LEVELS OF INDEPENDENT AUDITORS' RESPONSIBILITY AGAINST ERROR AND FRAUD: A STUDY IN ANKARA PROVINCE

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 216 - 243, 20.12.2023

Salih Yeşil , Başak Şıtak

https://doi.org/10.54186/arhuss.1329778

Cited By: 1

Öz

Çalışmanın amacı, Ankara ilinde faaliyet gösteren bağımsız denetçilerin hata ve hile karşısındaki sorumluluk düzeylerine ilişkin yaklaşımlarını incelenmektir. Çalışmanın bir diğer amacı ise bu konuya yönelik yaklaşımların demografik değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Çalışmanın amaçlarına ulaşmak için Frekans, T Testi, ANOVA ve Tukey Post Hoc testi yöntemlerinden faydalanılmıştır. Elde edilen veriler incelendiğinde; bağımsız denetçilerin hata ve hilelerin bulunması konusundaki sorumluluğunun makul güvence vermek olduğunu, denetimdeki sorumluluğun hileyle ilişkili taraflar ile paylaşılması gerektiğini, fiktif satışların göz ardı edilmemesi gerektiğini ve yöneticiler tarafından yapılan hilenin tespit edilmesinin çalışanlar tarafından yapılan hileden daha zor olabileceği görüşüne sahip oldukları görülmüştür. Bununla birlikte bağımsız denetçilerin hata ve hile karşısındaki sorumluluk düzeylerine ilişkin yaklaşımları cinsiyetleri, unvanları, eğitim durumları, yaşları, deneyim süreleri, çalışma şekilleri açısından değişkenlik göstermektedir. Çalışmanın ele alınan perspektiften daha önce incelenmemiş olması literatüre sağlayacağı katkıyı destekler niteliktedir..

Anahtar Kelimeler

Denetim, Muhasebe, Hata ve Hile Kavramı

LEVELS OF INDEPENDENT AUDITORS RESPONSIBILITY AGAINST ERROR AND FRAUD: A STUDY IN ANKARA PROVINCE

Öz

The aim of the study is to examine the approaches of independent auditors operating in Ankara regarding their level of responsibility against error and fraud. Another aim of the study is to determine whether approaches to this issue differ in terms of demographic variables. Frequency, T Test, ANOVA and Tukey Post Hoc test methods were used to achieve the objectives of the study. When the data obtained is analysed; It has been observed that respondents have the opinion that the responsibility of independent auditors in detecting errors and frauds is to provide reasonable assurance, that the responsibility in the audit should be shared with the parties related to the fraud, that fictitious sales should not be ignored, and that detecting fraud committed by managers may be more difficult than fraud committed by employees. In addition, the approaches of independent auditors regarding their level of responsibility against error and fraud vary in terms of their gender, titles, education level, age, experience period and working style. The fact that the study has not been researched from the current study perspective before supports its contribution to the literature.

Anahtar Kelimeler

Accounting, Auditor, Error and Frauds

Kaynakça

• Akın, O. ve Özdaşlı, K. (2014). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Uymaları Gereken Etik İlkelere Uyma Düzeyine Yönelik Meslek Mensupları İle Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Algıları, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz Sayısı, 59-74.
• Akgül, B. (2000). Türk Denetim Kurumları, Türkmen Kitabevi, İstanbul,
• Akçay, A. and Bilen, A. (2018). Denetim Kalitesi ve Göstergeleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 227-256.
• Alkan, G. (2014). Türkiye’de Muhasebe Alanında Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalar Üzerine Bir Araştırma (1984-2012), Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), (61), 41-52.
• Bahşı, S. (2019). Türkiye Denetim Standartlarından Bağımsız Denetimin Sonuçları ve Raporlanması İle İlgili Standartların Bilinirliği Üzerine Yapılan Bir Araştırma, İzmir YMMO Dergisi, 1(2), 96-129.
• Bezirci, M., and Karasioğlu, F. (2011). Türkiye’de Denetimin Tarihsel Gelişimi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 571-592.
• Beasley, Mark S., Joseph V. Carcellove Dana R. Hermanson (2010). Fraudulent Financial Reporting 1997-2007, An Analysis of U.S. Public Companies, Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO), http://www.coso.org/Publications /NCFFR.pdf (01.09.2023).
• Bell, T. B., Doogar, R., and I. Solomon (2008). Audit Labor Usage and Fees Under Business Risk Auditing. Journal of Accounting Research 46 (4), 729-760.
• Blokdijk, H., Direenhuizen, F., Simunic, D. A., and M. T. Stein (2006). Analysis of Cross‐Sectional Differences in Big and Non‐Big Public Accounting Firms' Audit Programs. Auditing: A Journal of Practice & Theory 25 (1), 27-48.
• Cengiz, Ö. (2008). ‘‘SM ve SMMM Mesleği’’, Http://www.Muhasebetr.Com/Yazarlarimiz/Ozkan/006/ (02.02.2021).
• Cohen, L. Manıon, L. ve Morrıson. K. (2017). Research Methods in Education, 8.Ed., Routledge Falmer, Londra, 945s.
• Chukwunedu, S. ve Okoye, I. (2011). Forensic Accounting and Audit Expectation Gap The Perception of Accounting Academics. Çalışma Raporu Serisi. From: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1920865
• Chan, Kam C., Farrell, Barbara, Healy, Patricia and Lee, Picheng (2011), “Firm Performance Following Auditor Changes For Audit Fee Savings”, Journal of Business & Economics Research, 7(10), 17-26.
• Deha, KGK Denetim, (2020). Deha Yayıncılık 489s.
• Dönmez, A., ve Ersoy, A. (2006). Bağımsız Denetim Firmaları Bakış Açısıyla Türkiye Bağımsız Dış Denetim Sisteminin Değerlendirilmesi, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı, (36), 69-91.
• Eshitemi, Peter Bulimo-Omwenga, Jane (2016), “Effect of Audit Quality on The Financial Performance Of Listed Parastatals In Nairobi Securities Exchange” Social Science and Humanities Journal, (186-199).
• Elewa, May and Haddad, Rasha El (2019). ‘’The Effect of Audit Quality on Firm Performance: A Panel Data Approach’’, International Journal of Accounting and Financial Reporting, 9(1).
• Fooladi, Masood, ve Shukor, Zaleha Abdul (2012), “Board Of Directors, Audit Quality And Firm Performance: Evidence From Malaysia” In National Research & Innovation Conference for Graduate Students in Social Sciences, December 7-9, 87-96.
• Hassan, Shehu Usman-Farouk, Musa Adeiza (2014), “Audit Quality And Financial Performance Of Quoted Cement Firms In Nigeria”, European Journal of Business and Management, 6(28), 73-82.
• Hamilton, J., Ruddock, C., Stokes, D., & Taylor, S. (2005). Audit Partner Rotation, Earnings Quality And Earnings Conservatism. SSRN Electronic Journal, 1-37.
• Hackenbrack, K. E. and W. R. Knechel (1997). Resource Allocation Decisions in Audit Engagements. Contemporary Accounting Research 14 (3), 481-499.
• IESBA Agenda Paper, (2011). Delhi, India A Proposed Definition of Professional Accountant A Staff Paper Prepared for Consultation.
• Kandemir, C. (2010). Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Ve Önlenmesinde Bağımsız Denetimin Rolü Ve Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu, (Doktora Tezi) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Adana.
• Kamu Gözetim Kurumu (KGK), (2012). Bağımsız Dnetim Yönetmeliği, https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/5136/Kamu-Go%CC%88zetimi-Muhasebe-ve-Denetim-Kurumunun-Tes%CC%A7kilat-ve-Go%CC%88revleri-Hakk%C4%B1nda-Yo%CC%88netmelik
• Karabayır, M. E. ve Cengiz., S. (2016). “Muhasebe Hileleri Yoluyla Yapılan Yolsuzluklarda Bağımsız Denetimin Sorumluluğunun AraĢtırılması: Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Uygulaması” KAÜİİBFD 7(14), 597-62.
• Kaval, H. (2003). Muhasebe Denetimi, Akademik Denetim Danışmanlık, Ankara. 607s.
• Kayış, A. (2010). Güvenilirlik Analizi (Reliability Analysis), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Uygulamaları, Ed.: Şeref Kalaycı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 419s.
• Kurt, G. ve T. Uçma. (2011). Türkiye’deki Muhasebe Araştırmaları Yazını, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 13(4), 69-95.
• Kiracı, M. (2004). Hile Riski Değerlemesinin ve Hileleri Bulmanın Denetimin Etkinliğindeki Rolü Ve Türkiye'de SPK'dan Yetki Alan Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma, (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Library of Congress. (2002). H.R.3763, Sarbanes-Oxley Act of 2002 (Enrolled as Agreed to or Passed by Both House and Senate). Retrieved September 1, 2023, from: http://thomas.loc.gov.
• Lu, B. (2020) Literature Review of Audit Opinion. Modern Economy, 11, 28-36.
• Miettinen, J. (2011). The Role of Audit Quality on the Relationship Between Auditee’s Agency Problems and Financial Information Quality. Paper Presented at the Department of Accounting and Finance, University of Vaasa, Finland.
• Nerantzidis, M., Pazarskis, M., Drogalas, G. and Galanis, S. (2022), Internal Auditing in the Public Sector: A Systematic Literature Review And Future Research Agenda, Journal of Public Budgeting, 34(2), 189-209.
• Sanal, R. (2002). Türkiye’de Yönetsel Denetim ve Devlet Denetleme Kurulu, TODAİE Yayınları, No:314.
• Satır, H. and Koca, N. (2023). Olumlu Bağımsız Denetçi Görüşü ile Kârlılık Oranları Arasındaki İlişkinin TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi: BİST’te Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (76), 113-125.
• Sayım, F., ve Usman, Ö. (2016). Muhasebe Mesleği İçin Mesleki Durum Analizi Kriterlerinin Belirlenmesi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 105-122.
• Seçer, G. (2015). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Selimoğlu, S. K. ve Ş. Uzay. (2007). Türkiye’de Son 10 Yılda Bağımsız Denetim Alanında Yapılan Araştırmalar: Literatür Taraması, Mali Çözüm Dergisi, (83), 39-52.
• Sulong, Zunaidah- Gardner, John C. Hussin, Amariah Hanum Sanusi, Zuraidah Mohd- Mcgowan, Carl B., Jr. (2013), “Managerial Ownership, Leverage And Audit Quality Impact On Firm Performance: Evidence From The Malaysian ACE Market”, Accounting & Taxation, 5(1), 59-70.
• Schelleman, C. and W.R. Knechel (2010). Short-Term Accruals and the Pricing and Production of Audit Services. Auditing: A Journal of Practice & Theory 29 (1), 221-250.
• Şanlı, N., ve M. Özbirecikli. (2012). Türkiye’de Denetim Mesleğinin Gelişim Süreci: Geçmişten Geleceğe Bir Araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (38), 1-27.
• Şıtak, B. & Şıtak, P. (2021). Öğrencilerin Adli Muhasebesi Kavramına Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Salgın Hastalık Döneminde İncelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 98-108. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yalovasosbil/issue/61346/888330
• Oktay, Sadiye. (2013). Bağımsız Denetim Etkinliğinin Arttırılmasında, Denetim Hizmetinde Kalite Ve Kalite Kontrol: ABD Düzenlemeleri, Yazıları, (100), 42-94.
• Okunbor, A. ve Osasumwen O. (2010). Effectiveness of the Application of Forensic Accounting Services in Nigerian Corporate Organisations. AAU Journal of Management Sciences, 1(1), 171-184.
• Osho, A. (2017). Impact of Forensic Accounting on University Financial System in Nigeria. European Scientific Journal, 13(31), 571-590.
• Oruç, Yusuf. (2019). Türkiye’de Bağımsız Denetim Mekanizması, (Yüksek Lisans Tezi) Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı, Denizli.
• Özçelik H., Aracı Ö., Keskin S, (2017). Muhasebe Hata Ve Hileleri: Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(29), 197-214.
• Önce, S. ve B. Başar. (2010). Türkiye’deki Akademik Araştırma Dergilerinde Muhasebe Alanında Yazılmış Makalelerin Analizi: 2000-2008, Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), (45), 55-68.
• Uzay, Şaban ve Seval K. Selimoğlu. (2007). Türkiye’de Muhasebe Denetimi Alanında Yapılan Araştırmalar (1995-2005) ve Seçme Yazılar, İSMMMO Yayınları, No: 82, İstanbul.
• Uludağ, S. (2022). Raporlama Süreçlerinde Değer Yaratımı Açısından Kilit Denetim Konuları: BIST-30 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (3), 885-910.
• Rezaee, Z., Crumbley, L., ve Elmore, R. (2004). Forensic Accounting Education: A Survey of Academicians and Practitioners. Social Science Research Network. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_ id=518263
• Rezaee, Z., Lo, D. and Ha, M. (2014). International Emergence of Forensic Accounting Education and Practice. Open Journal of Social Sciences, 2, 1-3.
• Prentice, R. (2005). Student guide to the sarbanes-oxley act. Mason: Cengage Learning
• Zureigat, Mohammad (2011), “The Effect Of Ownership Structure On Audit Quality: Evidence From Jordan”, June, International Journal Of Business And Social Science, 2(10), 38-46.
• Jusoh, Mohd Abdullah and Ahmad, Ayoib Che (2014), "Equity Ownership, Audit Quality and Firm Performance in Malaysia using Generalized Least Square Estimations Technique”, Journal of Emerging Issues in Economics, Finance and Banking (JEIEFB) An Online International Monthly Journal, 3(1), 976-991.