Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (ATÜSBD), yayın etiği kapsamında tüm paydaşların etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir. Bu kapsamda İstem Dergisi COPE (Yayın Etiği Komitesi) tarafından hazırlanan Yürütme Kılavuzu (Code of Conduct) ve Uygulama Rehberi (Principles of Transparency and Best Practice) izlemeyi taahhüt eder. Editörler için Cope Rehberi’nin (Cope Guidance for Editors) izlenmesi Editörlerin görevi kapsamında olup, Hakemler için Etik Rehberi (COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers) dergi hakemleri tarafından izlenmek durumundadır.
Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.
İntihal
Ön kontrolden geçirilen makaleler, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Makalenin türüne bağlı olarak, bu oranın %20'den az olması beklenir.
Çift Kör Hakemlik
İntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler baş editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar ve makale biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayınlanmasına onay verir.
Etik Kurul Onay Belgesi
Dergimize sunulan çalışmalar; insandan anket, mülakat, odak grup çalışması, deney vb. yollarla veri toplanmasını ve deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını öngörüyor ise başvuru öncesinde ilgili kurumun İnsan Araştırmaları Etik Kurulu’ndan “Etik Kurul Onay Belgesi” alınması zorunludur.
Yazarların Sorumlulukları
Makalelerin bilimsel ve etik ilkelere uygun olup olmadığının sorumluluğu yazarlara aittir. Yazarlar, makalenin özgün olduğunu, başka bir yerde yayımlanmadığını ve başka bir dilde ya da platformda değerlendirilmediğini garanti etmelidir. Telif haklarına ilişkin yürürlükteki yasa ve anlaşmalara riayet edilmelidir. Telife tabi materyaller (örneğin grafikler, tablolar veya uzun alıntılar) gereken izinler alınarak ve uygun teşekkür ifadeleriyle kullanılmalıdır. Diğer yazarların veya katkıda bulunan kişilerin çalışmaları ve yararlanılan kaynaklar, usulüne uygun şekilde kullanılmalı ve kaynakça kısmında doğru şekilde belirtilmelidir.
Gönderilen makalede her bir yazarın akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkıda bulunması gerekmektedir. “Yazar” terimi, bir araştırmanın tasarımına ve kavramsallaştırılmasına, verilerin toplanmasına, analizine veya yorumlanmasına önemli katkı sağlayan ve yazının yazımına veya içerik açısından eleştirel gözden geçirilmesine katkıda bulunan kişi olarak tanımlanır. Yazarlık hakkı elde etmenin diğer koşulları ise, çalışmanın planlanması, yürütülmesi ve/veya gözden geçirilmesidir. Sadece finansal destek sağlamak, veri toplamak veya araştırma ekibinin genel denetimini yürütmek, tek başına yazarlık hakkı vermez. Yazar olarak gösterilen herkes bu kriterlere uymalıdır ve bu kriterleri karşılayan herkes yazar olarak listelenebilir. Yazarların isim sıralaması ortak bir karara dayanmalıdır ve her yazar, Telif Hakkı Anlaşması Formunu imzalayarak sıralamayı onaylamalıdır.
Editör ve Hakem Sorumlulukları
Baş editör, makaleleri değerlendirirken yazarların etnik kökeni, cinsiyeti, uyruğu, dini inançları veya siyasi görüşlerinden bağımsız olarak tarafsız davranır. Gönderilen makalelerin, adil bir şekilde çift kör hakemlik sistemi ile değerlendirilmesini sağlar ve makale yayımlanana kadar tüm bilgilerin gizliliğini koruyacağını taahhüt eder.
Baş editör, içeriğin ve yayımlanan çalışmaların genel kalitesinden sorumludur. Gerektiğinde bir düzeltme ya da hata bildirimi yayımlamalıdır. Ayrıca, yazarlar, editörler ve hakemler arasında herhangi bir çıkar çatışmasına izin vermez. Hakemlerin atanması konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayımlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.
Hakemler, araştırma ile ilgili yazarlar ya da çalışmayı finanse eden kurumlar ile herhangi bir çıkar çatışması içinde olmamalıdır. Tarafsız bir değerlendirme sunmalı ve yazılarla ilgili tüm bilgilerin gizliliğini korumalıdırlar. Eğer makalede telif hakkı ihlali ya da intihal fark ederlerse, durumu editöre bildirmek zorundadırlar.
Hakem, değerlendireceği makale konusunda yeterli uzmanlığa sahip olmadığını düşünüyor ya da zamanında inceleme yapamayacaksa, bu durumu derhal editöre bildirerek süreçten çekilmelidir.
Değerlendirme aşamasında editör, hakemlere gözden geçirme için gönderilen makalelerin yazarların özel mülkü olduğunu ve bu süreçte sağlanan bilgilerin gizli tutulması gerektiğini hatırlatır. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri, makaleleri başka kişilerle tartışamazlar. Hakemlerin kimliklerinin gizli tutulması önemlidir. Bazı durumlarda, editör, hakemlerin değerlendirmelerini karşılıklı olarak paylaşarak sürecin daha verimli olmasını sağlayabilir.
İnsan deneklerle yapılan çalışmalarda, katılımcılardan yazılı bilgilendirilmiş onam alınmalıdır. Çocuklar, vesayet altındakiler veya akıl hastalığı nedeniyle vesayet altında olanlar için yasal vasilerinin onayı alınmalıdır.
Çalışma herhangi bir kurum veya kuruluşta yapılacaksa, bu kuruluştan araştırma izni alınmalıdır.
İnsan deneklerin yer aldığı çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan bilgilendirilmiş onam alındığı ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmelidir.
Açık Erişim İlkesi
Dergi açık erişimlidir ve derginin tüm içeriği okura ya da okurun dahil olduğu kuruma ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazardan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve link sağlayabilir. Bu BOAI açık erişim tanımıyla uyumludur.