TAHMİN ET - GÖZLE - AÇIKLA YÖNTEMİ DESTEKLİ ETKİNLİKLERİN LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÜST BİLİŞ FARKINDALIKLARINA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 4, 1881 - 1898, 15.12.2020

Ali Karadeniz Canan Koçak Altundağ , Seda Yücel

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.58249-648859

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, 9. sınıf kimya dersi öğretim programında yer alan “maddenin hâlleri” konusunda tahmin et - gözle - açıkla (TGA) yöntemine uygun çalışma yaprakları geliştirmek ve çalışma yaprakları yardımıyla yapılan TGA etkinliklerinin öğrencilerin üst bilişsel farkındalıklarına etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara Mehmet Rüştü Uzel Mesleki Anadolu Lisesinde 9. sınıf şubesinde öğrenim gören 99 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma bir karma yöntem çalışmasıdır. Araştırmanın nicel kısmı ön test - son test deney ve kontrol gruplu desen kullanılarak gerçekleştirilirken, nitel kısmı ise odak grup görüşmesi tekniği ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bilişötesi Farkındalık Envanteri kullanılmıştır. Öğrencilerin Biliş Ötesi Farkındalık Envanteri ve alt boyutlarından elde ettikleri puanların analizleri için betimsel istatistikler, çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ve bağımlı gruplar t testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda TGA yöntemine göre hazırlanmış etkinliklerin deney grubundaki öğrencilerin iki alt boyut haricinde (prosedürel bilgi - değerlendirme) diğer tüm alt boyutlarla karakterize edilen üst bilişsel farkındalıklarını arttırdığı sonucuna varılmıştır. Odak grup görüşmesiyle ortaya çıkan sonuçların hangi ölçüde nicel sonuçları açıkladığı değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

TGA, üst bilişsel farkındalık, maddenin halleri, çalışma yaprakları

INVESTIGATING THE EFFECTS OF MATERIALS SUPPORTED WITH POE (PREDICTION-OBSERVATION-EXPLANATION) METHOD ON HIGH SCHOOL STUDENTS METACOGNITION AWARENESS

Öz

The purpose of this study was to investigate the effect of “Predict-Observation-Explain” POE activities which is carried out with the help of the POE method worksheets on “States of Matter” in the 9th grade Chemistry course curriculum, on students’ metacognitive awareness. The sample consisted of 99 students who are studying in classes of 9th class in Mehmet Rüştü Uzel Vocational High School between 2016 and 2017 academic year. This research is a mixed method study. While the quantitative part of the research was carried out using the pre-test and post-test model with the control group, the qualitative part was conducted with the focus group interview technique. The data collection tool was Metacognitive Awareness Inventory. Descriptive statistics, two-way multivariate analysis of variance (MANOVA) and dependent groups t test were applied for the analysis of students' scores which were obtained from the Metacognitive Awareness Inventory. At the end of the research, it was found that the activities prepared according to the POE method increased the metacognitive awareness of the students in the experimental group, which was characterized by all the other sub-dimensions except for procedural information and evaluation. It is evaluated and interpreted how much quantitative results explained with the resultings of focus group interview.

Anahtar Kelimeler

POE, metacognitive awareness, states of matters, worksheets

Kaynakça

• Akarsu, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde tahmin et gözle açıkla (TGA) uygulamaları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Akgün, Ö. E., & Deryakulu, D. (2007). The effects of refutitional text and predict-observe-explain strategies on students’ levels of cognitive conflict and conceptual change. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 40(1), 17-40. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000148
• Akın, A., Abacı, R. & Çetin, B. (2007). Bilişötesi farkındalık envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Bilimleri, 7(2), 655-680.
• Akkaya, R. (2010). Olasılık ve istatistik öğrenme alanındaki kavramların gerçekçi matematik eğitimi ve yapılandırmacılık kuramına göre bilgi oluşturma sürecinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Akkılık, E. (2016). The predict-observe-explain instruction coupled with reflective journal writing for teaching electricity and magnetism: A quasi-experimantal study with grade 10 students [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi.
• Alkan, F. (2016). Interrelations between high school students’ academic motivation and metacognitive awareness. Conference of the International Journal of Arts & Sciences, 9(3), 129–136. https://doi.org/ 10.1016/j.sbspro.2016.10.035
• Alkan, F. (2017). Experimental learning model in chemistry laboratory and its effects on metacognitive learning strategies. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(3), 382–399. https://doi.org/ 10.30703/cije.333563
• Altınok, O. (2017). TGA tekniğine dayalı laboratuvar etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının argüman oluşturma becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Atasoy, B. (2004). Fen eğitimi ve öğretimi. Asil Yayın Dağıtım.
• Atasoy, Ş. (2008). Öğretmen adaylarının Newton’un hareket kanunları konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik geliştirilen çalışma yapraklarının etkinliğinin araştırılması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Bajar-Sales, P. A., Avilla, R. A., & Camacho, V. M. I. (2015). Predict-explain-observe-explain (peoe) approach: Tool in relating metacognition to achievement in chemistry. Electronic Journal of Science Education, 19(7), 1-21.
• Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11(42), 1-21.
• Bilen, K. & Aydoğdu, M. (2010). Bitkilerde fotosentez ve solunum kavramlarının öğretiminde TGA (tahmin et-gözle-açıkla) stratejisinin kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14),179-194.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayınları.
• Ceylan, E. (2016). An exploratory study on the relationship between motivation types, metacognitivite awareness, and efl listening proficiency [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Champagne, A. B., Klopfer, L. E., & Anderson, J. H. (1979). Factors influencing the learning of classical mechanics. American Journal of Physics, 48(12), 1074-1079.
• Chen, Y.-L., Pan, P.-R., Sung, Y.-T. & Chang, K.-E. (2012). Correcting misconceptions on electronics: Effects of a simulation-based learning environment backed by a conceptual change model. Educational Technology & Society, 16(2), 212-227.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Sage.
• Creswell, J. W., Plano Clark, V. L., Gutmann, M., & Hanson, W. (2003). Advanced mixed methods in social & behavioral research (pp. 209-240). Sage.
• Demir, S. (2009). İlköğretim okullarında 1-5. Sınıflarda yapılandırmacılık yaklaşımına göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında öğretmen ve yöneticilerin karşılaştığı sorunlar [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Doğan, S. (2017). The effect of creative drama on elt student teachers metacognitive awareness and teaching skills [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Doolittle, P. E. (1999, November 8-9). Constructivism and online education [Paper presentation]. International Online Conference: Teaching Online in Higher Education, Fort Wayne, IN.
• Ersoy, R. (2013). Biyoloji eğitiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ortaöğretim öğrencilerinin üst Bilişsel farkındalıklarına ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Flavell, J. H. (1970). Developmental studies of mediated memory. In H. W. Reese & L. Lipsitt (Eds.), Advances in child development and behavior. Academic.
• Flavell, J. (1987). Speculations about the nature and development of metacognition. In F. E Weinert & R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation and understanding. Hillsdale.
• Garner, R. (1987). Metacognition and reading comprehension. Ablex Publishing.
• Gürses, E. (2006). Durgun elektrik konusunda yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı, 5E modeline uygun olarak geliştirilen dokümanların uygulanması ve etkililiğinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Hand, B., & Treagust D. F. (1991). Student achievement and science curriculum development using a constructive framework. School Science and Mathematics, 91(4), 172-176.
• Hsu, C.-Y., & Tsai, C.-C. (2011). Facilitating preschoolers’ scientific knowledge construction via computer games regarding light shadow: The effect of the prediction-observation-explanation (POE) strategy. Journal of Science Education and Technology, 20, 482-493.
• Kara, E. (2017). Tahmin et-gözle-açıkla stratejisine dayalı fen öğretiminin ortaokul 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve başarılarına etkisinin araştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Kearney, M., & Treagust, D. (2000, April 27-28, May 1). An investigation of the classroom use of prediction-observation-explanation computer tasks designed to elicit and promote discussion of students’ conceptions of force and motion [Paper presentation]. National Association for Research in Science Teaching Annual Meeting, New Orleans, LA.
• Kearney, M., & Treagust, D. F. (2001). Constructivism as a referent in the design and development of a computer program which uses interactive digital video to enhance learning in physics. Australian Journal of Educational Technology, 17(1), 64-79.
• Kelly, G. A. (1955). The psychology of personal constructs’. W. Norton.
• Kırılmazkaya, G. & Kırbağ, F. (2015). Tahmin et-gözle- açıkla yönteminin ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarına ve fene karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 41(8), 975-981.
• Köseoğlu, F., Tümay, H. & Kavak, N. (2002). Yapılandırmacı öğrenme teorisine dayanan etkili bir öğretim yöntemi tahmin et-gözle-açıkla, buz su ile kaynatılabilir mi? V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi, Ankara.
• Kurt, Ş. (2002). Fizik öğretiminde bütünleştirici öğrenme kuramına uygun çalışma yapraklarının geliştirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Kuvaç, M. (2014). Probleme dayalı öğrenmenin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre bilinci ve üst bilişsel farkındalıklarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Küçük-Özcan, Z. Ç. (2000). Teaching metacognitive strategies to 6th grade students [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi.
• Lestari, L. D. (2017). Reducing light misconceptions by using predict-observe-explain strategies. Advances in Intelligent Systems Research, 157, 64-67.
• Liew, C. W., & Treagust, D. F. (1998, April 13-17). The effectiveness of predict-observe-explain tasks in diagnosing students’ understanding of science an identifying their levels of achievement [Paper presentation]. Annual Meeting of American Educational Research Association, San Diego, CA.
• Livingston, J. A. (1997). Metacognition: An interview. https://eric.ed.gov/?id=ED474273
• Martinez, M. E. (2006). What is metacognition? Phi Delta Kappan, 87(9), 696-699.
• McGregor, L., & Hargrave, C. (2008). The use of predict-observe-explain with online discussion boards to promote conceptual change in the science laboratory learning environment. In K. McFerrin et. al. (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology and Teacher Education International Conference (pp. 4735-4740). AACE.
• Mısır, N. (2009). Elektrostatik ve elektrik akımı ünitelerinde TGA yöntemine dayalı olarak geliştirilen etkinliklerin uygulanması ve etkililiğinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Morgan, D. L (1998). Practical strategies for combining qualitative and quantitative methods: Applications to health research. Qualitative Health Research, 8, 362-376.
• Nola, R. (1997). Constructivism in science and science education: A philosophical critique. Science and Education, 6, 55-83.
• Özdemir, H. (2011). Tahmin et-gözle-açıkla stratejisine dayalı laboratuvar uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının asitler-bazlar konusunu anlamalarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Petraglia, J. (1998). The real world on a short leash: The (mis) application of constructivism to the design of educational technology. Educational Technology Research and Development, 46(3), 53–65.
• Rini, A. P., Suryani, N., & Fadhilah, S. S. (2018). Development of the predict observe explain (POE)-based thematic teaching materials. International Journal of Educational Research Review, 4(1), 1-7.
• Sands, M. & Özçelik, D. A. (1997). Okullarda uygulama çalışmaları, öğretmen eğitimi dizisi. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
• Sarı, S. & Şengül, Ü. (2018). Tahmin-gözlem-açıklama ile birleştirilmiş örnek olay yönteminin genel kimya deneylerinde kullanılmasının fen bilgisi öğretmen adaylarının başarısına etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 175-194.
• Schraw, G., & Dennison, R. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology 19(4), 460-475. https://doi.org/10.1006/ceps.1994.1033
• Searle, P., & Gunstone, R. F. (1990). Conceptual change and physics instruction: A longitudinal study. In Annual Meeting of the American Educational Research Association, Boston.
• Seeber, E. R. (2019). Education in chemistry. 10 Mart, 2019 tarihinde https://eic.rsc.org/ adresinden alındı.
• Senemoğlu, N. (2005). Kuramdan uygulamaya gelişim öğrenme ve öğretme. Gazi Kitabevi.
• Slisko, J., & Cruz, A. C. (2013). Helping students to recognize and evaluate an assumption in quantitative reasoning: A basic critical-thinking activity with marbles and electronic balance. European Journal Physics Education, 4(4), 19-25.
• Tao, P. K., & Gunstone, R. F. (1997). The process of conceptual change in force and motion. Annual Meeting Of The American Educational Research Association, Chicago.
• Tekin, S. (2008). Tahmin-gözlem-açıklama stratejisinin fen laboratuvarında kullanımı: Kükürdün molekül kütlesi nedir? Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 173-184.
• Ulusoy, F. M. (2013). Bağlam temelli öğrenme ile desteklenen bütünleştirici öğrenme modelinin öğrencilerin kimya öğretimine yönelik tutum, motivasyon ve başarılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Vandergrift, L., & Goh, C. (2012). Teaching and learning second language listening: Metacognition in action. Routledge.
• White, R., & Gunstone, R. F. (1992). Prediction-observation-explanation. In R. White and R. F. Gunstone (Eds.), Probing Understand (pp. 44-64). The Falmer Press.
• Winn, W., & Snyder, D. (1996). Cognitive perspective in psychology. In D. H. Jonassen (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology (pp. 112-142). Simon & Schuster Macmillan.
• Wu, Y. T., & Tsai, C. C. (2005). Effects od constructivist-oriented instruction on elementary school students’ cognitive structures. Journal of Biological Education, 39(3), 113-119.
• Yaman, F. (2012). Bilgisayara dayalı tahmin-gözlem-açıklama (TGA) etkinliklerinin öğrencilerin asit-baz kimyasına yönelik kavramsal anlamalarına etkisi: Türkiye ve ABD örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Yavuz, S., & Çelik. (2013). The effects of predict-observe-explain (POE) technique on the misconceptions of prospective elemantary theachers about the gases. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 1-20.
• Yiğit, N., Akdeniz, A. R. & Kurt, Ş. (2001). Fizik öğretiminde çalışma yapraklarının geliştirilmesi. Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 151-157.
• Yurdakul, B. (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, bilişötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Yurdakul, B. & Demirel, Ö. (2011). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin üst bilişsel farkındalıklarına katkısı. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi,1(1), 71-85.