İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “TEKNOLOJİ” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI VE ÖĞRENME SÜREÇLERİNDE TEKNOLOJİ KULLANIMLARI

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 2, 1161 - 1177, 02.06.2020

Melike Özyurt , Merve Badur

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-649198

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin; “teknoloji" kavramına ilişkin metaforik algılarını ve kendi öğrenme süreçlerinde teknolojiyi nasıl kullandıklarını belirlemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmanın deseni fenomoloji olarak belirlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları 346 ilkokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasında öğrencilerin “teknoloji” kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemek amacı ile öğrencilere “Teknoloji ……… gibidir. Çünkü ………” ifadesinin yer aldığı bir form uygulanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi uygulanarak çözümlenmiş, metaforların 10 farklı kategoride toplandığı belirlenmiştir. Bu kategoriler içerdikleri metafor sayısına göre araç gereç olarak teknoloji, yapı olarak teknoloji, hayal gücü olarak teknoloji, araştırma olarak teknoloji, zararlı olarak görülen teknoloji, değişim ve gelişim olarak teknoloji, eğitim aracı olarak teknoloji, oyun olarak teknoloji, duyuşsal olarak teknoloji ve meslek olarak teknoloji şeklinde sıralanmaktadır. Araştırmada öğrencilerin teknoloji kavramına ilişkin toplam 130 metafor ürettikleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin en fazla belirttikleri metaforların ise bilgisayar, telefon, tablet, beyin, robot ve bilim olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, öğrencilerin öğrenme süreçlerinde teknolojiyi nasıl kullandıklarını belirlemek amacıyla, teknolojiye ilişkin metaforik algıları açısından farklı kategorileri ve sınıf düzeylerini temsil edecek şekilde, en sık tekrarlanan metaforları üreten 20 öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Bu görüşmelerden elde edilen verilere içerik analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin teknolojiyi kendi öğrenme süreçlerinde çoğunlukla araştırma, ödev yapma, eğitici videolar izleme gibi akademik çalışmalar yapmak için kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin eğitim ve araştırma konularında teknoloji kullanımlarının tablet, telefon, bilgisayar gibi çevrelerindeki teknolojik araçlarla ve arama motorlarını kullanarak bilgiye ulaşma çabası ile sınırlı olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

teknoloji, metafor, teknoloji kullanımı

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. (1995). Bilgi teknolojilerinin okullarda kullanımı ve öğretmenlerin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11, 105-109.
• Altun, E. (2008). 6th, 7 th and 8 th graders’ attitudes towards online homework assignment sites. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 7 (4), 5-18.
• Arslan, A. (2006). Bilgisayar destekli eğitim yapmaya ilişkin tutum ölçeği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 24-33.
• Arslan, A., & Zengin, R. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 55, 23-36.
• Aslantaş, T. (2014). Uzaktan Eğitim, Uzaktan Eğitim Teknolojileri ve Türkiye’de Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği ABD, Ankara. 11 Kasım 2018 tarihinde http://www.tankutaslantas.com/wp-content/uploads/2014/04/Uzaktan Eğitim-Uzaktan-Eğitim Teknolojileri-ve-Türkiyede-bir-Uygulama.pdf adresinden alınmıştır.
• Aydın, F. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin teknolojiye yönelik düşüncelerinin çizimle belirlenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications.27-29 April, Antalya, Turkey.
• Aydın, F., & Eser Ünaldı, Ü. (2010). Coğrafya öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına ilişkin algılarının metafor yardımıyla analizi. International Online Journal Of Educational Sciences, 2 (2), 600-622.
• Aydoğdu Karaaslan, İ. (2015). Dijital oyunlar ve dijital şiddet farkındalığı: ebeveyn ve çocuklar üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 806-818.
• Batur, Z., & Uygun, K. (2012). İki neslin bir kavram algısı: Teknoloji. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 74-88.Coşkun, M. (2011). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 919-940.
• Coutinho, C. (2007). Infusing technology in pre service teacher education programs in Portugal:An experience with weblogs. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 2527-2534). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). Creswell, J. W., Plano Clark, V. L., Gutmann, M. L., & Hanson, W. E. (2003). Advanced mixed methods research designs. Handbook of mixed methods in social and behavioral research, 209, 240.
• Dağhan, G., Kalaycı, E., Seferoğlu, S.S. (2011). Milli eğitim şuralarındaki teknoloji politikalarının incelenmesi. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. İnönü Üniversitesi.Malatya.
• DiGironimo N. (2011). What is technology? Investigating student conceptions about the nature of technology. International Journal of Science Education, 33(10), 1337–1352, doi:10.1080/09500693.2010.495400.
• Durukan, Ü. G., Hacıoğlu, Y., & Usta, N. D. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmeni adaylarının “teknoloji” algıları. Journal of Computer and Education Research (Issn: 2148 2896), 4(7), 24-46.
• Ekici, G. (2016). Öğretmen Adaylarının" Bilgisayar" Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(3), 755-781.Eraslan Çapan, B. (2010). öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (12), 140-154.Erdoğan, T., & Gök, B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. In Proceedings of 8th International Educational Technology Conference (pp. 1071-1077).
• Ergen, B., & Yanpar Yelken, T. (2015). İlkokul 3. sınıf öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin metaforik algıları. The Journal Of Academic Social Science Studies, 39, 509-527.
• Erişti, S. D., & Kurt, A. A. (2011) Elementary school students’ perceptions of technology in their pictorial representations. The Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 2(1), 24-37.
• Ertem, I. S. (2010). The effect of electronic storybooks on struggling fourth graders’ reading comprehension. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9 (4), 140-155.
• Eyyam, R., & Yaratan, H. S. (2014). Impact of use of technology in mathematics lessons on student achievement and attitudes. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 42(1), 31-42.
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 483-496.
• Gök, B., & Erdoğan, T. (2010). Investigation of pre-service teachers' perceptions about concept of technology through metaphor analysis. Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(2),145- 160.
• Harris, J., Al-Bataineh,T., & Al-Bataineh, A. (2016). One to one technology and its effect on student academic achievement and motivation. Contemprorary Educational Technology, 7(4), 368-381.
• Henkoğlu, H. Ş., Mahiroğlu, A., ve Keser, H. (2015). Approaches of middle school students to internet as an information access tool: A descriptive study. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(1), 72-110.
• Herdem, K., Aygün, H., & Çinici, A. (2014). Sekizinci sınıf öğrencilerinin teknoloji algılarının çizdikleri karikatürler yoluyla incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 232-258.
• Hsiao, L. H. C. (2012). A study on teaching quality of Taiwan government training civil servants with educational technology. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology,11(2),38-43.
• İçli, G. (2001). Eğitim, istihdam ve teknoloji. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 65-71.
• Karaçam, S., & Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572.
• Karadeniz Ş. (2012). School administrators, ICT coordinators and teachers’metaphorical conceptualizations of technology. Education, 2(5), 101-111.
• Kobak, M. &Taşkın, N. R. (2012). Prospective teachers’ perceptions of using technology in three different ways. Procedia-Social and Behavioral Science. 46, 3629-3636.
• Korat, O. (2008). The educational electronic book as a tool for supporting children's emergent literacy in low versus middle SES groups. Computers & Education, 50(1), 110-124.
• Korkmaz, F., & Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin ‘‘teknoloji’’kavramına ilişkin metaforik algılarının incelemesi/an ınvestigation of preschool teachers’ perceptions on the concept of “technology”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35).
• Kurt, A. A. & Özer, Ö. (2013). Metaphorical perceptions of technology: Case of Anadolu University Teacher Training Certificate Program. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(2), 94 112.
• Küçük, M., & Yalçın, Y. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramıyla ilgili metaforları (Investigation of primary student teachers’ perceptions about the concept of technology through metaphor). In 10th Classroom Teachers and Education Symposium, Sivas, Turkey.
• Küçükturan, G. (2003). Okul öncesi fen öğretiminde bir teknik: Analoji. Milli Eğitim Dergisi, 157. 07.11 2018 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/Dergiler/157/Kucukturan.Htm adresinden alınmıştır.
• Lei, J., & Zhao, Y. (2007). Technology uses and student achievement: A longitudinal study. Computers & Education, 49(2), 284-296.
• Linebarger, D. L., & Piotrowski, J. T. (2009). TV as storyteller: How exposure to television narratives impacts at–risk preschoolers’ story knowledge and narrative skills. British Journal of Developmental Psychology, 27(1), 47–69.
• Linn, M. C. (1998). Learning and instruction in science education:Taking advantage of technology.In D. Tobin, and B. Frazer (Eds.), International handbook of science education. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.
• MEB (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara:M.E.B. Basımevi.
• MEB. (2018). Ortaöğretim kurumları teknoloji tasarım dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. 02.09.2018 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018124112937511 TEKNOLOJ%C4%B0%20TASARIM%20%C3%96%C4%9EET%C4%B0M%20PROGRMI%2078pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2018). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. 02.09.2018 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937 FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M% PROGRAMI2018.pdf adresinden alınmıştır.
• Miller, S. (1987). “Some comments on the utility of metaphors for educational theory and practice”. Educational Theory. 37. 219-227.
• Moreland, J. (2004). Putting students at the centre: Developing effective learners in primary technology classrooms. Set Research Information for Teachers, (1), 37–43.
• National Research Council. (2012). Education for life and work: Developing transferable knowledge and skills in the 21st century. Committee on Defining Deeper Learning and 21st Century Skills.Washington, DC: The National Academies Press.
• Niederhauser, D. S. & Stoddart, T., (2001). Teachers' instructional perspectives and use of educational software. Teaching and Teacher Education, 17 (1), 15-31.Özder, A., Kaya, H., & Ünlü, M. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin “turizm” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların analiz örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 18-31.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Russell, M., Bebell, D., O‟Dwyer, L. & O‟Connor, K. (2003). Examining teacher technology use. Implications for preservice and ınservice teacher preparation. Journal of Teacher Education, 54(4), 297 310.
• Saban, A. (2006). Functions of metaphor in teaching and teacher education: A review essay. Teaching Education, 17 (4), 299–315.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
• Scardamalia, M. & Bereiter, C. (1996). Engaging students in a knowledge society. Educational Leadership, 54(3), 6-10.
• Sevindik, T. (2006). Akıllı sınıfların yükseköğretim öğrencilerinin akademik başarı ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Erzincan.
• Singh, K. (2010). Metaphor as a tool in educational leadership classrooms. Management in Education, 24 (3) 127–131.
• Shapley, K. S., Sheehan, D., Maloney, C., & Caranikas-Walker, F. (2010). Evaluating the implementation fidelity of technology immersion and its relationship with student achievement. The Journal of Technology, Learning and Assessment, 9(4), 1-68.
• Şahin, Ş., & Baturay, M. H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 177-192.
• TDK (2018). Büyük Türkçe Sözlük. 11.12.2018 tarihinde Http://www.tdk.gov.tr adresinden alınmıştır.
• Yalçın Irmak, A., & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137.Yanpar Yelken, T. (2015). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldız, C. & Abdüsselam, M. S. (2016). Ortaokul ve ortaöğretim öğrencilerinin internet kullanımına yönelik yaşantıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,5(1), 274-287.
• Yılmaz, M. (2005). İlköğretim 7. sınıflarda simetri konusunun öğretimde eğitim teknolojilerinin basarı ve tutuma etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M.(2016). Öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin bilgisayar yeterliliklerinin ve teknoloji tutumlarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi) Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Zhao X. L., Wang M., Wu, J. & He, K. (2011). ICT and an exploratory pedagogy for classroom based Chinese language learning. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(3), 1414-151.