Turkey's Geostrategic Role in the Karabakh War II: State-Level Impact Analysis in Terrestrial Place

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 658 - 671, 31.07.2024

Mustafa Özveren

https://doi.org/10.11616/asbi.1453958

Öz

The geographical dimension of the strategy has certain variables in terms of protecting
national interests. These variables offer the possibility of categorization for the analysis of geostrategy. This
study aims to analyze Turkey's geostrategic role in the Karabakh War II. To this end, an analysis is carried out
within the framework of the categorization of territorial spatial quality and state-level influence capacity. The
study aims at an analytical generalization through qualitative methodology. On the theoretical and conceptual
background of geostrategy, the place of the case study in this background is questioned. Even though the
Karabakh conflict is basically a problem between Azerbaijan and Armenia, it has important consequences for
Turkey in terms of its regional effects. Therefore, the study aims to contribute to sharpening academic and
political perspectives and drawing clear boundaries. In this light, Turkey's geostrategic role in Karabakh War II
is analyzed through the categorization of strategic moves affecting the land war, energy resources and access
routes, trade volume and routes, geographically strategic points and border neighbors.

Anahtar Kelimeler

Geostrategy, Karabakh War II, Turkey, Ground war, Energy

II. Karabağ Savaşı’nda Türkiye’nin Jeostratejik Rolü: Karasal Mekanda Devlet Düzeyinde Etki Analizi

Öz

Stratejinin coğrafi boyutu, ulusal çıkarların korunması açısından belirli değişkenlere sahiptir. Bu
değişkenler, jeostratejinin analizi için kategorizasyon imkanı sunmaktadır. Bu çalışma, Türkiye’nin II. Karabağ
Savaşı’ndaki jeostratejik rolünü analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda karasal mekan niteliği ve devlet
düzeyinde etki kapasitesi kategorizasyonu çerçevesinde bir inceleme gerçekleştirilmektedir. Çalışma, nitel
yöntemle analitik bir genellemeyi hedeflemektedir. Jeostratejinin teorik ve kavramsal altyapısı üzerine örnek
olayın bu altyapıdaki yeri sorgulanmaktadır. Karabağ Sorunu temelde Azerbaycan ve Ermenistan arasında
yaşanan bir sorun olsa dahi bölgesel etkileri bakımından Türkiye için önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bu
nedenle çalışma, akademik ve siyasi perspektifin keskinleştirilmesine ve belirgin sınırlar çizilmesine katkı
sunmayı hedeflemektedir. Bu ışıkta Türkiye’nin II. Karabağ Savaşı’ndaki jeostratejik rolü; kara savaşını
etkileyen stratejik hamleler, enerji kaynakları ve erişim güzergahları, ticaret hacmi ve rotaları, coğrafi açıdan
stratejik noktalar ve sınır komşuları kategorizasyonu ile analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Jeostrateji, II. Karabağ Savaşı, Türkiye, Kara savaşı, Enerji

Kaynakça

• Akıncı, A. ve Kaba S. G. (2023), Kafkasya’nın Jeopolitik Önemi: Dağlık Karabağ ve Zengezur Koridoru Örneği. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi (JEBPIR), 9(1), s.88-106.
• Betts, R. K. (1997), Should Strategic Studies Survive. World Politics, 50, s.7-33.
• Cebotari, S. ve Budurina-Goreacii, C. (2021), Geostrategy: Theoretical Conceptual Approaches. Politologie, 3(94), s.10-23.
• Cheterian, V. (2018), The Uses and Abuses of History: Genocide and the Making of the Karabakh Conflict. Eupore-Asia Studies, 70(6), s.884-903.
• Choucri N., Ross D. S. ve Meadows D. L. (1976), Towards a Forecasting Model of Energy Politics: International Perspectives. Journal of Peace Science, 2(1), s.97-100
• Clausewitz, C. V. (2020), Savaş Üzerine, (Çev.: E. Yıldız), Ankara: Gece Kitaplığı.
• Çelikpala, M. ve Veliev, C. (2015), Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye Bölgesel İşbirliğinin Başarı Örneği. CIES Policy Brief, 3, s.1-24.
• Daniels, R. V. (1990), Gorbachev's Reforms and the Reversal of History. The History Teacher, 23(3), s.237- 254.
• Detsch, J. (2021), The U.S. Army Is Using the Nagorno-Karabakh Conflict to Study Drone Warfare. Foreign Policy, Retrieved from (14.11.2023). https://foreignpolicy. com/2021/03/30/army-pentagon- nagorno- karabakh-drones/.
• Evans, G. ve Newnham, J. (1998), The Penguin Dictionary of International Relations. London: Penguin Books.
• Fraser, N. M., Hipel, K. W., Jaworsky, J. ve Zuljan, R. (1990), A Conflict Analysis of the Armenian- Azerbaijani Dispute. The Journal of Conflict Resolution, 34(4), s.652-677.
• Freedman, L. (2019), Strateji: Bir Tarih (5. Baskı), (Çev.: B. Çorakçı Dişbudak ve T. Belge), İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Gyorgy, A. (1943), The Geopolitics of War: Total War and Geostrategy. The Journal of Politics, 5(4), s.347- 362.
• Halilzade, V. ve Demirer, H. A. (2022), Türkiye’nin Kafkasya’daki Enerji İşbirlikleri Bağlamında I. Karabağ Savaşı’ndan II. Karabağ Savaşı’na Değişen Politik Tutumu. Akademik Hassasiyetler, 9(20), s.377-409.
• Hart, L. (2015), Strateji: Dolaylı Tutum, (Çev.: Selma Koçak), İstanbul: Doruk Yayınları.
• Hensel, P. R. (2000), “Territory: Theory and Evidence on Geography and Conflict” in John A. Vazquez, ed., What Do We Know About War? New York: Rowman ve Littlefield.
• Ismailzade, F. (2011), The Nagorno-Karabakh Conflict: Current Trends and Future Scenarios. Istituto Affari Internazionali (IAI), IAI Working Papers 11-29, s.1-11.
• Kane, T. M. ve Lonsdale, D. J. (2016), Çağdaş Stratejiyi Anlamak, (Çev.: A. T. Büyükonat), İstanbul: Doruk Yayınları.
• Kasapoğlu, C. (2020), Turkey Transfers Drone Warfare Capacity to Its Ally Azerbaijan. Retrieved from (13.11.2023). https://jamestown.org/program/turkey-transfers-drone-warfare-capacity-toits-ally- azerbaijan/.
• Kasım, K. (2001), Başlangıcından Barış Sürecine Dağlık Karabağ Çatışması. Ermeni Araştırmaları Enstitüsü, Sayı: 2 (Haziran-Temmuz-Ağustos). http://www.eraren.org /index.php?Lisan=trvePage=DergiIcerikveIcerikNo=217 (Erişim Tarihi: 7. 11. 2023).
• Kınık, H. ve Çelik, S. (2021), The Role of Turkish Drones in Azerbaijan’s Increasing Military Effectiveness: An Assessment of the Second Nagorno-Karabakh War. Insight Turkey, Fall 2021, 23(4), s.169-191.
• Kumkale, T. (2019), Türkiye’nin Güney Kafkasya’daki Rolü. https://www.circassiancenter.com/tr/turkiyenin- guney-kafkasyadaki-rolu/ (Erişim Tarihi: 15.11.2023).
• Lütem, Ö. E. (2007), Karabağ Sorunu, (Ed.:, Ö. E. Lütem), Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler, s.265-294, Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Machiavelli, N. (2018), Savaş Sanatı, (Çev.: A. Tolga), İstanbul: Say Yayınları.
• Mackinder, H. J. (1904), The Geographical Pivot of History. The Geographical Journal, 23(4), s.421-237.
• Marshall, T. (2019), Coğrafya Mahkumları (4. Baskı), (Çev.: Mert Doğruer), İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Melander, E. (2001), The Nagomo-Karabakh Conflict Revisited: Was the War Inevitable? Journal of Cold War Studies, 3(2), s.48-75.
• Nye, J. S. Jr. ve Welch, D. A. (2021), Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak, (Çev.: Renan Akman), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özdemir, L. (2021), Dağlık Karabağ Meselesinde Değişen Gidişat ve Türkiye’nin Rolü. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), s.81-107
• Özdemir, Ö. (2020), İHA ve SİHA Üretiminde Türkiye Dünyada Yükselen Bir Güç Mü? https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-54533620. (Erişim Tarihi: 13.11.2023).
• Palabıyık, M. S. (2007), Ermeni Sorununa Giriş: Başlangıçtan Lozan Antlaşması’na Kadar, (Ed.:, Ö. E. Lütem), Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler, s.7-24, Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Paşa, E. (2021), Karabağ Sorunu: Tarihi Gerçekler, Jeopolitik Çıkarlar ve Çözüm Süreci. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), s.192-215.
• Samadbaylı, T. G. ve Şeşen, E. (2023), İkinci Karabağ Savaşı’nın Türkiye, ABD ve Rusya Medyasına Yansıması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2(1), s.1-19.
• Schelling, T. (1966), Arms and Influence. New York: Yale University Press.
• Schuman, F. L. (1942), “Let Us Learn Our Geopolitics.” Current History, 2(9), s.161-165.
• Shaikh, S. ve Rumbaugh, W. (2020), The Air and Missile War in Nagomo-Karabakh: Lessons for the Future of Strike and Defense. Retrieved from (13.11.2023). https://www.csis.org/analysis/ air-and-missile- war-nagorno-karabakh-lessons-future-strike-and-defense.
• Sputnik. (2021), Azerbaycan: Türk Şirketleri Dağlık Karabağ için 3.8 Milyar Dolaylık Projeler Önerdi. https://sputniknews.com.tr/20211214/azerbaycan-turk-sirketleri-daglik-karabag-icin-38-milyar- dolarlik-projeler-onerdi-1051755384.html (Erişim Tarihi: 21.11.2023).
• Suyundikov, S. (2021), Dağlık Karabağ Savaşı’nın Çözümü Bağlamında Türkiye ve Rusya. Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 5(1), s.132-145.
• Tezkan, Y. (2005), Jeopolitikten Milli Güvenliğe. Ankara: Ülke Kitapları.
• The Guardian. (2020), Nagorno-Karabakh Peace Deal Reshapes Regional Geopolitics. Retrieved from (29.11.2023). https://www.theguardian.com/world/2020/nov/10/nagorno-karabakh-peace-deal- turkey- russia-reshapes-regional-geopolitics.
• Tovy, T. (2015), The Changing Nature of Geostrategy 1900-2000: The Evolution of a New Paradigm. Alabama: Air University Press.
• TUİÇ Akademi. (2010), Kafkasya’da Kriz Bölgeleri: Karabağ Sorunu. https://www.tuicakademi.org /kafkasyada-kriz-bolgeleri-karabag-sorunu/ (Erişim Tarihi: 21.10.2023).
• Tzu, S. (2019), Savaş Sanatı, (Çev.: B. Satılmış), İstanbul: İndigo Kitap.
• Uhlig, M. A. (1993), The Karabakh War. World Policy Journal, 10(4), s.47-52.
• Vzglyad, A. (2020), Which of the Turkish Generals Led the Attack on Karabakh. Retrieved from (13.11.2023). https://vz.ru/world/2020/11/12/1069822.html.
• Wylie, J. C. (1967), Military Strategy: A General Theory of Power Control. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press.
• Yılmaz, S. (2012), Jeopolitik ve Jeostrateji. Ankara: Kripto Yayınları.