Ortaokul Öğrencileri için Matematiksel Motivasyon Ölçeğini Türk Kültürüne Uyarlama Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 3, 1356 - 1375, 15.09.2024

Veli Ünlü

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1407250

Öz

Matematik dersinin içerdiği kavramların soyut ve anlaşılmasının zor olması, öğrencilerin matematik ile ilgili duygularını anlamayı önemli hale getirmektedir. Özellikle uluslararası sınavlarda öğrencilere matematiğin duyuşsal özellikleri ile ilgili soruların yöneltilmesi, bu alanda yapılan araştırmalara ilgiyi artırmıştır. Motivasyon, matematik başarısı için gerekli duyuşsal ögelerden biridir. Bu araştırmanın amacı Fiorella vd. (2021) tarafından geliştirilen ortaokullar için Matematiksel Motivasyon Ölçeğini Türk kültürüne uyarlamaktır. Matematiksel Motivasyon Ölçeği 19 madde (15 olumlu, 4 olumsuz) ve beş alt boyuttan (içsel değer, öz düzenleme, öz yeterlik, faydalılık değeri ve sınav kaygısı) oluşmaktadır. Uyarlama sürecinde uzman görüşleri alınarak ölçeğin önce İngilizceden Türkçeye, daha sonra Türkçeden İngilizceye çevirisi yapılmıştır. Matematiksel Motivasyon Ölçeği öncelikle pilot uygulama için 32, daha sonra gerekli analizleri yapmak için 565 ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Toplanan veriler üzerinden birinci ve ikinci düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile madde analizi yapılmış; ölçeğin alt boyutlarına ilişkin korelasyon değerleri, ölçeğin tamamı ve alt boyutları için ölçüm güvenirliği değerleri (Cronbach Alpha ve McDonald’s Omega) hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, ölçeğin alt boyutları ve alt boyutlara ait maddelerin orijinal formu ile aynı kaldığı görülmüştür. Matematiksel Motivasyon Ölçeğinin Türkçe formunun ölçüm güvenirliği (Cronbach Alpha katsayısı), 0.88 olarak hesaplanmıştır. Araştırma kapsamında Türk kültürüne uyarlaması yapılan Matematiksel Motivasyon Ölçeği, ortaokul öğrencilerin matematiksel motivasyonlarını değerlendirmek amacıyla kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Matematik, Motivasyon, Ortaokul öğrencileri, Ölçek uyarlama

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

A Study on Adapting the Mathematical Motivation Scale for Secondary School Students to Turkish Culture

Öz

The fact that the concepts included in the mathematics course are abstract and difficult to understand makes it important to understand students' feelings about mathematics. Asking questions about the affective characteristics of mathematics, especially in international exams, has increased the interest in research in this field. Motivation is one of the affective elements necessary for mathematical success. This research aims to adapt the Mathematical Motivation Scale for secondary schools developed by Fiorella et al. (2021) to Turkish culture. The Mathematical Motivation Scale consists of 19 items (15 positive, 4 negative) and five sub-dimensions (intrinsic value, self-regulation, self-efficacy, utility value, and test anxiety). During the adaptation process, expert opinions were taken and the scale was first translated from English to Turkish and then from Turkish to English. The Mathematical Motivation Scale was first applied to 32 secondary school students for the pilot application, and then to 565 secondary school students to conduct the necessary analysis. Based on the collected data, first and second order Confirmatory Factor Analysis (CFA), and item analysis were done; correlation values for the sub-dimensions of the scale, and measurement reliability values (Cronbach Alpha and McDonald's Omega) for the entire scale and its sub-dimensions were calculated. As a result of the analyses, it was seen that the sub-dimensions of the scale and the items belonging to the sub-dimensions remained the same as their original form. The measurement reliability (Cronbach Alpha coefficient) of the Turkish form of the Mathematical Motivation Scale was calculated as 0.88. The Mathematical Motivation Scale, which was adapted to Turkish culture within the scope of the research, can be used to evaluate secondary school students' mathematics motivation.

Anahtar Kelimeler

Mathematics, Motivation, Secondary school students, Scale adaptation

Kaynakça

• Aktan, S., & Tezci, E. (2013). Matematik motivasyon ölçeği (MMÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Social Science, 6(4), 57-77. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1173
• Arbuckle, J. L. (2013). Amos (version 22.0) [Computer program]. IBM Software Group.
• Bacanlı, H. (2004). Gelişim ve öğrenme. Nobel Yayın Dağıtım.
• Balaban Salı, J. (2017). Öğrenmede güdülenme. Y. Kuzgun, & D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (ss. 167-194). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Balantekin, Y., & Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 102-113. https://doi.org/10.30703/cije.321344
• Bandura, A. (1982). Self-efficiacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147. https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.), Self efficiacy in changing societies (pp. 1-45). Cambridge University Press.
• Baykul, Y. (2015). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması (3. baskı). Pegem Akademi.
• Bayrakçeken, S., Oktay, Ö., Samancı, O., & Canpolat, N. (2021). Motivasyon kuramları çerçevesinde öğrencilerin öğrenme motivasyonlarının arttırılması: Bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 677-698.
• Bieleke, M., Goetz, T., Yanagida, T., Botes, E., Frenzel, A. C., & Pekrun, R. (2023). Measuring emotions in mathematics: The achievement emotions questionnaire-mathematics (AEQ-M). ZDM Mathematics Education, 55, 269-284. https://doi.org/10.1007/s11858-022-01425-8
• Bloom, B. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (Çev. D. A. Özçelik, 2. baskı). Milli Eğitim Basımevi.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. The Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri (33. baskı). Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• Day, S. L., & Connor, C. M. (2017). Examining the relations between selfregulation and achievement in third grade students. Assessment for Effective Intervention: Official Journal of the Council for Educational Diagnostic Services, 42(2), 97-109. https://doi.org/10.1177/1534508416670367
• Deniz, Z. (2007). The adaptation of psychological scales. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 40(1), 1-16. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000180
• Dietrich, J., Dicke, A. L., Kracke, B., & Noack, P. (2015). Teacher support and its influence on students' intrinsic value and effort: Dimensional comparison effects across subjects. Learning and Instruction, 39, 45-54. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2015.05.007
• Dobie, T. E. (2019). Expanding conceptions of utility: Middle school students’ perspectives on the usefulness of mathematics. Mathematical Thinking and Learning, 21(1), 28-53, https://doi.org/ 10.1080/10986065.2019.1564969
• Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299. https://doi.org/10.1037/1082-989X.4.3.272
• Fiorella, L., Yoon, S. Y., Atit, K., Power, J. R., Panther, G., Sorby, S., Uttal, D. H., & Veurink, N. (2021). Validation of the mathematics motivation questionnaire (MMQ) for secondary school students. International Journal of STEM Education, 8(52), 1-14. https://doi.org/10.1186/s40594-021-00307-x
• Gaspard, H., Dicke, A. L., Flunger, B., Brisson, B. M., Häfner, I., Nagengast, B., & Trautwein, U. (2015). Fostering adolescents’ value beliefs for mathematics with a relevance intervention in the classroom. Developmental Psychology, 51(9), 1226-1240. https://doi.org/10.1037/dev0000028
• Glynn, S. M., Taasoobshirazi, G., & Brickman, P. (2009). Science motivation questionnaire: Construct validation with nonscience majors. Journal of Research in Science Teaching, 46(2), 127-146. https://doi.org/10.1002/tea.20267
• Hambleton, R. K., & Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1(1), 1-30.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford University Press.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60. https://doi.org/10.21427/D7CF7R
• Høgheim, S., & Reber, R. (2015). Supporting interest of middle school students in mathematics through context personalization and example choice. Contemporary Educational Psychology, 42, 17-25. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2015.03.006
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• IBM Corp. (2019). IBM SPSS statistics for windows (version 26.0) [Computer software]. IBM Corp.
• International Test Commission (ITC). (2017). The ITC guidelines for translating and adapting tests (second edition). https://www.intestcom.org/files/guideline_test_adaptation_2ed.pdf
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kesici, A. (2018). Lise öğrencilerinin matematik motivasyonunun matematik başarısına etkisinin incelenmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 37(2), 177-194. https://doi.org/10.7822/omuefd.438550
• Kline, R. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford.
• Kline, R. B. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher, & C. Schatsschneider (Eds.), Applied quantitative analysis in the social sciences (pp. 171-207). Routledge.
• Koçak, D., Güleroğlu, H. D., & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2022). Ölçme aracı uyarlama el kitabı. Pegem Akademi.
• Kriegbaum, K., Jansen, M., & Spinath, B. (2015). Motivation: A predictor of PISA's mathematical competence beyond intelligence and prior test achievement. Learning and Individual Differences, 43, 140-148. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2015.08.026
• Majoros, E., Christiansen, A., & Cuellar, E. (2022). Motivation towards mathematics from 1980 to 2015: Exploring the feasibility of trend scaling. Studies in Educational Evaluation, 74. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2022.101174
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2022). 2022 PISA Türkiye raporu. https://pisa.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_01/26152640_pisa2022_rapor.pdf
• Pintrich, P. R. (2000). Multiple goals, multiple pathways: The role of goal orientation in learning and achievement. Journal of Educational Psychology, 92(3), 544-555. https://doi.org/10.1037/0022- 0663.92.3.544
• Risemberg, R., & Zimmerman, B. J. (1992). Self-egulated learning in gifted students. Roeper Review: A Journal on Gifted Education, 15(2), 98-101. https://doi.org/10.1080/02783199209553476
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78. https://doi.org/10.1037/0003- 066X.55.1.68
• Schukajlow, S., Rakoczy, K., & Pekrun, R. (2023). Emotions and motivation in mathematics education: Where we are today and where we need to go. ZDM Mathematics Education, 55, 249-267. https://doi.org/10.1007/s11858-022-01463-2
• Schunk, D. H. (2012). Learning theories, an educational perspective. Pearson Education Inc.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı Yayıncılık.
• Singh, K., Granville, M., & Dika, S. (2002). Mathematics and science achievement: Effects of motivation, interest, and academic engagement. The Journal of Educational Research, 95(6), 323-332. http://dx.doi.org/10.1080/00220670209596607
• Smith, P., & Ragan, T. J. (1999). Instructional design. John Wiley & Sons.
• Spielberger C. D. (1983). Manual for the state-trait anxiety inventory. Consulting Psychologist Press.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şahin Kürşad, M., & Nartgün, Z. (2015). Kayıp veri sorununun çözümünde kullanılan farklı yöntemlerin ölçeklerin geçerlik ve güvenirliği bağlamında karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(2), 254-267. https://doi.org/10.21031/epod.95917
• Şimşir Gökalp, Z. (2021). Matematik motivasyonu. B. Dilmaç, & E. Ertekin (Ed.), Matematiğin duyuşsal özellikleri içinde (ss. 171-190). Pegem Akademi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon.
• Tahiroğlu, M., & Çakır, S. (2014). İlkokul 4. sınıflara yönelik matematik motivasyon ölçeğinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(3), 29-48.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2023). Türkçe sözlük (12. baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Wigfield, A., & Eccles, J. S. (2002). The development of competence beliefs, expectancies for success, and achievement values from childhood through adolescence. In A. Wigfield, & J. S. Eccles (Eds.), Development of achievement motivation (pp. 91-120). Academic Press.
• Yurt, E., & Sünbül, A. M. (2014). Matematik öz-yeterlik kaynakları ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 145-157. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3442
• Zinbarg, R. E., Revelle, W., Yovel, I., & Li, W. (2005). Cronbach’s α, Revelle’s β, and Mcdonald’s ωH: Their relations with each other and two alternative conceptualizations of reliability. Psychometrika, 70, 123- 133. https://doi.org/10.1007/s11336-003-0974-7