Sosyal Bilgiler Dersinde Ara Disiplinlerden Yararlanılmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 30, 25.10.2016

Ömür Gürdoğan Bayır , Tuba Çengelci Köse , Nur Leman Balbağ

https://doi.org/10.18039/ajesi.99217

Öz

Yapılandırmacı öğrenme ışığında hazırlanan Sosyal Bilgiler Öğretim Programında ara disiplin anlayışı bir yenilik olarak yer almıştır. Ara disiplinlerle ilişkilendirme öğrencilerin çok yönlü gelişmesine olanak tanımaktadır. Bu nedenle öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinde ara disiplinlerle ilişkilendirmeye önem vermesi gerekmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı ilkokul 4. sınıfı okutan öğretmenlerin Sosyal Bilgiler dersinde ara disiplinlerden yararlanılmasına ilişkin görüşlerini belirlemektir. Tarama modelinde desenlenen bu araştırma kapsamında 4. sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinden araştırmacılar tarafından oluşturulan anket aracılığıyla veri toplanmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizinde yüzde, frekans ve ki kare kullanılırken, nitel verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinde ara disiplinlerden yararlanmayı önemsediği, ara disiplinlerden yararlanmanın öğrencilere çeşitli bilgi, beceri ve değerler kazandırdığını düşündükleri, öğretmenlere arasında işbirliğine gereksinim duydukları ancak zamanın az olması, materyal eksikliği, kaynak kişilere ulaşamama gibi sorunlar yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin bu konuda seminerlere ihtiyaç duyduğu ve programda buna ek bilgilendirmelerin yapılması gerektiğini belirttikleri görülmüştür. Araştırma sonunda elde edilen sonuçlar bağlamında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, ara disiplinler, ilkokul, sınıf öğretmeni

Teachers’ Views about Using Cross-Curricular Themes in the Social Studies Course

Öz

Cross-curricular theme approach is considered as a new approach in the Social Studies Education Program which was prepared in light of constructivist learning theory. Cross-curricular themes help multi-dimensional development of students. Therefore, teachers should integrate content of the course with cross-curricular themes in teaching-learning process. Due to the fact that the current study aims to determine primary school teachers’ views about using cross-curricular themes in the 4th grade Social Studies course, the research is designed in the survey model. Data of the study were collected through questionnaire prepared by researchers from primary school teachers who were teaching at the 4th grade. Percentage, frequency, and chi-square were used to analyze quantitative data of the study. In addition to this descriptive analysis was conducted to analyze qualitative data. Findings of the research revealed that teachers pay attention to using cross-curricular themes in the Social Studies course. They think that cross-curricular themes help students gain various information, skills, and values. They need to cooperate with colleagues about cross-curricular themes. However, they have problems about timing, absence of materials, and resource people. It is seen that teachers need seminars about this issue and they need extra-information about cross-curricular themes in the education program. Suggestions were put forth in light of results of the study.

Anahtar Kelimeler

Social studies, cross-curricular themes, primary school, primary school teacher

Kaynakça

• Akyol, Ş. (2015). Matematik öğretmenlerinin ara disiplinlere ilişkin görüşleri. Mediterranean of Humanities (1), 61-75.
• Bağlı, M. T. (2013). Ara-disiplin olarak vatandaşlık ve insan hakları eğitimi: ilköğretim öğrencilerinin insan haklarına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 38(169), 298-310.
• Barnes, J. (2015). Cross-curricular learning 3-14. London: Sage Publications.
• British Columbia Ministry of Education. (2013). Defining cross-curricular competencies. (Draft). https://www.bced.gov.bc.ca/irp/docs/def_xcurr_comps.pdf adresinden 05.01.2016 tarihinde edinilmiştir.
• CCPE. (2008). Content of The Program of Programs, Cross-Curricular Competencies. http://www.ccpe.gouv.qc.ca/orienta/anglais/Append3.htm adresinden 01.02.2016 tarihinde edinilmiştir.
• Çınkır, Ş. ve Demirkasımoğlu, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu (Çev. Ed.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Elkatmış, M. (2012). İnsan hakları ve vatandaşlık ara disiplini kazanımlarının gerçekleşme düzeyi. Akademik Bakış Dergisi, 29.
• Eraslan, L. (2011). İlköğretim programlarında girişimcilik öğretimi (hayat bilgisi dersi örneği). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 82- 94.
• ERES. (2010). Development and evaluation of cross-curricular competencies: Where do we stand? http://www.eres.fse.ulaval.ca/fichiers/site_eres/documents/Bulletins_de_transfert/BLT-LSL-ANG-v2-220610.pdf adresinden 15.01.2016 tarihinde edinilmiştir.
• ERG. (2005). Yeni programları inceleme ve değerlendirme raporu. İlköğretim Online, 5(1).
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ermiş, S. (2008). Sosyal bilgiler dersinde ara disiplinlerin sınıf içi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Finnish National Board of Education (2003). National core curriculum for upper secondary schools. http://www.oph.fi/download/47678_core_curricula_upper_secondary_education.pdf adresinden 10.01.2016 tarihinde edinilmiştir.
• Gözütok, D. ve Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretim programlarında ara disiplin yaklaşımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(2), 287-306.
• Gözütok, F. D. ve Alkın, S. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin programdaki ara disiplin yaklaşımına ilişkin görüşleri. International Conference on Educational Sciences ICES-08. Kıbrıs: Doğu Akdeniz Üniversitesi, (23-25 Haziran) 839-853.
• Gültekin, M., Gürdoğan Bayır, Ö. ve Göz, N. L. (2013). 2004 sosyal bilgiler öğretim programında yeni anlayışlar: 1998 öğretim programından farklılıkları açısından bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 46(46).
• Kansızoğlu, H. B. (2014). Türkçe dersi öğretim programındaki ara disiplin alan kazanımlarına ilişkin bir araştırma. Dil ve Edebiyat Dergisi, 9. 75-95.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında ilişkilendirmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 273-304.
• MEB. (2004). Sosyal bilgiler 4.-5. sınıf programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen/modules.php?name=Downloads&d_op=viewdownload&cid=74&min=20&orderby=titleA&show=10 adresinden 25.12.2008 tarihinde edinilmiştir.
• MELS (Ministère de l'Éducation, du Loisir et du Sport). (2008a). Cross-Curricular Competencies. http://www1.mels.gouv.qc.ca/sections/programmeFormation/secondaire1/pdf/chapter3.pdf adresinden 05.02.2016 tarihinde edinilmiştir.
• Naval, C., Print, M. ve Iriarte, C. (2003). Civic education in spain: a critical review of policy. Journal of Social Science Education, 2, 1-11.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskisehir: Kaan Kitabevi (2.Baskı).
• Öztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Seçkin, M. (2010). Fen ve teknoloji öğretim programı ara disiplin kazanımlarına ulaşılma düzeyi ve uygulamada yaşanan sorunlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Seçkin, M. ve Gözütok, F. D. (2010). Problems encountered in teaching cross curriculum skills of the science program. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1319-1324.
• Seikkula‐Leino, J. (2011). The implementation of entrepreneurship education through curriculum reform in Finnish comprehensive schools. Journal of Curriculum Studies, 43(1), 69-85.
• Taş, İ. D. (2010). 2005 ilköğretim programlarının hazırlanmasında görev alan ara disiplinler komisyonu üyelerinin ve sınıf öğretmenlerinin ara disiplin yaklaşımı konusundaki bilgi durumunun ve görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Vogt, M. (1997). Cross-curricular thematic instruction. https://www.eduplace.com/rdg/res/vogt.html adresinden 23.02.2016 tarihinde edinilmiştir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Beşinci Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.