Opinions of School Administrators on the Vocational Training Center (MESEM) (The Case of Sivas Province)

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 806 - 825, 24.06.2024

Eyüp Durna , Sümeyye Mermer

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1350638

Öz

Vocational training centers (MESEM is abbr. of Mesleki Eğitim Merkezleri) are education institutions that provide vocational training to all age groups who are secondary school graduates and enable individuals who have not completed their high school education to graduate from these kinds of high schools. Providing theoretical training at school one or two days a week and practical training at the workplace three or four days a week, MESEMs provide practical training at workplaces, eliminating the need for workshops, laboratories and equipment that require high budgets. Although there are various problems in practice, MESEMs have an increasing importance in vocational education. This study aims to describe the Vocational Education Center (MESEM) application, which was included in the scope of compulsory and formal education in the field of vocational education by the Ministry in 2016, according to the opinions of the school administrators who are in the position of executing the project. The case study method, which is among the qualitative research methods, was used to obtain data in the study. The study group of the research consisted of 12 school administrators who were selected using typical and criterion-based sampling selection methods among the school administrators who carried out the MESEM application. In this research, vocational training centers within the Vocational and Technical Anatolian High Schools providing vocational education in Sivas were selected. Data in the study were obtained with a semi-structured interview form developed by the researchers. The data obtained; interpreted by content analysis. As a result of the research, when the opinions of the managers were described, it was seen that the majority of the problems were caused by the lack of legislation specific to MESEMs. Problems originating from the businesses where students receive practical training, problems originating from students, absenteeism problems, lack of equipment in schools, and e-MESEM problems were expressed by administrators as other problems. When the opinions of the administrators regarding the solution of the problems were examined, it was seen that many problems encountered in practice would be solved by developing legislation specific to MESEMs. In addition, it was stated by education administrators that the problems encountered would be solved by investments to strengthen the educational infrastructure in vocational education centers and effective supervision and guidance studies.

Anahtar Kelimeler

Vocational Training, Apprenticeship Training, Vocational Training Center

Okul Yöneticilerinin Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) Hakkındaki Görüşleri (Sivas İli Örneği)

Öz

Mesleki eğitim merkezleri (MESEM) ortaokul mezunu bütün yaş gruplarına mesleki eğitim veren, lise eğitimini tamamlayamamış bireylerin meslek lisesi mezunu olmasını sağlayan mesleki eğitim kurumlarıdır. Haftanın bir ya da iki günü okulda teorik eğitim, üç ya da dört günü iş yerinde pratik eğitim veren MESEM’lerde uygulamalı eğitimlerin işyerlerinde yapılması, yüksek bütçe isteyen atölye, laboratuvar ve donatı ihtiyacını ortadan kaldırmıştır. Uygulamada yaşanan çeşitli sorunlar olmakla birlikte, MESEM’ler, mesleki eğitim içerisinde gittikçe artan bir öneme sahiptir. Bu çalışma ile Bakanlık tarafından mesleki eğitim alanında 2016 yılında zorunlu ve örgün eğitim kapsamına alınan Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) uygulamasının, projenin yürütücüsü konumunda olan okul yöneticilerinin görüşlerine göre tasvir edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada veri elde etmek için nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan durum çalışması metodu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu MESEM uygulamasını yürüten okul yöneticileri arasından tipik ve ölçüte dayalı örneklem seçme yöntemleri kullanılarak belirlenen 12 okul yöneticisi oluşturmuştur. Bu araştırmada Sivas ilinde mesleki eğitim veren Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri bünyesinde bulunan mesleki eğitim merkezleri seçilmiştir. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler; içerik analizi ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, yöneticilerin görüşleri betimlendiğinde, MESEM’lere özel mevzuatın olmamasından kaynaklanan problemlerin çoğunlukta olduğu görülmüştür. Öğrencilerin uygulamalı eğitim aldığı işletmelerden kaynaklı problemler, öğrencilerden kaynaklı problemler, devamsızlık sorunları, okulların donatı yetersizliği, e-MESEM sorunları diğer sorunlar olarak yöneticiler tarafından ifade edilmiştir. Yöneticilerin sorunların çözümüne yönelik görüşleri incelendiğinde, MESEM’lere özel mevzuat geliştirilerek uygulamada karşılaşılan birçok sorunun çözüleceğinin dile getirildiği görülmüştür. Ayrıca, karşılaşılan sorunların mesleki eğitim merkezlerinde eğitim altyapısını güçlendirmeye yönelik yatırımlar, etkili denetim ve rehberlik çalışmaları ile çözüleceği eğitim yöneticileri tarafından ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Eğitim, Çıraklık Eğitimi, Mesleki Eğitim Merkezi

Kaynakça

• Aslantürk, M. (2014). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin yaşadığı sorunlar ve çözümleri konusunda mesleki eğitim yöneticileri, meslek dersleri öğretmenleri ve eğiticilerin görüşlerinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Sütçü İmam Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Ayçiçek, K. (2012). Belediyelerin yaygın eğitim çalışmalarına bir örnek olarak Şişli Belediyesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Aydın, İ. (2013). Eğitim ve öğretimde etik. Pegem.
• Balcı, A. (2011). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri. Pegem.
• Bolat, Y. (2016). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin mevcut durumu ve farklı ülkelerle karşılaştırılması. Pegem.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research (pp 582-583). USA: SAGE.
• Çakıcı, Z. (2010). Mesleki eğitim merkezlerinde uygulanmakta olan erkek berberliği eğitim programının değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe.
• Fidan, N. & Erden, M. (1988). Eğitime giriş. Alkım.
• Güçlü, F. (2003). Yaygın mesleki ve teknik eğitim merkezlerinin sorunları ve çözüm önerileri. [Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Güvenci, F. (2018). Mesleki eğitim merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin iş doyumlarına ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage.
• MEB. (1986). Mesleki eğitim kanunu. Erişim Tarihi: 20 Ağustos 2023 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3308.pdf.
• MEB. (2018). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin görünümü. Erişim 20 Ağustos 2023, https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/12134429_No1_Turkiyede_Mesleki_ve_Teknik_Egitimi n_Gorunumu.pdf.
• MEB. (2022). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim. Erişim Tarihi: 20 Ağustos 2023, https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/15142558_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2021_2022.pdf.
• MEB. (2023). Mesleğim Hayatım, Mesleki Eğitim Merkezleri. Erişim 20 Ağustos 2023, https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/egitim/mesleki-egitim.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks. Sage.
• Özer, M. & Suna, H. E. (2022). 3308 sayılı mesleki eğitim kanunu’nda yapılan değişiklik sonrası mesleki eğitim merkezi programlarının 2022 yılı ilk üç aylık performans değerlendirmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (18), 1-17 https://doi.org/10.46778/goputeb.1100153.
• Özkan, N. & Göktürk, Ş. (2023). Mesleki ve teknik eğitim kurumlarında mesleki eğitim merkezi uygulamasının okul paydaşları açısından incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(11). https://doi.org/10.5281/zenodo.10420870.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. John Wiley & Sons.
• Rahman, H. (2017). Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi (Bartın ili örneği), [Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Suna, S. (2017). İşsizlikle mücadelede mesleki eğitimin önemi ve firmaların mesleki kurslara bakışı. [Yüksek Lisans Tezi, Karatay Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). Erişim 20 Ağustos 2023, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci Kalkınma_Planı-2019-2023.pdf.
• Şahinkesen, A. (2019). Eğitimde ikili sistem: (okul-işyeri işbirliğine dayalı sistem). Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 25 (2), 687-701.
• Toz, İ. (2019). Mesleki eğitim merkezlerinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin yönetici, öğretmen, işveren ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.