ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi uluslararası yayın etiği standartlarına uygun bir şekilde faaliyet gösterir.
Tüm çalışmalar Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi tarafından Creative Creative Commons Atıf-Gayrı Ticari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansıyla lisanslanmaktadır
(https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr). Lisans, kullanıcılara uygun referans vermek, lisansa bağlantı sağlamak ve değişiklik yapıldıysa bilgi vermek kaydıyla makale metinlerini okuma, indirme, kopyalama, dağıtma, yazdırma, arama veya tam metin bağlantılarını paylaşma veya başka herhangi bir amaçla kullanma olanağı tanımaktadır.
Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, yayın süreçlerinde Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics, COPE), Açık Erişim Dergiler Rehberi (Directory of Open Access Journals, DOAJ) ve Açık Erişim Akademik Yayıncılar Birliği (Open Access Scholarly Publishers Association, OASPA) ve Dünya Tıp Editörleri Birliği (World Association of Medical Editors, WAME) tarafından yayınlanan yayın etiği standartlarını takip eder. COPE Yayın Etiği Kılavuzları, "Dergi Editörleri İçin Davranış Kuralları Ve En İyi Uygulama İlkeleri - Code Of Conduct And Best Practice Guidelines For Journal Editors" ile "Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri- Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing" dergi editörler kurulu tarafından benimsenmiştir.
İlkelere bakmak isteyenler için adres: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing
Şeffaflık İlkesi
Dergi işleyişi şeffaftır ve önceden belirlenen usullere tabidir.
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin bilimsel yayın organı olan Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi (AKAF) 2019 yılında uluslararası e-dergi olarak yayın hayatına başlamıştır. Türkiye ile tarihsel ve kültürel ilişkileri olan Akdeniz ve Afrika ülkelerinin dil, tarih, edebiyat, sanat ve kültürlerine ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde özgün bilimsel çalışmalara yer verilmektedir.
Akdeniz Havzası ve Afrika medeniyetleri konularına ilişkin sosyal ve insani bilimler bağlamında değerlendirilebilecek bütün disiplinlerden gelen araştırma ve incelemeye dayalı çalışmalar değerlendirmeye alınmakla birlikte; dil, edebiyat, çeviribilim, tarih, halkbilimi, sosyoloji, psikoloji, felsefe, antropoloji, arkeoloji, sanat tarihi vb. alanlardan ve bu alanların diğer insani bilimlerle kurdukları ilişkilerden hareket eden Türkçe, İngilizce makale, çeviri, derleme ve kitap tanıtımlarına yer verilmektedir.
Dergi yılda 2 kez Haziran ve Aralık aylarının sonunda veya en geç sonraki ayın ilk haftası içinde yayınlanır. Sistem makale kabulü için her zaman açık tutulur. Makale kabul süreci Dergipark sistemi üzerinden, ilgili birim ve kişilerin her an bilgi alabileceği ve her aşamayı takip edebileceği şekilde yürütülür.
Yazarlar makalelerini Dergipark sistemi üzerinden dergiye yollarlar. Dergipark, Türkiye'de yayınlanan akademik hakemli dergiler için elektronik ortamda barındırma ve editoryal süreç yönetimi hizmeti sunarak teknik destek sağlayan bir kuruluştur. Dergipark’a ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/about
Yazışmalar dâhil olmak üzere Derginin bütün süreçleri Dergipark’ın yüksek güvenlikli ve sürekli güncellenen sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Makale süreçleri, dosyalar ve yazışmalar Dergipark üzerinden arşivlendirilir.
Kural olarak yayın süreci tamamlanmış makaleler sonraki ilk sayıda yayınlanır. Ancak Editörler Kurulu, makale sayısı veya makale konularını dikkate alarak bazı makalelerin sonraki sayıda yayınlanmasına karar verebilir. Bu halde yazarlar bilgilendirilir.
Açık Erişim İlkesi ve Telif Hakkı
AKAF açık erişimli bir dergidir. Yazarlar AKAF dergisinde yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) (
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr) hükümleri uyarınca lisanslanmıştır. Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı, eserin ticari kullanımı dışında her boyut ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenleme, dönüştürme ve eserin üzerine inşa etme dâhil uyarlanmasına izin verir.
Ancak yazılı izin olmaksızın derginin ya da çalışmaların tümünün veya bir kısmının çoğaltımı ile uygun olmayan ölçütlerde ve kaynak göstermeden alıntılanması yapılamaz.
Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi’ne başvurular için ücret alınmamakta, makaleler DergiPark sistemi üzerinden açık erişim politikasıyla yayımlanmaktadır. Dergiye gönderilen makalelerin dili, Türkçe ve İngilizce olabilir. Telif Hakkı Anlaşması Formunu buradan
indirebilirsiniz.
Yazarların Sorumlulukları
Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi gibi sorunlar etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Etik ihlaller yayından sonra tespit edilirse makale sistemden kaldırılır.
Dergiye gönderilen yazıların dergi kurallarına göre düzenlenmiş olması gerekir. Yazım kurallarına göre düzenlenmeyen yazılar, editör değerlendirmesi ve hakem sürecine geçmeden reddedilmektedir. Bu durumda gerekli düzeltme sonrası yazarın yeni bir başvuru oluşturması gerekmektedir.
Yazar makalenin orijinal olduğuna, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığına ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığına dair ıslak imzalı matbu Etik Beyan Formunu sisteme yükler.
Yazar makalenin intihal raporunu alarak sisteme ek dosya olarak yüklemekle yükümlüdür. %20 ve üzeri benzerlik olan çalışmalarda benzerliğin içeriğine göre düzeltme ya da reddetme hakkı editör kuruluna aittir. Makale benzerlik oranı %20’yi aşmamalıdır. İntihal tespit edilen çalışmalar iade edilir. Bu konudaki sorumluluk, yazara aittir.
Yazılar,
https://dergipark.org.tr/tr/pub/akaf adresindeki Makale Takip Sistemi aracılığıyla, e-posta adresi ve parola ila girilen kişisel sayfadan gönderildikten sonra, aynı sayfadan hakem süreci takip edilebilir.
Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılır. Başka yazarlar ile katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılır ve referanslarda belirtilir.
Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmez. Yazarların isim sıralaması yazarların ortak kararını yansıtır. Tüm yazarlar yazar sıralamasını Telif Hakkı Anlaşması Formu’nda imzalı olarak belirtmek zorundadırlar. Form doldurulup imzalandıktan sonra dijital kopyasının başvuru gönderim aşamasında sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
Çeviri eserlerde yazardan ya da yayın hakkına sahip kişi ve kurumdan yazılı yayın izni alınır ve bu izin belgesi, başvuru evrakına eklenir.
Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler (teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler) “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanır.
Yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkileri, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan eder.
Bir yazar yayınlanmış makalesinde belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve işbirliği yapma sorumluluğunu taşır.
Yazarlar kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir.
Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
Gönderilen yazıların tezden üretilmesi, kongre, sempozyum veya bir toplantıda bildiri şeklinde sunulması yayınlanması için engel değildir. Bu tür etkinliklerden ve çalışmalardan türetilen makale başvuruları için editöre not olarak çalışmanın hangi etkinlikten türetildiği iletilmelidir. Dipnot olarak bu durum, makale altında mutlaka belirtilmelidir.
Bir sonraki sayının yayınlanmasında en az 30 gün (1 ay) önce gönderilen başvurular, derginin yayın doluluğuna göre gelecek sayıda değerlendirilmeye alınabilecektir.
Dergide yayınlanan yazıların bilimsel, içeriksel, dilsel ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.
Araştırma Etiği
Araştırma etiğinde uluslararası standartların gözetildiği Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi’nde etik kurallara uygunluk, yazarın sorumluluğunda olup uluslararası araştırma etiği benimsenmiş ve gözetilmiş olmalıdır.
• İnsan araştırmalarında (anket, görüşme, deney vb.) kurumlardan Etik Kurul Onayı alınmalıdır. Etik Kurul Onayı olmayan çalışmalar dergiye kabul edilmemektedir. Bu çalışmalarda Etik Kurul Belgesi, çalışma ile birlikte sisteme yüklenmelidir.
• İnsan araştırmalarında katılımcılardan da “bilgilendirilmiş onam” alındığının yöntem bölümünde belirtilmesi gerekmektedir.
• İnsan araştırmalarında katılımcılar araştırmanın amacı, yöntemi ve varsa riskler konusunda bilgilendirilmelidir. Çalışmalarda katılım zorunlu olmamalı, gönüllülük esası benimsenmelidir.
• Çalışmalar herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse, bu kurumdan gerekli izinlerin alınmış olduğu belgelenmelidir.
• Araştırmada çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• Araştırmada çocukların, vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır ve bu onaylar gerektiği durumda belgelenmelidir.
Editörler ve Editör Yardımcılarının Sorumlulukları
Editör, makalenin dergiye ulaşmasından yayımlanmasına kadar bütün yayın ve hakemlik sürecini yöneten ve derginin kalitesinden ve performansından sorumlu olan kişidir.
Baş editör; editörler ve editör yardımcıları arasındaki uyum ve koordinasyon ile yayının kalitesinden sorumludur. Kural olarak editörler uzmanlık alanlarıyla ilişkili makalelerle ilgilenirler.
Editörler, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir.
Her makalenin Dergipark sistemi üzerinden yazarlarca da görünen bir editörü ve editör yardımcısı bulunur. Görev dağılımı editörlerin ve editör yardımcılarının uzmanlık alanına göre yapılır ve bu dağılım önceden belirlidir. İş yükü ve izinli olma gibi sebeplerle bu kuralın dışında bir dağılım yapılması mümkündür.
Editörler dergiye gönderilen makaleleri kalite, içerik ve alana katkı açısından genel olarak değerlendirir ve makalenin yayın sürecine girip girmemesine karar verirler. Bu aşamada makale sürece sokulmaksızın reddedilebilir.
Editör yardımcıları görevli oldukları makalelerde makale dosyalarının tam ve eksiksiz olup olmadığını ve makalelerin dergi yazım kurallarına uygunluğunu denetler; yazarların gerekli düzenlemeleri yapmasını sağlarlar.
Editör yardımcıları ön inceleme süreci tamamlanan makaleleri, hakem atamalarının yapılması için ilgili alan editörüne yönlendirilirler.
Editör yardımcıları yazarlarla iletişim kurar ve editörlere gerekli bilgilendirme ve hatırlatmaları yaparak sürecin hızlı ilerlemesini sağlarlar.
Dergi editörlüğünce ilk değerlendirmesi yapılan makaleler, editörler tarafından adil bir şekilde Çift Taraflı Kör Hakemlik ve Şeffaf Hakemlik Modeli izlenerek hakem değerlendirmesine yollanır. Değerlendirmeye alınması uygun görülen çalışmalar iki ulusal/uluslararası hakeme değerlendirmeye gönderilir.
Editörler; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermezler. Editörler hakem incelemesinin makul sürede tamamlanmaması halinde hakemle iletişim kurarak sürecin hızlandırılmasını talep edebilir veya yeni bir hakem ataması gerçekleştirebilirler.
Editörler atadıkları hakemlerin içerik, hız ve üslup açısından performanslarını takip ederler.
Hakem incelemesi sonucunda editörler, hakem raporlarını değerlendirir. Editörler Kurulu toplanarak makalenin kabulüne, üçüncü bir hakeme gönderilmesine veya reddedilmesine karar verirler. Red kararının gerekçesi ve hakem raporları yazara gönderilir.
Bu süreçte gönderilen makalelere ilişkin tüm bilgiler, makale yayınlanana kadar gizli tutulur.
Baş editör, yazarın bilgisi dâhilinde gerektiğinde hata sayfası yayınlayabilir ya da düzeltme yapabilir.
Yazının yayımlanması konusunda son karar yayın kuruluna aittir.
Hakemlerin Sorumluluğu
• Hakemler, değerlendirmeleri için gönderilen çalışmaları nesnel olarak incelemelidir.
• Hakemler; değerlendirme için kendilerine gönderilen çalışmaları, araştırma alanlarına uygun olarak kabul etmeli ya da reddetmeli, derginin işleyişinin devamı için bu kararlarını en kısa sürede editörlere bildirmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmalara ait bilgilerin gizliliğini sağlamalı ve çalışmada herhangi bir telif hakkı ihlali ya da intihal tespit ederlerse, bunu gerekçeleri ile editör kuruluna bildirmeli ve bu durum hakkında rapor tutmalıdır.
• Hakemler bir çalışmayı değerlendirmeyi kabul ettiklerinde, kendilerine tanımlanan süre zarfında çalışmayı değerlendireceklerini beyan ederler. Aksi bir durumda editörlere bilgi vermeleri beklenmektedir.
• Hakemlerin kararlarını gerekçelendirerek bildirmeleri beklenmektedir. Bu durum hem akademik çalışmaların gelişimi hem de yazarın çalışması ile nihai kararın gerekçelerini bilmeleri açısından önem taşımaktadır.
• Hakemler; değerlendirme formunda bulunan ‘yazara not’ başlıklı alana çalışmaya ilişkin kararlarını ayrıntılı biçimde yazmalıdır.
