Kim Daha Mutlu? Çalışan Mutluluğunun Demografik Özellikler Bazında Analizi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 10, 73 - 90, 31.08.2023

Gülbeniz Akduman , Evren Dinçer , Himmet Karadal

Öz

Doğası gereği insan, yaptığı her işte bir amaç ve anlam arar. En zor şartlarda bile dayanma gücü veren bir amaca ve umuda sahiptir. Bu bağlamda çalışmak, maddi kazanç sağlamanın ötesinde, insana kendini gerçekleştirme ve işe yarama duygusu hissettiren bir faaliyettir. Son 20 yıldır pozitif psikoloji alanında mutluluk, yoğun bir şekilde ilgi görmekte ve araştırılmaktadır. Sahip olunan iş, kişinin kendini gerçekleştirmesine imkan vermesi yönüyle mutluluk sağlamaktadır. Mutlu çalışanlar, sahip oldukları kapasiteyi performansa dönüştürme konusunda daha yüksek motivasyona sahip oldukları için daha yüksek performans göstermektedirler. Böylece kurumlarını daha başarılı hale getirmektedirler. Ortalama bir insan, hayatının 1/3’ünü çalışarak geçirmektedir. Bu nedenle hem insan kaynakları hem de kurumlar açısından, iş yaşamındaki mutluluğun artırılmasını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi kritik önem arz etmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı çalışan mutluluğunun demografik kriterler bazında analiz edilmesidir. Araştırma kapsamında kolayda örneklem yöntemi ile ulaşılan 415 beyaz yakalı çalışan ve yöneticiye demografik bilgi formu ve Akduman (2021) tarafından geliştirilen Çalışan Mutluluğu Ölçeği online olarak uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucuna göre çalışan mutluluğu ölçek ve alt boyut puanları cinsiyete, yaşa, medeni duruma, çocuk sayısına, çalışma süresine, göreve ve eşin çalışma durumuna göre anlamlı farklılık göstermemekte, alt boyut puanlarında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mutluluk, Çalışan Mutluluğu, İş Yaşamında Mutluluk.

Who's Happier? Analysis of Employee Happiness Based on Demographic Characteristics

Öz

People seek a purpose and meaning in everything they do by nature. It has a purpose and hope that gives strength to endure even under challenging conditions. In this context, working is an activity that makes people feel a sense of self-realization and usefulness beyond providing financial gain. For the last 20 years, happiness has received intense attention and research in positive psychology. Occupation provides happiness in terms of allowing the person to realize himself. Happy employees show higher performance because they have higher motivation to transform their capacity into performance. Thus, they make their institutions more successful. The average person spends 1/3 of his life working. For this reason, it is critical to determine the variables that affect the increase of happiness in business life, both human resources and institutions. In this context, the research aims to analyze employee happiness based on demographic criteria. Within the scope of the research, the demographic information form and Employee Happiness Scale developed by Akduman (2021) were applied online to 415 white-collar employees and managers who were reached by convenience sampling method. According to the analysis results, employee happiness scale and sub-dimension scores do not differ significantly according to gender, age, marital status, number of children, working time, task, and working status of the spouse, and there are significant differences in sub-dimension scores.

Anahtar Kelimeler

Happiness, Employee Happiness, Happiness at Work

Kaynakça

• Achor, S. (2011). The happiness advantage: The seven principles of positive psychology that fuel success and performance at work. London, UK: Ebury.
• Akduman, G. (2015). Çalışan mutluluğunun işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı ile ilişkisi ve kuşaklar arasındaki farklılıkların incelenmesi. Doktora Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Akduman, G. (2021). Çalışan mutluluğu ölçeği (ÇMÖ): Türk kültüründe çalışanları mutlu eden kriterleri analiz eden bir ölçek geliştirme çalışması. International academic social resources journal. 6(30), 1505-1516.
• Anderson, N., Öneş, D. S., Sinangil, H. K., & Viswesvaran, C. (2009). Endüstri, iş ve örgüt psikolojisi el kitabı. 2. cilt- Örgüt psikolojisi. İstanbul: Literatür yayıncılık.
• Aristoteles (2022). Mutlu ve erdemli yaşamın yolları. Yayıma hazırlayan: Çağla Özden. İstanbul: Destek yayınları.
• Boswell, W. R., Boudreau, J. W., & Tichy, J. (2005). The relationship between employee job change and job satisfaction: The honeymoon-hangover effect. Journal of applied psychology, 90(5), 882-892.
• Bülbül, Ş. ve Giray, S. (2011). Sosyo-demografik özellikler ile mutluluk algısı arasındaki ilişki yapısının analizi. Ege akademik bakış. 11 (Özel Sayı), 113-123.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 14. baskı, Ankara: PEGEM akademi.
• Carnegie, D. (2021). Hayat kısa mükemmelleştirmeye bak! Çeviren: Murat Demirekin. İstanbul: Salon yayınları.
• Claes, R. & Loo, K. (2011). Relationships of proactive behaviour with job-related affective well-being and anticipated retirement age: An exploration among older employees in Belgium. European journal of ageing. 8(10), 233-241.
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper & Row.
• Çalışkan, K. (2010). Kurumlarda iyilik de var. Editör: Güler İslamoğlu. Mutluluk (119-136). Ankara: Nobel akademik yayıncılık.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: progress and opputunities. Social indicators research. 31(2), 103-157.
• Diener, E., & Diener, C. (1996). Most people are happy. Psychological science. 7(3), 181-185.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist. 55, 34-43.
• Diener, E. & Seligman, M. E. (2002). Very happy people. Psychological science. 13(1), 81–84.
• Eryılmaz, A. (2016). Herkes için mutluluğun başucu kitabı, teoriden uygulamaya pozitif psikoloji. Ankara: Pegem akademik yayıncılık.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International journal of management reviews. 12(4), 384-412.
• Fowler, J., H. & Christakis, N., A., (2008). Dynamic spread of happiness in a large social network: Longitudinalanalysis over 20 years in the framingham heart study. British medical journal. 337, 1-9.
• Freud, S. (2015). Mutluluk dediğimiz şey. 5. Basım. İstanbul: Zeplin kitap.
• Hefferon, K. ve Boniwell, I. (2014). Pozitif psikoloji. 1. Basımdan çeviri. Çeviri Editörü: Yrd. Doç. Dr. Tayfun Doğan. Ankara: Nobel akademik yayıncılık.
• Jones, J. P (2010). Happiness at work. United Kingdom: Wiley-Blackwell publication.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk halkı için bazı sonuçlar. Elektronik sosyal bilimler dergisi. 12(44), 215-229.
• Karahan, G. (2018). Örgütsel iletişimde işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı ile öznel mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye’de havayolu şirketlerinde kabin memurları üzerine bir alan araştırması. Doktora tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köknel, Ö. (1986). İnsanları anlamak. İstanbul: Altın kitaplar.
• Köksal, Y., Bayraktaroğlu, H. ve Sarı, S. (2014). tüketicilerin mutluluk düzeylerine göre markalı ürünlere bakışları üzerine bir inceleme: Giyim sektörü örneği. Uluslararası Alanya işletme fakültesi dergisi. 6 (2), 73-81.
• Luchman, J. N., Kaplan, S. A. & Dalal, R. S. (2011). Getting older and getting happier with work: An information-processing explanation. Social Indicators Research. 108(3), 535- 552.
• McKee, A. (2018). İş’te nasıl mutlu olunur? Çeviri: Demet Altınyeleklioğlu. İstanbul: Park yayınları.
• Moccia, S. (2016). Happiness at work. Papeles del psicólogo / Psychologist papers. 37(2), 143-151.
• Myers, D. G. & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological science. 6,10-19.
• Nishimura, M. & Joshi, A. (2021). Self-Determination theory and the happiness and academic achievement of students at a women’s university. Psychological studies. 66(2), 139–153.
• Russell, B. (2022). Mutlu olma sanatı. Çevirmen: Yunus Sağlamtürk. İstanbul: Say yayınları.
• Wilks, D.C. & Neto, F. (2012). Workplace well-being, gender and age: Examining the double jeopardy effect. Springer Science and business media.114, 875-890.
• Wilson, W. R. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological bulletin. 67(4), 294-306.
• Veldhoven, M. & Dorenbosch, L. (2008). Age, proactivity and career development. Career development international. 13(2), 112-131.
• Yıldızhan, A. (2007). Mutluluğun denklemi. İstanbul: Kaligrafi yayıncılık.
• Yiğit, R., Dilmaç , B., & Deniz, M. E. (2011). İş ve yaşam doyumu: Konya emniyet müdürlüğü alan araştırması. Polis bilimleri dergisi. 13(3), 1-18.