Sınıf, Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Fen ve Matematik Eğitiminde Öğrencilerin Cinsiyet Faktörüne İlişkin Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 4, 1494 - 1521, 29.12.2022

İjlal Ocak , Emine Akkaş Baysal , Kübra Cırık

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-957832

Cited By: 1

Öz

Fen ve matematik eğitimi ve bu iki disiplinle ilişkili alanlara bakıldığında, öğrencilerin cinsiyet özelliklerinin başarı, tutum, kaygı gibi pek çok durum açısından farklılıklara neden olduğu dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı, fen bilgisi ve matematik eğitiminde öğrenci cinsiyetinin etkisini sınıf, fen ve matematik öğretmen görüşlerine göre değerlendirmektir. Ayrıca, fen ve matematik eğitiminde cinsiyet değişkenini, akademik başarı, toplumsal cinsiyet rolü, kaygı düzeyi, öz yeterlik inancı, fen ve matematiğe karşı inanç düzeyi, motivasyon, sosyoekonomik ve sosyokültürel düzey, yaşam yeri ve din unsurları açısından da ele almak amaçlanmaktadır. Nitel araştırma olarak tasarlanan çalışmada fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırma verileri 2020-2021 öğretim yılı bahar döneminde, 9 sınıf öğretmeni, 12 matematik öğretmeni, 9 fen bilgisi öğretmeni ile yapılan görüşmeler ile elde edilmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin büyük kısmının fen ve matematik eğitiminde başarı, cinsiyet rolü, öz yeterlik, sosyoekonomik durum, sosyokültürel durum, yerleşim yeri, din, yaşanılan kolaylıklar ve güçlükler gibi temalar üzerinde cinsiyetin bir etkisinin olmadığını belirttikleri görülmüştür. Buna karşılık kadın öğrencilerin inanç ve motivasyonlarının erkek öğrencilere göre daha fazla olduğu görüşünde olan öğretmenlerin çoğunlukta olduğu dikkat çekmektedir. Bu durum ele alınan her bir değişkenin fen ve matematik eğitimini etkileyen bir unsur olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen, Matematik, cinsiyet, öğretmen görüşleri

Opinions of Classroom, Science and Mathematics Teachers on Gender Perception in Science and Mathematics Education

Öz

When science and mathematics education and the fields related to these two disciplines are examined, it is noteworthy that the gender characteristics of the students cause differences in many situations such as achievement, attitude and anxiety. The aim of the study was to evaluate how and which factors affected the gender characteristics of class, science and mathematics teachers. Moreover, it was aimed to examine gender-based differences in science and mathematics education in terms of various factors such as gender roles, anxiety levels, self-efficacy beliefs, belief levels against science and mathematics, motivation, socioeconomic, sociocultural level, living place and religion. The phenomenological method was used in the study. The participants of the study were determined by purposive sampling method, which is one of the non-random sampling methods. It was obtained through interviews with 9 classroom, 12 mathematics, and 9 science teachers in 2019-2020 academic year. Descriptive analysis was used. As a result of the research, it was seen that most of the teachers stated that gender did not have an effect on the themes such as success in science and mathematics education, gender role, self-efficacy, socioeconomic status, sociocultural status, place of residence, religion, ease and difficulties experienced. On the other hand, it is noteworthy that the teachers who think that the beliefs and motivations of female students are higher than that of male students are in the majority. This situation shows that each variable discussed can be considered as a factor affecting science and mathematics education.

Anahtar Kelimeler

Science, Mathematics, gender, teachers’ opinions

Kaynakça

• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 343-361.
• Alkhateeb, H. (2001). Gender differences in mathematics achievement among high school students in the united arab emirates, 1991-2000. School Science and Mathematics, 101(1), 5-9. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2001.tb18184.x
• Batyra, A. (2017). Türkiye’de cinsiyete dayalı başarı farkı: uluslararası öğrenci değerlendirme programı (pısa) bulguları 2015. http://aydindoganvakfi.org.tr/static/media/images/files/PISA_TR.pdf adresinden erişilmiştir.
• Baya, N. F. (1990). Mathematics anxiety, mathematics achievement, gender, and socio-economic status among Arab secondary students in Israel. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 21(2), 319−324. https://doi.org/10.1080/0020739900210221
• Bellibaş, M. Ş. (2015). Principals’ and teachers’ perceptions of efforts by principals to improve teaching and learning in Turkish middle schools. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(6), 1471-1485.
• Berger, E. H. (1995). Parents as partners in education: families and schools working together. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Berube, C. T. (2000). A conceptual model for middle school science instruction. The Clearing House, 73(6), 312-315.
• Betz, N. E., & Gwilliam, L. R. (2001). Validity of measures of math and sciencerelated self- efficacy for African Americans and European Americans. Journal of Career Assessment, 9(3), 261-281. https://doi.org/10.1177/106907270100900304
• Boaler, J., Altendorff, L., & Kent, G. (2011). Mathematics and science in the United Kingdom: Inequities in participation and performance. Oxford Review of Education, 37(4), 457-484.
• Bong, M. (1998). Personal factors affecting the generality of academic self-efficacy judgments: Gender, ethnicity, and relative expertise. Journal of Experimental Education, 67, 315–331. https://doi.org/10.1080/00220979909598486
• Breakwell, G. M., & Beardsell, S. (1992). Gender, parental and peer influences upon science attitudes and activities. Public Understanding of Science, 1, 183–197. https://doi.org/10.1088/0963-6625/1/2/003
• Burton, L. (1990). Gender and mathematics. An International Perspective, London, Cassell.
• Bursal, M., Buldur, S., & Dede, Y. (2015). Alt sosyo-ekonomik düzeyli ilköğretim öğrencilerinin 4-8. sınıflar fen ve matematik ders başarıları: Cinsiyet perspektifi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 133-145.
• Bursal, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin 4-8. Sınıflarda fen akademik başarılarının boylamsal incelenmesi: Sınıf düzeyi ve cinsiyet farkı. Eğitim Bilimleri: Teori ve Uygulama, 13(2), 1151-1156.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceylan, M. ve Ellez, A. (2020). Okul Öncesi Dönemde Erken Matematik Yeteneği Düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 292-315. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.648860
• Chuang, H. F., & Cheng, Y. J. (2002). The relationships between attitudes toward science and related variables of junior high school students. Chinese Journal of Science Education, 10(1), 1-20.
• Corbett, C., Hill, C., & St. Rose, A. (2008) Where the girls are: The facts about gender equity in education. Washington, D.C.: American Association of University Women.
• Çakmak, Ö. ve Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve fen edebiyat fakülteleri biyoloji bölümü öğrencilerinin kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 115-127.
• Debacker, T. K., & Nelson, R. M. (2000). Motivation to learn science: differences related to gender, class type, and ability. The Journal of Educational Research, 93(4), 245-254. https://doi.org/10.1080/00220670009598713
• Dursun, S. ve Aytaç, S. (2009). Üniversite öğrencileri arasında işsizlik kaygısı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 71-84.
• Dursun, Ş. ve Dede, Y. (2004). Öğrencilerin matematikte başarısını etkileyen faktörler matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 217-230.
• Duru, A. (2002). Van ilindeki lise birinci sınıflarda cinsiyet farklılığının matematik başarısı üzerindeki etkisinin araştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Duru, A. ve Savaş, E. (2005). Gender difference in mathematics teaching. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 35-46.
• Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement of the Turkish urban poor. International Journal of Educational Development, 29(1), 17–29.
• Ergür, D. (2004). Yabancı dil öğrenimi sürecinde kaygı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 48-53.
• Erberber, E. (2009). Analyzing Turkey’s data from TIMSS 2007 to investigate regional disparities in eighth grade science achievement. East. Boston College Lynch School of Education.
• Erözkan, A. (2003). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Ferreira, F. H., & Gignoux, J. (2010). Eğitimde fırsat eşitsizliği: Türkiye örneği. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Planlama Teşkilatı ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı Çalışma Raporu. Sayı: 4.
• Fryer, R. G., & Levitt, S. D. (2010). An empirical analysis of the gender gap in mathematics. American Economic Journal: Applied Economies, 2(2), 210–240.
• Fisher, W. P. (2007). Rasch measurement transaction. transaction of the rasch measurement sıg. American Educational Research Association, 21(1), 1095-1099.
• Ganley, C. M., Vasilyeva, M., & Dulaney, A. (2014). Mekansal yetenek, ortaokul öğrencilerinin bilim performansındaki cinsiyet farklılıklarına aracılık eder. Çocuk Gelişimi, 85(4), 1419-1432.
• Gevrek, Z. E., & Seiberlich, R. R. (2014). Semiparametric decomposition of the gender achievement gap: An application for Turkey. Labour Economics, 31, 27-44.
• Gilroy, M. (2002). Waking up students’ math/science attitudes and achievement. The Education Digest, 68(4), 39–44.
• Gorard, S., Rees, G., & Salisbury, J. (2001). Okulda kız ve erkek çocukların farklı kazanımlarının irdelenmesi. İngiliz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 27(2), 125-139. https://doi.org/10.1080/13632439968943
• Graham, S. E., & Provost, L. E. (2012). Mathematics achievement gaps between suburban students and their rural and urban peers increase over time. 52. Durham, Nh: University of New Hampshire.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication & Technology Journal, 30(4), 233–252.
• Gündüz Çetin, İ. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin matematik umutsuzluğunu yordayan değişkenler: matematik kaygısı, matematiğe yönelik motivasyonel inançlar, matematik başarısı (Köşk ilçesi örneği). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Gürhan, N. (2010). Toplumsal cinsiyet ve din. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 9, 58-80.
• Güzeller, C. O., Eser, M. T., & Aksu, G. (2016). Study of the factors affecting the mathematics achievement of Turkish students according to data from the Programme for International Student Assessment (PISA) 2012. International Journal of Progressive Education, 12(2), 78–88.
• Hedges, L. V., & Nowell, A. (1995). Sex differences in mental test scores, variability, and numbers of high-scoring individuals. Science, 269 (5220), 41–45. https://doi.org/10.1126/science.7604277
• Holstermann, N., & Bögeholz, S. (2007). Interesse Von Jungen Und Mädchen An Naturwissenschaftlichen Themen am Ende Der Sekundarstufe I, Zeitschrift für Didaktik der Naturwissenschaften, 13, 71-86.
• Huang, C. (2013). Gender differences in academic self-efficacy: a metaanalysis. European Journal of Psychology of Education, 28, 1-35. https://doi.org/10.1007/s10212-011-0097-y
• Hudson, R. D. (2012). Kimya performansı ile soru türü, soru içeriği ve cinsiyet arasında bir ilişki var mı? Bilim Eğitim Uluslararası, 23(1), 56-83.
• Hutt, C. (1972). İnsan gelişiminde cinsiyet farklılıkları. İnsani Gelişme, 15(3), 153-170.
• Kahramanoğlu, R. ve Deniz, T. (2017). Ortaokul öğrencilerinin üstbiliş becerileri, matematik öz yeterlikleri ve matematik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 189-200. https://doi.org/10.17679/inuefd.334285
• Kandemir Yörük, S. (2019). Matematiksel yatkınlık ölçeği uyarlama çalışması (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Kaya, D. (2020). Altıncı sınıf öğrencilerinin matematiksel ilişkilendirme öz yeterlik düzeylerinin algılanan öğretmen duygusal destek, cinsiyet ve matematik başarısı açısından incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 106-132.
• Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: The assessment of trustworthiness. American Journal of Occupational Therapy, 45, 214- 222. https://doi.org/10.5014/ajot.45.3.214
• Kula, Ş. K. ve Saraç, T. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 227-242.
• Memiş, H. ve Arıcan, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üst-biliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences,1, 76-93. https://doi.org/10.33907/turkjes.714622
• Meece, J. (1996). Gender differences in mathematics achievement: the role of motivation. Carr, M . (Editör). Motivation in Mathematics. Hampton Press, Inc. Cresskill, New Jersey.
• Meyer, M. R. & Kohler, M. S. (1990). Internal influences on gender differences in mathematics. In E. Fennema & G. Leder (Eds.), Mathematics and gender (pp. 60- 95). New York: Teachers College Press.
• Mittelberg, D., & Lev-Ari, L. (1999). Confidence in mathematics and its consequences: Gender differences among Israeli Jewish and Arab youth. Gender and Education, 11(1), 75-92. https://doi.org/10.1080/09540259920771
• Naslund-Hadley, E., Parker, S. W., & Hernandez-Agramonte, J. M. (2014). Fostering early math comprehension: Experimental evidence from paraguay. Global Education Review, 1(4), 135-154.
• Özkaya, G. (1970). Kadınların Savaşı. Garanti Matbaası, İstanbul.
• Özdemir, C. (2016). Equity in the Turkish education system: A multilevel analysis of social background influences on the mathematics performance of fifteen-year-old students. European Educational Research Journal, 15(2), 193–217.
• Patton, M. Q., & Cochran, M. (2012). A guide to using qualitative research methodology. Medecins Sans Frontiers.
• Peterson, P., & Fennema, E. (1985). Effective teaching, student engagement in classroom, and sex- related differences in learning mathematics. American Educational Research Journal, 22, 309-335. https://doi.org/10.2307/1162966
• Pheasant, J. H. (1961). The influence of the school on the choice of science careers. Education Psychology, 31, 38-42. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1961.tb01699.x
• Prokop, P., Prokop, M., & Tunnicliffe, S. D. (2007). Biyoloji sıkıcı mı? Öğrencilerin biyolojiye karşı tutumları. Eğitim Araştırmaları, 41(1), 36-39.
• Piaget, J. (1971). Biology and knowledge: An essay on the relations between organic regulations and cognitive processes. (B. Walsh, Trans.) Chicago: The University of Chicago Press.
• Randhawa, B. S. (1994). Self-efficacy in mathematics, attitudes, and achievement of boys and girl from restricted samples in two countries. Perceptual and Motor Skills, 79, 1011-1018. https://doi.org/10.2466/pms.1994.79.2.1011
• Rosenthal, B. S., & Schreiner, A. C. (2000). Prevalence of Psychological Symptoms Among Undergraduate Students in an Ethnically Diverse Urban Public College. Journal of American Collage Health, 49(1), 12-18. https://doi.org/ 10.1080/07448480009596277
• Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-210.
• Süren, N. (2019). Kaygı ve motivasyonun matematik başarısına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Sırmacı, N. (2007). A study on the investigation of the university students' anxiety and attitudes toward mathematics. Eğitim ve Bilim, 32(145), 53-70.
• Study International Staff (1997). Students in religious countries likely to do worse in maths and science – study. https://www.studyinternational.com/news/students-religious-countries-likely-worse-maths-science-study/#:~:text=Uncategorised-,Students%20in%20religious%20countries%20likely%20to,in%20maths%20and%20science%20%E2%80%93%20study&text=A%20recent%20study%20has%20revealed,keep%20faith%20out%20of%20schools. adresinden 01.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Şahin, Ç. (2013). Verilerin analizi. R. Kıncal (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, İçinde (Ss. 183-217). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tahiroğlu, M. ve Çakır, S. (2014). İlkokul 4. Sınıflara Yönelik Matematik Motivasyon Ölçeğinin Geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 29-48.
• Toksarı, A. (1996). Hz. Peygamberin Devrinde Kadın, Sosyal Hayatta Kadın. İSAV, Ensar Neşriyat, İstanbul.
• Topçu, M.S., Erbilgin, E., Arıkan, S. (2016). Factors predicting Turkish and Korean students’ science and mathematics achievement in TIMSS 2011. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(7), 1711-1737.
• Tuaundu, C. (2009). Socio –cultural factors influencing the progress of girls in the field of science and mathematics in Namimbia. Unpublished Thesis Med. University of South Africa.
• Uysal, Ş. (2015). Factors affecting the mathematics achievement of Turkish students in PISA 2012. Educational Research and Reviews, 10(12), 1670–1678.
• Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimine Karşı Gösterdikleri Tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
• Van Manen, M. (2007). Phenomenology of practice. Phenomenology & Practice, 1(1), 11-30.
• Yaman, S. ve Dede, Y. (2007). Öğrencilerin fen ve teknoloji ve matematik dersine yönelik motivasyon düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52(52), 615-638.
• Yenilmez, K. ve Özbey, N. (2006). Özel okul ve devlet okulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeyleri üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 431-448.
• Yerdelen Damar, S. ve Pesman, H. ( 2013 ). Üstbiliş ve öz yeterlik yoluyla toplumsal cinsiyet ve sosyo-ekonomik durumun fizikle ilişkisi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 106, 280-289.
• Yıldırım, E. G. ve Köklükaya, A. N. (2016). İlk ve ortaokul öğrencilerinin fen konularına yönelik ilgi düzeylerinin belirlenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-22.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.