues of learning for children: a decade of research. Learning Environments Research, 20: 47–76.
• Arinze, E. N. (1999). The Role of the museum in society emmanuel. 18.10.2019 tarihinde http://www.maltwood.uvic.ca/cam/activities/past_conferences/1999conf/CAM'99-EmmanuelArinze.GuyanaFinal.pdf adresinden edinilmiştir.
• Atagök, T. (1999). Yaşayan müze ve eğitim. Sanat dünyamız. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, 71: 223-227.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(1): 1-15.
• Buyurgan, S. (2007, Mayıs). Tarih dersi kapsamında programlı bir müze ziyareti. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu. Bakü.
• Buyurgan, S. ve Demirdelen, H. (2009). Total kör bir öğrencinin öğrenmesinde, dokunma, işitsel bilgilendirme, hissetme ve müze. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 7(3): 563-580.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (18. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2015). Karama yöntem araştırmaları, tasarımı ve yürütülmesi (Y. Dede ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• DCAL (Department for Culture, Arts and Leisure), Northern Ireland Museums Policy (2011). 13.10.2019 tarihinde https://www.communities-ni.gov.uk/publications/northern-ireland-museums-policy adresinden edinilmiştir. Demirel, İ. N. (2019). Kültür, uygarlık, sanat, müze. Serap Buyurgan (Ed.), Müzede eğitim öğrenme ortamı olarak müzeler içinde (s. 7-28). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin müzelerin öğrenme ortamı olarak kullanımına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim. 214: 303-316.
• Duh, M. (2015). The function of museum pedagogy in the development of artistic appreciation. 06.10.2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/288823556 adresinden edinilmiştir.
• Erol Şahin, A. N. ve Yeşilbursa, C. C. (2018). Tarih bölümü öğrencilerinin alan gezileri ve müze ziyaretlerine ve müzede yapılan etkinliklere yönelik görüşleri. Turkish History Education Journal. 7(2): 555-577.
• European Commission, (2014). Communication from the commission to the european parliament, the council, the european economic and social committee and the committee of the regions. 18.10.2019 tarihinde https://ec.europa.eu/assets/eac/culture/library/publications/2014-heritage-communication_en.pdf adresinden edinilmiştir.
• Göğebakan, Y. ve Buyurgan, S. (2011, Haziran). Görsel sanatlar ve sosyal bilgiler derslerinin ilişkilendirilmesinin öğrencilerin kültür varlıklarını tanıma ve sahip çıkmaya yönelik tutumları üzerinde etkileri. Proceedings of the 3rd International Conference on Educational Sciences. North Cyprus.
• Gustafsson, C. ve Ijla, A. (2016). Museums: An incubator for sustainable social development and environmental protection. International Journal of Development and Sustainability. (9): 446-462.
• Hawrot, A. (2018). Out-of-school learning assistance in adolescence. Educational Psychology. 38(4): 513-534.
• Hofstein, A., & Rosenfeld, S. (1996). Bridging the gap between form a land informal science learning. Studies in Science Education. 28: 87–112.
• ICOM, (2018). Culture and local development: Maxımısıng the ımpact. Guide for local governments, communities and museums. 18.10.2019 tarihinde https://icom.museum/wp-content/uploads/2018/12/OECD-ICOM-GUIDE-MUSEUMS-AND-CITIES.pdf adresinden edinilmiştir.
• Isa, B. (2017). Museum pedagogy and learning experiences: an İnvestigation into museum education from ınstructional perspectives. A thesis submitted in fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. Universiti Teknologi MARA, Malaysia.
• İlhan, A., Artar, M., Okvuran, A. ve Karadeniz, C. (2011). Müze eğitim modülü. Ankara: MDGFUNICEF Yayını.
• Karasu Avcı, E. ve Faiz, M. (2018). Sınıf eğitimi öğretmen adaylarının müze eğitimine ilişkin görüşleri. 2nd International symposium of education and values. Antalya.
• Kelly, L. (2007). Visitors and learners: Adult museum visitors’ learning ıdentities. 18.10.2019 tarihinde http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.489.4472&rep=rep1&type=pdf adresinden edinilmiştir.
• Mercin, L. (2006). Müzeler ve toplum. 13.10.2019 tarihinde http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/Yrd.-Do%C3%A7.-Dr.-Levent-MERC%C4%B0N-M%C3%9CZELER-VE-TOPLUM.pdf adresinden edinilmiştir.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expveed sourcebook. (2nd Edition). California: SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). Beden eğitimi ve oyun dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=443 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018c). Görsel sanatlar (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=443 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018d). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018e). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=329 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018f). Müzik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=357 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018g). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden edinilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018h). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 18.03.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=332 adresinden edinilmiştir.
• Museums Association. (2013). 18.10.2019 tarihinde https://www.museumsassociation.org/download?id=1001738 adresinden edinilmiştir.
• Okvuran, A. (2012). Müzede dramanın bir öğretim yöntemi olarak türkiye’de gelişimi. Eğitim ve Bilim. 37(166): 170-180.
• Oruç, S. ve Altın, B. N. (2008). Müze eğitimi ve yaratıcı drama. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(38): 125-141.
• Özmen, S. S. (2018). Müze Eğitiminin Gelişimi. Humanitas. 6(11): 301-324.
• Selanik Ay, T. ve Kurtdede Fidan, N. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 13(48): 69-89.
• Seligmann, T. (2015). Learning museum. Journal of Museum Education. 39(1): 42-53.
• Semper, R. J. (1990). Science museums as environments for learning. Physics Today, 43(11): 50–56.
• Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 20(2): 83-90.
• Ünal, F. ve Pınar, Y. (2017). Erken çocukluk eğitiminde müze deneyiminin rolü. İdil. 6(38): 2899-2917.
• Weier, K. (2004). Empowering young children in art museums: Letting them take the lead. Contemporary Issues in Early Childhood. 5(1): 106-116.
• Yeşilbursa, C. C. ve Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine yönelik öz-yeterlik inançları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 5(16): 410-428.
• Yıldırım, E. (2017). Müzelerin eğitimde kullanımına yönelik sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri. HAYEF: Journal of Education. 14(2): 113–129.
• Yıldırım, T. ve Tahiroğlu, M. (2012). Sanal ortamda gerçekleştirilen müze gezilerinin ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 11(39): 104-114.
• Yılmaz, Ö. (2011). Müzelerin Eğitim Fonksiyonlarına Yönelik Müze Yöneticilerinin Tutum ve Fikirleri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
• Yılmaz, A. ve Egüz, Ş. (2015). Tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarih öğretiminde müzenin önemi hakkındaki tecrübe ve düşünceleri. Turkish Studies. 10(11): 1637-1650.