The Relationship between Primary School Teachers' Commitment to the Teaching Profession and Their Perceptions of Loneliness at Work

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 1968 - 1986, 15.12.2023

Betül Cengiz Çelik , Kaya Yıldız

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1318478

Öz

The purpose of this study was to ascertain the association between primary school teachers' opinions of their dedication to the teaching profession and their feelings of workplace loneliness. The study made use of the relational research model. The study's target population is 550 primary school teachers in Bolu's central district's official primary schools for the 2021–2022 academic year. Participants in the study included 241 primary school teachers from various primary schools. Data collecting instruments included the "Loneliness in Business Life Scale," a personal information form, and the "Teaching Profession Engagement Scale." The SPSS 20.0 package software was used to analyze the study results. When analyzing the data, descriptive statistics including mean, percentage, standard deviation, frequency, and correlation were employed, and Cronbach Alpha coefficients were generated for the scales' reliability analysis. The research's findings showed that teachers' impressions of their devotion to the teaching profession were rated as "High" but they believed that they were not alone at work, rating their perceptions as "Low". It was shown that there is a negative and only mildly significant correlation between primary school teachers' evaluations of their dedication to the teaching profession and their feelings of loneliness at work.

Anahtar Kelimeler

Primary school teacher, Commitment to teaching profession, Loneliness at work

Sınıf Öğretmenlerinin Öğretmenlik Mesleğine Bağlılıkları ile İş Yaşamında Yalnızlık Algıları Arasındaki İlişki

Öz

Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine bağlılık algıları ile iş yaşamında yalnızlık algıları arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla yürütülmüştür. Yapılan araştırmada ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında Bolu ili merkez ilçesinde yer alan resmi ilkokullarda görevli 550 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmaya farklı ilkokullardan toplam 241 sınıf öğretmeni katılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, “Öğretmenlik Mesleğine Bağlılık Ölçeği” ile “İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma bulgularının analizleri SPSS 20.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde ortalama, yüzde, standart sapma, frekans, korelasyon gibi betimsel istatistikler kullanılmış ve ölçeklerin güvenirlik analizleri için Cronbach Alpha katsayıları hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine bağlılık algılarının “Yüksek” düzeyde olduğu görülmüş, öğretmenlerin iş yaşamında yalnızlık algılarının ise “Düşük” düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine bağlılık algıları ile iş yaşamında yalnızlık algıları arasında negatif yönlü ve orta düzeyde bir anlamlı ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, Öğretmenlik mesleğine bağlılık, İş yaşamında yalnızlık

Kaynakça

• Acar, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Siirt Üniversitesi.
• Aksu, T. (2021). Öğretmenlerin mesleki bağlılıkları ile duygusal emeklerinin okul etkililiğini yordama düzeyi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Ataç İ. (2019) Öğretmenlerin Denetim Odakları İle Mesleki Bağlılıkları Arasındaki İlişki.Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Aydın, A. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinin Mesleki Bağlılıklarına Etki Eden Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi.
• Aydın, İ. (2011). Öğretmenlik Meslek Etiği. http://inayetaydin.blogspot.com/2011/09/ogretmenlik-meslek-etigi.html [08.11.2021].
• Bakır, A.A. & Aslan, M. (2017). Examining The Relationship Between Principals‟ Organizational Loneliness and Job Satisfaction Levels. European Journal of Education Studies, 3(6), 50-71.
• Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yöneticilerin ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• Başyiğit, F. (2009). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American journal of Sociology, 66(1), 32-40. Bek, Y. (2007). Öğretmenin toplumsal/mesleki rolleri ve statüsü Yüksek Lisans Dönem Projesi, Trakya Üniversitesi. Blau, G. J. (1985). The measurement and prediction of career commitment. Journal of occupational Psychology, 58(4), 277-288.
• Bolat, O. İ., & Bolat, T. (2008). Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 75-94.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Çalık, C. (2019). Eğitim örgütlerinde mesleki bağlılık, örgütsel bağlılık ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Çekmecelioğlu, H. (2005), Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Bir araştırma C.Ü.İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 6 (2) 23-39.
• Çifçi, T., & Dikmenli, Y. (2015). Coğrafya öğretmenlerinin iş doyumu ve iş yaşamında yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(21), 142-160.
• Doğan, T., Çetin, B., & Sungur, M. Z. (2009). İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(6), 271-277.
• Firestone, W. A., & Pennell, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of educational research, 63(4), 489-525.
• Flanders, J.P. (1982). A general systems approach to loneliness. In L.A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (166-182). New York: Wiley.
• Gafa, İ. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyumu ve İş Yaşamındaki Yalnızlık Düzeylerini İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Boston: Pearson Ltd.).
• Goulet, L. R., & Singh, P. (2002). Career commitment: A reexamination and external, personel and work-related variables. Journal of Vocational Behavior, 52, 260-269.
• Gümüşdaş, M., Lazoğlu, M., & Apay, S. E. (2021). X ve Y Kuşağındaki Ebelerin Mesleki Bağlılıklarının Karşılaştırılması. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 8(1):77-85.
• Gündüz, Y., & Can, E. (2013). Öğrenci Görüslerine Göre İlköğretim ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi İlkelerine Uyma Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 419-446.
• Günlük, M. (2010). Muhasebecilerin Mesleki ve Örgütsel Bağlılık, İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora tezi. Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Hıdıroğlu Özkan Y. (2021) Öğretmenlerin Güçlendirilmesinin Örgütsel Bağlılık, Mesleki Bağlılık Ve Okullardaki Örgütsel Vatandaşlık Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi.
• İnce, M., ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. (1. basım). Konya: Çizgi Kitabevi. Kaplan, M.S. (2011), Öğretmenlerin işyerinde yalnızlık duygularının okullardaki örgütsel güven düzeyi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Karakurt, A. (2012). Öğretmenlerin İş Yerinde Yalnızlık Düzeyinin Örgütsel Destek ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmeddin Erbakan Üniversitesi.
• Karapınar, A., & Hatipoğlu, Z. (2021). Özel Öğretim Kurumlarında Görev Alan Öğretmenlerin İş Güvencesi Algısının Örgütsel Bağlılık ve Performansa Etkisi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 52-64.
• Karataş, K. (2020). Öğretmenlik Mesleğine Kuramsal Bir Bakiş. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(17), 39-56.
• Kaya, Ş. D. & Zerenler, M. (2014). Çalışma Hayatında Psikolojik Sermaye, Mesleki Bağlılık ve Kariyer Planlaması (1. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kayacı, H. 2021. Okul Yöneticilerinin Mesleki Bağlılıklarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (İzmir İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Keser, A., & Karaduman, M. (2014). İş yaşamında yalnızlık algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi ve öğretmenler üzerinde bir araştırma. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(7), 178-197.
• Kılıçdağı, Y. (2020). Serbest eczacıların duygusal emek davranışlarının ve genel öz yeterlik algılarının mesleki bağlılıklarına etkisinin araştırılması: Ankara ili örneği. Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi.
• Konateke, O. (2020). Hemşirelerde Mesleğe Bağlılık ile Hataya Eğilim Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Lee, K., Carswell, J. J., & Allen, N. J. (2000). A meta-analytic review of occupational commitment: relations with person-and work-related variables. Journal of applied psychology, 85(5), 799-811.
• Lopata, H.Z. (1969). Loneliness: Forms and components. Social Problems. 17 (2), 248-262.
• Maral Polat, Ç. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine bağlılık algıları ile öğretim programına bağlılık algıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Mercan, N., Oyur, E., Alamur, B., Gul, S., & Bengul, S. (2012). İs yeri yalnizligi ve sosyal fobi arasindaki iliskiye yonelik bir arastirma [An investigation on the relationship between loneliness at work and social phobia]. Organizasyon ve Yonetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 213-226.
• Metin Çapar, Ö (2020). Sınıf Öğretmenlerinin İş Yerinde Yaşadıkları Yalnızlık Durumlarının İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78, 538-551.
• Miyanyedi Şen F. (2021). Öğretmenlerin İş Yaşam Dengesi İle Mesleki Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Morgan, R. M., & Hunt, S. D. (1994). The commitment-trust theory of relationship marketing. Journal of marketing, 58(3), 20-38.
• Nesje, K. (2016). Personality and professional commitment of students in nursing, social work, and teaching: A comparative survey. International journal of nursing studies, 53, 173-181.
• Norşenli F. (2021). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi.
• Oğuz, E., & Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin İş Yaşamında Algıladıkları Yalnızlık İle Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ilkogretim Online, 13(3), 787‐795.
• Örgen, İ. (2020). Ücretli Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Özdemir, S., Alkan, A., & Erdem, R. (2016). İş yaşamında yalnızlık ile mesleki tükenmişlik arasındaki ilişki: akademisyenler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 258-285.
• Özkuk, Z. (2017). Algılanan Yönetici Desteği ve İş Yaşamında Yalnızlığa Yönelik Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Peplau, L.A. & Perlman, D. (1982). Perspectives on loneliness. In L.A. Peplau and D. Perlman (Eds.), Loneliness:A sourcebook of current theory, research and therapy. New York: Wiley-Inter Science.
• Roper, E. (2011). The interrelationships between culture, commitment and leadership. A Publication of the Defense Acquisition University, 18(2), 196-221.
• Sadler, W.A. and Johnson, T.B. (1980). From Loneliness To Anomia. In J. Hartog, J.R. Audy, & Y.A. Cohen (Eds.), The Anotomy Of Loneliness (34-64). New York: International Universities Press, U.S.A.
• Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin İşle Bütünleşme ve İş Yaşamında Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
• Sığrı, Ü., & Basım, N. (2006). İş görenlerin iş doyumu ile örgütsel bağlılık düzeylerinin analizi: Kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 131-154.
• Şentürk, M. (2020). İş tatmini ile mesleki bağlılık arasındaki ilişki ve pilotların işten ve meslekten ayrılma niyetini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi.
• Şimsek, M.Ş. (1999). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T., & Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancilaşmanin yönetimi araştirmasi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 569-587.
• Tabak, I. (2017). Duygusal İşçilik ve İş Yaşamında Yalnızlığa Yönelik Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Tabak, I., & Argon, T. (2018). Duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlığa yönelik öğretmen görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1-13.
• Tak, B., Özçakır, A., Çiftçioğlu, B. A., & Divleli, A. (2009). Mesleki bağlılığın bireylerin mesleklerine ve çalıştıkları örgüte ilişkin tutumlarını nasıl etkilediğini anlamaya yönelik bir alan araştırması. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 11(4), 91-102.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları üzerine bir araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
• Tümkaya, S. & Uştu, H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mesleki bağlılık, işten ayrılma niyeti ve bazı sosyo-demografik özelliklerinin örgütsel bağlılığı yordama düzeylerinin incelenmesi. Elementary Education Online, 16(3), 1262-1274.
• Uğraşoğlu, İ. K., & Çağanağa, Ç. K. (2017). Öğretmenlerin örgüte bağlılık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 6(4), 10-38.
• Uştu, H. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Sosyodemografik Özelliklerinin Örgütsel Bağlılığı Yordama Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Uysal, H. T. (2013). Stajyer çalışanların mesleki bağlılık gelişimine örgüt ikliminin etkisi. Business and Economics Research Journal, 4(3), 93-110.
• Ünal, A. (2015). İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Yaşam Anlamı Değişkenlerinin İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki Bağlılıkları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Wallace, J. E. (1995). Organizational and professional commitment in professional and nonprofessional organizations. Administrative Science Quarterly, 40(2), 228-255.
• Wright, S. L, Burt, C. D. B. & Strongman, K. T. (2006). Loneliness in The Workplace: Construct Definition and Scale Development. New Zealand Journal of Psychology, 35 (2), 59-68.
• Wright, S.L. (2005). Loneliness in the workplace. Unpublished doctoral dissertation, Christchurch (New Zealand) University of Canterbury.
• Yalçın, A., & İplik, F. N. (2007). A grubu seyahat acentalarında çalışanların örgütsel bağlılıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 483-500.
• Yeşilyurt, R. (2015). Okul müdürlerinin etkileşimci liderlik stilleri ile öğretmenlerin okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Yıldırım, Y., & Eroğlu, Ş. G. (2021). Duygusal Emeğin Mesleki Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Avukatlar Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(3), 779-804.
• Yıldız, S. (2020). Öğretmenlik mesleğine bağlılık ölçeğinin geliştirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 463-482.
• Yılmaz, E., & Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59(59), 451-470.
• Yoldaş, A., & Salihoğlu, H. G. (2015). Türkiye’de akademisyenlerin iş yaşamında yalnızlık ve örgütsel sinizm yönelimleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik ampirik bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(3), 451-470.