1- Başlamadan önce
Bir hakemlik davetini kabul etmeden veya reddetmeden önce aşağıdaki soruları göz önünde bulundurun:
Makale uzmanlık alanınıza uygun mu? Yalnızca yüksek kaliteli bir inceleme sağlayabileceğinizi düşünüyorsanız kabul edin.
Potansiyel bir çıkar çatışmanız var mı? Yanıt verirken bunu editöre açıklayın.
Zamanınız varmı? İnceleme çok fazla iş olabilir - taahhütte bulunmadan önce son teslim tarihine riayet edebileceğinizden emin olun.
Davete mümkün olduğu kadar çabuk yanıt verin (reddetseniz bile) – kararınızın gecikmesi inceleme sürecini yavaşlatır ve yazarı daha fazla beklemek anlamına gelir. Daveti reddederseniz, alternatif hakemler için önerilerde bulunmanız faydalı olacaktır.
2- İncelemenizi yönetme
Gizli materyaller
Kabul ederseniz, aldığınız materyalleri gizli belgeler olarak ele almalısınız. Bu, editörden önceden izin almadan bunları kimseyle paylaşamayacağınız anlamına gelir. Hakem değerlendirmesi gizli olduğundan, editör ve yazarların izni olmadan inceleme ile ilgili bilgileri kimseyle paylaşmamalısınız.
Nasıl giriş yapılır ve incelemenize nasıl erişilir
İncelemeniz çevrimiçi bir gönderim sistemi aracılığıyla yönetilecektir.
Makaleye erişmek ve değerlendirmenizi iletmek için, sizi gönderim sistemine götürecek olan davet e-postasındaki bağlantıya tıklayın.
Dergiye özel talimatlar
İncelemeyi yazmak için oturduğunuzda, dergiye özel yönergelere aşina olduğunuzdan emin olun (bunlar, derginin Yazar Yönergeleri sayfasında bulunan yazarlar kılavuzunda belirtilecektir).
İlk önce makaleyi okuyun. Önce hangi bölümü okuyacağınızı seçerek önemli sorunları yerinde kontrol etmeyi düşünebilirsiniz. Aşağıda, makalenin belirli kısımlarını kullanmayla ilgili bazı ipuçları sunuyoruz.
Metodoloji
İncelediğiniz makale bir deney içeriyorsa, önce yöntemler bölümünü kontrol edin. Aşağıdaki durumlar büyük kusurlar olarak kabul edilir ve işaretlenmelidir:
Sağlam olmayan metodoloji
Gözden düşmüş yöntem
Raporlanan araştırma alanında etkili olduğu bilinen eksik süreçler
Makalede bildirilen istatistiksel veya nitel kanıtlarla çelişen bir sonuç
Analitik makaleler için zamana bağlı çalışmalarda zorunlu olan örnekleme raporunu inceleyin. Nitel araştırma için, sistematik bir veri analizinin sunulduğundan ve yazarın anlatımına ek olarak görüşmelerden ilgili alıntılarla birlikte yeterli tanımlayıcı öğelerin listelendiğinden emin olun.
Araştırma verileri ve görselleştirmeler
Metodolojinin yeterince sağlam olduğundan emin olduktan sonra şekil, tablo veya resim biçimindeki tüm verileri inceleyin. Yazarlar, okuyucuların yayından sonra araştırmalarıyla daha yakından etkileşime girmesini ve ilgilenmesini sağlamak için veri görselleştirmeleri de dahil olmak üzere araştırma verilerini makalelerine ekleyebilir. Lütfen veri bağlantılarının bu nedenle gönderim dosyalarında bulunabileceğini unutmayın. Bu öğeler, hakem değerlendirmesi sürecinde de dikkatinizi çekmelidir. Makaleler ayrıca veritabanı tanımlayıcılarını veya erişim numaralarını (örn. genler) içerebilir.
Araştırma verilerindeki önemli kusurlar olarak kabul edilen kritik konular; yetersiz veri noktaları, istatistiksel olarak anlamlı olmayan varyasyonlar ve net olmayan veri tabloları ile ilgili olabilir.
Etik konular
Hasta veya hayvan verilerini içeren deneyler uygun şekilde belgelendirilmelidir. Yazarın kuruluşu tarafından sağlanan etik onay gereklidir.
Genel bakış
Herhangi bir önemli kusur görmezseniz, incelemeye bir ara verin ve kendinize düşünmek için zaman tanıyın. Makaleyi kendi bakış açınızdan değerlendirin. İncelemeyi yazmak için oturduğunuzda, yine yönergelere aşina olduğunuzdan emin olun.
3. Değerlendirmenizi şekillendirme
İncelemeniz, editörün makaleyi yayınlayıp yayınlamama konusunda karar vermesine yardımcı olacaktır. Ayrıca yazara yardımcı olacak ve makalelerini geliştirmelerine olanak sağlayacaktır. Makaleyle ilgili genel görüşünüzü ve genel gözlemlerinizi vermek önemlidir. Yorumlarınız nazik ve yapıcı olmalı ve adınız da dahil olmak üzere herhangi bir karalayıcı açıklama veya kişisel ayrıntı içermemelidir.
Herhangi bir eksiklik hakkında fikir vermek önemlidir. Hem editörlerin hem de yazarların yorumlarınızın arkasındaki mantığı tam olarak anlayabilmeleri için fikrinizi açıklamalı ve desteklemelisiniz. Yorumlarınızın kendi fikriniz mi yoksa veriler veya kanıtlarla mı yansıtıldığını belirtmelisiniz.
Kontrol listesi
YAPIN
Makaleyi kısa bir paragrafta özetleyin. Bu, editöre araştırmayı okuyup anladığınızı gösterir.
Yeni ve ilginç olup olmadığı, yeterli bir etkiye sahip olup olmadığı ve bilgi birikimine katkıda bulunup bulunmadığı da dahil olmak üzere makaleyle ilgili ana izlenimlerinizi verin.
İdeal olarak, yorum yazarken bunu kısa, açıkça tanımlanmış paragraflar kullanarak yapın ve editör ile yazarın hangi bölümden bahsettiğinizi görmesini kolaylaştırın.
Makalenin dergiye özel talimatlara uygun olup olmadığını değerlendirin (örneğin yazarlar için kılavuz).
Örneğin; başlık, özet: Başlık içeriği doğru bir şekilde yansıtıyor mu? Özet tam ve bağımsız mı?
Grafik özetleri ve/veya vurguları kontrol edin.
Yorumlarınızı kesinlikle gerçeğe dayalı tutun ve yazar(lar)ın amaçları hakkında spekülasyon yapmayın.
Metodolojiyi, istatistiksel hataları, bulguları, sonucu/tartışmayı ve referansları dikkatlice gözden geçirin.
Makaledeki verilerin sunumu, herhangi bir metodolojinin sürdürülebilirliği ve tekrarlanabilirliği, herhangi bir verinin analizi ve sonuçların veriler tarafından desteklenip desteklenmediği hakkında geri bildirim sağlayın.
İntihalden, dolandırıcılıktan veya başka etik kaygılardan şüpheleniyorsanız, mümkün olduğunca fazla ayrıntı vererek şüphelerinizi editöre iletin. Daha fazla bilgi için COPE yönergelerine bakın.
İncelemenizde önyargı olasılığının farkında olun. Bilinçsiz önyargı, hepimizi akademik yayıncılık sürecini olumsuz yönde etkileyen şüpheli kararlar almaya yönlendirebilir.
YAPMAYIN
Makalenin yazım, dilbilgisi veya düzeni hakkında yorum yapma ihtiyacı hissetmeyin. Araştırma sağlamsa, ancak zayıf dil yüzünden hayal kırıklığına uğradıysanız; editöre yazar(lar)ın makale dillerini düzenlemelerini tavsiye edin.
Karalayıcı yorumları yapmayın.
Bir konu hakkında kendi fikirlerinizle çelişebilecek alternatif bakış açılarını veya teorileri reddetmeyin: gözden geçirirken açık bir bakış açısını koruyun.
İlgili editörlerin ve yazarların onayı olmadan incelemeyi veya inceleme hakkındaki bilgileri herhangi biriyle paylaşmayın. COPE yönergelerine göre, hakemler, incelemeleri istenen tüm makaleleri gizli belgeler olarak ele almalıdır. Bu, dergi açık hakem değerlendirmesini kullanmadıkça, yayın süreci sırasında ve sonrasında geçerlidir.
Yazarın, gerçek bilimsel nedenler olmadıkça ve alıntı sayılarını artırmak veya çalışmanızın (veya ortak yazarlarınızın) görünürlüğünü artırmak amacıyla sizin (veya ortak yazarlarınızın) eserinize alıntılar eklemesini önermeyin.
Öneriniz
Bir öneride bulunduğunuzda, editörün makaleyi sınıflandırmak için muhtemelen kullanacağı kategorileri göz önünde bulundurun:
Reddet (nedenini raporunuzda açıklayın)
Bu haliyle kabul et
Düzeltme – büyük veya küçük (gerekli revizyonu açıklayın ve gözden geçirilmiş makaleyi tekrar görmek isteyip istemediğinizi editöre belirtin). Bir revizyon öneriyorsanız, yazara bunun neden gerekli olduğuna dair net ve sağlam bir açıklama sağlayın.
Hem editöre hem de yazara ayrı yorumlar yönlendirin. Raporunuzu göndermeye hazır olduğunuzda, e-postadaki talimatları izleyin veya herhangi bir zorlukla karşılaşırsanız bizimle iletişime geçin.
4. Değerlendirdikten sonra
İncelemenizi teslim ettikten sonra, bir sertifika almak isteyebilirsiniz. Bunu makalenin süreci tamamlandıktan sonra gönderim sisteminden hakem rolü ile girerek temin edebilirsiniz.
İncelemenizi sonlandırdıktan sonra bile, makaleyi ve bağlantılı dosyaları veya verileri gizli belgeler gibi değerlendirmeniz gerektiğini unutmayın. Bu, editörden önceden izin almadan bunları veya inceleme hakkındaki bilgileri kimseyle paylaşmamanız gerektiği anlamına gelir.
Son olarak, ayırdığınız zaman ve makaleye değerli katkılarınız için dergi, editörler ve yazar(lar) adına içtenlikle teşekkür ederiz.