Okul Liderliği Ölçeği (OLÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 42, 20.06.2018

Fatma Köybaşı , Kadir Beycioğlu , Celal Teyyar Uğurlu Niyazi Özer

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerine yönelik okul
liderliği ölçeği geliştirmektir. Ölçek geliştirme çalışmasında Brauckmann ve
Pashiardis (2010) çalışmalarındaki liderlikle ilgili yargılar ile liderlik
literatürü incelenerek farklı liderlik ölçeklerinde yer alan yargılardan
yararlanılmış ve madde havuzu oluşturulmuştur. 
Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması Sivas ili merkez ilçelerinde
çalışan birinci çalışma grubu 270; ikinci çalışma grubu 380 olmak üzere iki
farklı örneklem üzerinden incelenmiştir. Ölçeğin okul liderliğini betimlemesi
ve ölçmesi açısından kapsamı ve içeriği açısından incelenmesi için birinci grup
çalışma grubu ile öncelikle açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır.  AFA sonuçlarına göre ölçeğin üç faktörlü
olduğu ve ölçeğe ilişkin açıklanan toplam varyansın %64.58 olduğu ortaya
çıkmıştır. İkinci çalışma grubu üzerinden ise doğrulayıcı faktöre analizi (DFA)
yapılmıştır. DFA sonucuna göre ölçeğin uyum iyiliği değerlerinin
RMSEA=.08;  RMR =.29; GFI =.79; CFI =
.98; NFI =.97; NNFI= .98; AGFI= .79 olduğu ve kabul edilir değer aralığında
olduğu görülmüştür. Ölçeğin güvenirliği için yapılan Cronbach Alfa ve Spearman
Brown iki yarı testi güvenirlik katsayılarının, .80’nin üzerinde değerlere
sahip olduğu hesaplanmıştır. Birinci
çalışma grubu üzerinden açımlanan ölçeğin ikinci çalışma grubu üzerinden
doğrulandığı anlaşılmıştır. Okul liderliği ölçeği üç faktörlü 5’li likert
olarak derecelendirilmiş 31 maddelik olup geçerliği ve güvenirliği test
edilmiştir.

 

 

Anahtar Kelimeler

liderlik, okul liderliği, ölçek geliştirme çalışması

Kaynakça

• Aksu, A., Gemici, Y., ve İşler, H. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretimsel liderliklerine ilişkin görüşler. Milli Eğitim, 172, 55-71.
• Balyer, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimin kalitesi üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19 (4), 181-214.
• Bambale, A.J. (2014). Relationship between servant leadership and organizational citizenship behaviors: Review of literatüre and future research directions. Journal of Marketing and Management, 5 (1), 1-16.
• Birasnav, M. (2014). Knowledge management and organizational performance in the service industry: The role of transformational leadership beyond the effects of transactional leadership. Journal of Business Research, 67, 1622–1629.
• Can, N. (2009). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 385 -399. Cafoglu, Z. (1992). Basarılı okul yönetiminde liderlik. Eğitim Dergisi, 1, 49–57.
• Clarke, S. R. P. (2000). The principal at the centre of reform: Some lessons from the field. International Journal of Leadership in Education, 3, 57-73.
• Ehrich, L.C. & English, F.W. (2012). What can Grass roots leadership teach us about school leadership? Halduskultuur – Administrative Culture, 13 (2), 85-108.
• Gülcan, M. G. (2012). Research instructional leadership competencies of school principals. Education,132 (3), 625-635.
• Günbayı, İ., Dağlı, E. ve Kalkan, F. (2013). İlköğretim okulu müdürlerinin destekleyici davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19 (4), 575-602.
• Hoch, J.E. (2013). Shared leadership and innovation: The role of vertical leadership and employe eintegrity. J BusPsychol, 28,159–174. Kline, P. (1994). An easy guide t ofacto ranalysis. New York: Routledge.
• Kythreotis, A., Pashiardis, P., & Kyriakides, L. (2010). The influence of school leadership styles and culture on students' achievement in Cyprus primary schools. Journal of Educational Administration, 48(2), 218-240.
• Latham, J.R. (2014). Leadership for quality and innovation: Challenges, theories, and a frame work for future research. QMJ,21 (1), 11-15. erişim adresi: www.asq.org
• Lakomski, G. (2008). Functionally adequate but casually idle: w(h)ither distributed leadership. Journal of Educational Administration, 46 (2), 159-171.
• Larsen, C. & Rieckhoff, B.S. (2014) Distributed leadership: Principals describe shared roles in a PDS.International Journal of Leadership in Education: TheoryandPractice, 17 (3), 304-326. erişim: http://dx.doi.org/10.1080/13603124.2013.774051.
• Leithwood, K. & Sun, J.(2012). The natüre and effects of transformational school leadership: Ameta-analytic review of unpublished research.Educational Administration Quarterly,48 (3) 387-423.
• Liu, P.(2013). A Transformational School Leadership Model in Chinese Urban Upper Secondary Schools. ISEA, 41 (3), 73-94.
• Mutalib, M.A. & Abdul Ghani, H.A. (2013). Leadership traits, leadership behavior, and job autonomy of iImams in peninsular Malaysia: A moderated mediation analysis. International Journal of Business andSociety, 14 (1), 17 – 40.
• Nandamuri, P.P. (2011). Leadership and school principals, A study. Asia Pacific Journal of Researchin Business Management. 2 (12), 18-28.
• Oplatka, I. (2003). School change and self renewal: Some reflections from life stories of women principals. Journal of Educational Change, 4, 25-43.
• Polat, M. ve Arabacı, İ.B. (2014). Eğitimde açık liderlik ve sosyal ağlar. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6 (1), 257-275.
• Recepoğlu, E. ve Özdemir, S. (2013). Okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile okul örgütsel sağlığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,19 (4), 629-664.
• Raja, A.S. ve Planichamy, P.(2011). Leadership styles of school principals an examination at madurai district. Global Management Review, 5 (4), 48-54.
• Silva, A. (2014). What do we really know about leadership? Journal of Business Studies Quarterly, 5 (4),1-4.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LİSREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı.
• Steinbauer, R.,Renn, R.W., Taylor, R.R. & Njoroge, P.K. (2014). Ethical leadership and followers’ moral judgment: The role of followers’ perceived accountability and self-leadership. J Bus Ethics, 120, 381–392.
• Şahin, S. (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (4), 1909-1928.
• Tyssen, A.K.,Wald, A. ve Spieth, P.(2014). The challenge of transactional and transformational leadership in projects. International Journal of Project Management, 32, 365–375. Uzun, N.B.,Gelbal, S., Öğretmen, T. (2010) TIMMS-R Başarı ve duyuşsal özellikler arasındaki ilişkinin modellenmesi ve modelin cinsiyetler bakımından karşılaştırılması, Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 531-544.
• Veiseh, S.,Mohammadi, E., Pirzadiana, M. ve Sharafi, V.(2014). The relation between transformational leadership and organizational culture (Case study: Medical school of Ilam). Journal of Business StudiesQuarterly, 5 (3),112-124.
• Wang, H.,Law, K. S., Hackett, R. D., Wang, D., &Chen, Z. X. (2005). Leader–member exchangeas a mediator of the relationship between transformational leadership and followers' performance and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 48, 420–432.
• Xenikou, A.,&Simosi, M. (2006). Organizational culture and transformational leadership as predictors of business unit performance. Journal of ManagerialPsychology, 21, 566–579.
• Xie, D.& Shen, J. (2012). Teacher leadership at different school levels:findings and implications from the 2003–04 Schools and Staffing Survey in US public schools. International Journal of Leadership in Education: TheoryandPractice, 16 (3), 327-348.erişim: http://dx.doi.org/10.1080/13603124.2012.690452.
• Yukl, G. (2006). Leadership in Organizations.New Jersey: PearsonEducation.