KONYA SAHİP ATA (TAHİR İLE ZÜHRE) MESCİDİ

Yıl 2008, Sayı: 20, 161 - 178, 01.03.2010

Alptekin Yavaş

Öz

Anadolu Selçuklu Döneminin en uzun kariyerine sahip politik kişiliklerden
biri olan Sahip Ata Fahreddin Ali, yaklaşık 40 yıllık devlet görevi sırasında dönemin
en önemli yapılarından bazılarının da baniliğini üstlenmiştir. Sahip Ata, inşa
ettirdiği günümüze ulaşan onyedi, bugün var olmayan on yapısıyla, dönemin yönetici
grubu içinde en fazla bina inşa ettiren kişidir ve bu haliyle “Ebu’l-Hayrat” unvanını
da hak etmektedir. Onun yapıları, bugünkü durumlarıyla tekil yapı olarak
görülebilir. Ancak çalışmalarımız, bu binaların aslî hallinde bir külliye fikri çevresinde
planlandıklarını göstermektedir. ‘Tahir ile Zühre’ diye de bilinen Konya Sahip
Ata Mescidi, Çeşmesi, Karamanoğulları tarafından yıkılan Darü’l-Huffazı ile
birlikte Sahip Ata’nın Konya Kalesinin Çeşme Kapısı civarında yaptırdığı bir başka külliyesidir.

Anahtar Kelimeler

Sahip Ata, Mescit, Dar’ül-Huffâz, Çeşme, Bani

Kaynakça

• AKMAYDALI, H., “Konya-Merkez Tahir İle Zühre Mescidi”, Rölöve Restorasyon Dergisi, 3. Sayı, Ankara 1982, s.101–121.
• BAKIRER, Ö., Onüç ve Ondördüncü Yüzyıllarda Anadolu Mihrabları, (2. Baskı), Ankara 2000.
• BAKIRER, Ö., Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı, Ankara 1981.
• DİLAVER, S., “Anadolu’daki Tek Kubbeli Selçuklu Mescitlerinin Mimarlık Tarihi Yönünden Önemi”, Sanat Tarihi Yıllığı IV (1970-71), (Malazgirt Zaferinin 900. ncü Yıldönümü Özel Sayısı), İstanbul 1971, s.17-28.
• KATOĞLU, M., “13.Yüzyıl Konyasında Bir Cami Grubunun Plân Tipi ve Son Cemaat Yeri”, Türk Etnografya Dergisi, S.IX, (1966), Ankara 1967, s.81100.
• KONYALI, İ.H., Abideleri ve Kitâbeleri İle Konya Tarihi, Konya 1964.
• KUBAN, D. vd., Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, İstanbul 2002.
• KUNİHOLM, P.,“Dendrochronologically Dated Otoman Monuments”, in U.Baram and L.Carroll, eds., A Historical Archaeology of the Otoman Empire: Breaking New Ground, New York 2000, pp. 93–136.
• ÖNDER, M., Mevlâna Şehri Konya, (2.baskı), Ankara 1971.
• ÖNEY, G., Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatları, (2. Baskı), Ankara 1988.
• ÖNKAL, H., Anadolu Selçuklu Türbeleri, Ankara 1996.
• TUNCOKU, S.S., The Restoration Project Of A XIII Century Anatolian Seljuk "Mescid" İn Konya With The Emphassion The Materials And Related Problems,O.D.T.Ü. Fen Bilimler Enstitüsü, Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 1993.
• V.G.M.Abd. ve Yap.İşl. Dai.Bşk. Dosya No:42-01-01./54.
• YETKİN, Ş., Anadolu’da Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul 1986.