Animelerde Çay: Japon Kültürünü Anlatan Bir Sanat Formu

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 18, 150 - 173, 31.10.2024

Elif Dokur

Öz

Bu makale, Japon animasyonunda çay temasının estetik ve kültürel rolünü incelemektedir. Çay, Japon kültüründe bir yaşam tarzı ve düşünce sisteminin bir sembolüdür. Çay seremonisi, Japon estetiğinin ve Zen Budizmi’nin izlerini yansıtarak, sakinlik ve derin düşüncenin bir ifadesi olarak kabul edilir. Bu bağlamda, animasyon yapımcıları, çayı karakterlerin içsel dünyalarını ve toplumsal ilişkilerini ifade etmek için kullanarak, bu geleneksel içeceğin estetik ve kültürel yönlerini izleyiciye aktarmada önemli bir rol oynar.
Animelerde çay teması, karakterlerin duygusal durumlarını, sosyal ilişkilerini ve kültürel değerlerini vurgulamak amacıyla kullanılır. Çay içme ritüelleri ve sunumları, Japon kültürünün zarif ve detaylı estetik anlayışını gözler önüne sererken, animasyonun görsel diliyle bütünleşir. Studio Ghibli gibi ünlü yapımcılar, çayı animasyonlarda kullanarak, Japon kültürünün estetik ve ruhsal yönlerini uluslararası izleyicilere tanıtmıştır.
Çay, animasyonun estetik dilinde önemli bir yer tutar ve Japon kültürünün çeşitli yönlerini etkili bir şekilde ifade eder. Bu çalışma, animasyonlardaki çay içme sahneleri üzerinden Japon kültürünün hangi yönlerinin okunabileceğini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Çay teması, Japon animasyonunun kültürel anlatım gücünü ve estetik değerlerini anlamak için önemli bir kapı aralamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Japonya, Kültür, Çay, Anime

Kaynakça

• Ali, A., Anwar, R., Hassan, O. H. and Kamarun, H. R. (2013) Significance of Japanese Tea Ceremony Values with Ceramic Art Interpretation. Electronic Proceedings of the Procedia Social and Behavioral Sciences 106. Fourth International Conference on New Horizons in Education. pp: 2390-2396. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042813048969 (05.07.2024)
• Akdaş, M. (2023). A Study Of Comparative Experience Design: Service And Product Design Of Turkish Tea And Japanese Green Tea Cultures, Thesis for the Master’s Program in Design Studies, İzmir: İzmir University of Economics.
• Amit, R. (2012). On The Structure Of Contemporary Japanese Aesthetics, Philosophy East and West, Vol. 62, No. 2, pp. 174-185, University of Hawai’i Press, https://www.jstor.org/stable/41426844. (26.07.2024).
• Anderson, J. L. (1987). Japanese Tea Ritual: Religion in Practice, New Series, Vol. 22, No. 3, pp. 475-498, Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. (26.07.2024).
• Corbett, R. (2024). Women and Tea Culture in Early Modern Japan, Cultivating Femininity, University of Hawai'i Press, https://www.jstor.org/stable/j.ctv3zp062.5. (18.07.2024).
• Çifçi A. G. (2023). Günümüz Seramik Sanatında Hayvansal Çaydanlıklar ve Kişisel Uygulamalar, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Donuk, A. (2011). Çeşitli Topluluklarda ve Eski Türklerde Aile. Tarih Dergisi (33): 147-168.
• Duman, M. (2017). Çay Kitabı. 3rd edition. İstanbul Kitabevi.
• Erke, E. (2019). Çay. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kakuzo, O. (2024). Çay Kitabı, İstanbul: Tokyo Manga.
• Kato, H., Hori, M. (1986). Characteristics of Theories of Japanese Culture, Review of Japanese Culture and Society, Vol. 1, No. 1, pp. 62-71, University of Hawai'i Press on behalf of Josai University Educational Corporation, https://www.jstor.org/stable/42800066, (20.07.2024).
• Kato, E. (2009) Can Tea Save Non-warriors and Women? The Japanese Tea Ceremony as an Empowering Public Sphere. Internationales Asienforum, Vol. 40(1-2).
• Klicković, D. (2014), Zen Buddhism as a Discourse of Enlightenment. In B. Dimitriyević (Ed.), Language, literature, discourse, 53-62, Niš: Faculty of Philosophy, University of Niš. UDC 244.82:165]:81'42
• Kozyra, A. (2015). The Oneness of Zen and The Way of Tea in The Zen Tea Record (Zencharoku), Uniwersytet Warszawski: Wydział Orientalistyczny, Analecta Nipponica, p.21-42.
• Kurt, T. (2020). Dünyada Çay Kültürü ve Seramik Çay Kapları, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Maksimovich, M., Blagoevich, M. (2024). Zen Buddhism in Tradition, Culture and Society of Japan, Institute of Social Sciences, Belgrad: Serbia.
• Mitchnick, E. (2012, March). Chaji - A Formal Tea Gathering. Available at: https://najga.org/reference/chaji-formal-tea-gathering/
• Morishita, S. (2021). What is Omotenashi? A Comparative Analysis of Service and Hospitality in the Japanese Lodging Industry. Journal of Advanced Management Science. Vol. v9(4).
• Nishimura, M., Otsuki, Y.,Shinohara, H., Okamoto, H. , Miyake, M.,Miyajima, J., Kumano, H., Hino, Y., Sato,M. (2010). Tea in the Historical Context of East Asia: Cultural Interactions across Borders, Kansai University Institutional Repository.
• Reimertz, S. (1999). Cayın Kultur Tarihi. 1st edition. Dost Yayınevi.
• Trevisanato, S. I. and Kim, Y.-I. (2000). Tea and Health. Nutrition Reviews. Vol. 58(1). pp. 10.
• Sharf, H.R. (1993), The Zen of Japanese Nationalism, History of Religions, 33(1), 1-43 available at: http://links.jstor.org/sici?sici=0018-2710 (199308)33:I2.0.CO, (25.08.2024).
• Sicim Kaplan, E. (2023). Pan-Asyacılık: Okakura Tenshin (Kakuzō) ve Asya Algısı, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, History Studies, 15/4, Kasım 2023, s. 759-774.
• Okamoto, M. (2021). KAISEKI (懐石)(CHAJI ②. [Online] Available at: https://maiko.com/travel/culture-in-japan/tea-ceremony/kaiseki-懐石chaji-②/ (Accessed: 15 December 2022).
• Ota, T., Takeda, T., Lu, X., Kida, N., Hara, T., Goto, A. (2017). Study of the Effects of Japanese Tea Ceremony Will Give the Peace of Mind to Guests. Lecture Notes in Computer Science. Vol. 10286.
• Varley, P., Isao, K. (1989). Tea In Japan Essays On The History Of Chanoyu, University of Hawaii Press: USA.
• Visnjić-Zizović, С. (2019), “Zen sword: the influence of Zen Buddhism on Japanese swordsmanship”, The annals of the Faculty of Philology, XXXI (I), 399,423, https://doi.org/10.18485/analiff. (25.08.2024).