ETİK İLKELER
Coğrafi Bilimler Dergisi'ne gönderilen tüm makaleler özgün, yayınlanmamış veya başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmamalıdır. Her bir makale editör ve en az iki hakem tarafından kör değerlendirmeden geçirilir. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan diğer etik ihlal türleri hakkında bilgi almak için tıklayınız.

ETİK KURUL İZNİ
Dergimiz, etik kurul izni gerektiren tüm bilim dallarındaki çalışmalarda, ilgili etik kurul kararı alınmış olmasını şart koşmaktadır. Bu kapsamda yazarlar, “Örneklem ve Yöntem/Gereç ve Yöntem” bölümünde Etik Kurul onay tarihi ve sayısını yazmalıdır. Olgu sunumlarında ise bilgilendirilmiş gönüllü onam formunun alındığına dair bilginin makalede yer alması gerekmektedir.
Ulakbim TR Dizin’in 2020 yılından itibaren uygulamaya koyduğu düzenlemeler doğrultusunda, etik kurul izni bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
• İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

NOT: İnsanlar ve hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, Helsinki Bildirgesi ve ARRIVE yönergelerine uygun şekilde yürütülmeli ve ilgili etik kuruldan onay alınmalıdır. Etik kurul onayı bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.

İntihal Denetimi
Coğrafi Bilimler Dergisi'ne ulaşan her çalışma, intihal denetimi sürecinde iThenticate yazılımı aracılığıyla taranır. Yapılacak olan taramada tamamı bir ya da iki kaynaktan olmamak üzere %15’e kadar maksimum benzerlik oranı dergimizde kabul edilecektir. Benzerlik oranı %15-25 arası olan çalışmalar yazar(lar)a düzeltme için gönderilecektir. Benzerlik oranı %25'in üzerinde olan çalışmalar ise yayına kabul edilmeyecektir. Bu süreç kapsamında yazılım vasıtasıyla tespit edilen eşleşmeler ayrıntılı olarak incelenerek metin içi gönderme ve atıfı doğru olan eşleşmeler ayıklanır. Ayıklama neticesinde kalan eşleşmeler incelenerek hatalar saptanır ve raporlaştırılır. Her çalışmanın intihal raporu doğrultusunda Editörler kurulu çalışma için nihai kararını verir ve bu raporu gerektiğinde yazar(lar) ile paylaşır. Editörler kurulu hataların düzeltilmesini yazar(lar)dan talep edebilir veya çalışmaları yazar(lar)a iade edebilir.

Dergimize gönderilen veya yayımlanan bir makalede intihal tespit edilmesi durumunda dergimiz COPE ilkeleri doğrultusunda (Plagiarism in a submitted manuscript - Plagiarism in a published article) hareket eder.

Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler
Editör ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editör ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörün alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ilkelerini dikkate alınır.

Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Dergimiz, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Dergimize gönderilen tüm kişisel veriler, yasal düzenlemelere ve etik kurallara uygun bir şekilde korunmaktadır.

Şikayetler
Coğrafi Bilimler Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda tucaum.cbd@gmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir. Dergimiz, şikayetlerle ilgili COPE akış şemalarında belirtilen prosedürü takip eder.

Çıkar çatışmaları
Dergimiz; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Yazar Değişikliği
Yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.

Yapay Zeka Kullanımı
Dergimize gönderilen çalışmalarda, literatür taraması veya dil kontrolü gibi makalenin özgünlüğünü etkilemeyecek süreçlerde yapay zeka kullanımı kabul edilebilir. Ancak, yapay zeka kullanımı etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmelidir ve uydurma veri, manipülasyon gibi etik dışı amaçlar için kesinlikle kullanılmamalıdır.
Yapay zeka kullanımı içeren çalışmalar için, makale gönderim aşamasında dergimize bu durumla ilgili bilgi verilmesi zorunludur. Yapay zeka kullanımına ilişkin tüm sorumluluk, yazarların kendisine aittir.

Makale Takibi
Yazarlar dergiye sundukları makalelerinin hangi aşamada (alan editörü incelemesi, hakem değerlendirmesi aşamaları) olduğu konusundaki bilgileri tucaum.cbd@gmail.com adresine durumu soran bir e-posta göndererek veya çok gerekli durumlarda idari editörden (Dr. Öğr. Üyesi Ayla Deniz: (312) 310 32 80/1207) telefon aracılığıyla alabileceklerdir.

Paydaşların Sorumlulukları

1- Editörlerin Sorumlulukları
• Editörler; yazarlar, hakemler, araştırmacılar, uygulayıcılar ve okuyucuların bilgi taleplerini karşılamaya ve gerekli durumlarda zamanında ve açıklayıcı geri bildirim sunmaya özen gösterir. Yayın sürecinde ortaya çıkabilecek düzeltme, açıklama veya geri çekme gerektiren durumlara şeffaflık ilkesi çerçevesinde yaklaşırlar.
• Makalelere ilişkin değerlendirme süreçlerinde; çalışmanın özgünlüğü, bilimsel alana katkısı, kullanılan yöntemin geçerliliği ve güvenilirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamına uygunluğu temel alınarak karar verilir.
• Editörler, derginin benimsediği kör hakemlik sistemi ve değerlendirme politikalarını eksiksiz olarak uygular; hakem kimliklerinin gizliliğini korur ve tüm makalelerin tarafsız, adil ve zamanında değerlendirilmesini sağlar.
• Hakem atamalarında; ilgili makalenin içeriği ile hakem ve alan editörlerinin uzmanlık alanlarının uyumluluğuna dikkat edilir. Tarafsız ve bağımsız bir değerlendirme süreci yürütülmesi sağlanır.
• Değerlendirme süreçlerinde çıkar çatışması ya da çıkar birliği ihtimaline karşı gerekli önlemler alınır; editörler, yazar-hakem-editör ilişkilerinde olası etik sorunlara karşı duyarlıdır.
• Bilimsel etikle bağdaşmayan ve akademik teamüllere uymayan değerlendirmeler editörlerce engellenir; yapıcı, bilimsel ve tarafsız değerlendirme ilkesi gözetilir.
• Editörler; değerlendirme sürecinde yer alan tüm tarafların kişisel verilerinin gizliliğine önem verir, yazar, hakem ve okuyucuların mahremiyetini korur.
• İnsan ve hayvanlarla yapılan çalışmalarda etik ilkelere azami dikkat gösterilir. Katılımcı onamı ve etik kurul onayı gibi belgelerin sağlanması zorunlu tutulur; bu belgelerin eksikliği durumunda makaleler yayıma kabul edilmez.
• Editörler, yayımlanan çalışmaların fikri mülkiyet haklarını korur, ihlal durumunda hem yazarların hem de derginin haklarını savunur. Ayrıca, makalelerin başka çalışmaların telif haklarını ihlal etmemesi için intihal ve benzerlik kontrollerini titizlikle yürütür.
• Dergiye ulaşan her türlü şikâyet, görüş ve öneri titizlikle incelenir; gerekli açıklamalar zamanında, açık ve yapıcı bir şekilde sunulur.

2- Yazarların Sorumlulukları
• Yazarlar, gönderilen çalışmalarda intihal, sahtecilik, uydurma veri veya araştırma etiğine aykırı herhangi bir uygulamaya kesinlikle yer vermemelidir. Çalışmanın dipnotlar ve kaynakça bölümü eksiksiz, doğru ve atıf kurallarına uygun şekilde düzenlenmelidir.
• Araştırmaya ait ham veriler, bilimsel doğruluk ve şeffaflık açısından uygun şekilde muhafaza edilmelidir. Dergi editörlüğü tarafından talep edilmesi durumunda bu veriler editöryal incelemeye sunulmalıdır.
• Yayına sunulan çalışmada, yalnızca araştırmaya doğrudan bilimsel katkı sağlamış kişilere yazarlık hakkı tanınmalıdır. Araştırmaya anlamlı katkı sunmayan kişilerin yazar olarak listelenmemesi etik bir zorunluluktur. Yazarlık dışı katkılarda bulunan kişilere ise uygun şekilde teşekkür edilmelidir.
• Yazarlar, çıkar çatışması oluşturabilecek her türlü durumu mümkün olan en erken aşamada (tercihen makale başvurusuyla birlikte beyan formu sunarak ve çalışmada açık bir ifade ile belirterek) açıklamalıdır.
• Tüm yazarlar, editörler ve hakemler tarafından talep edilen bilimsel ve teknik düzeltmeleri zamanında ve eksiksiz olarak gerçekleştirmekle yükümlüdür.

3-Hakemlerin Sorumlulukları
• Hakemler, değerlendirme sürecinde tarafsız, nesnel ve bilimsel kriterlere dayalı bir yaklaşım sergilemelidir. Kişisel önyargılardan arındırılmış, yalnızca akademik içerik temelli değerlendirmeler sunmaları beklenir.
• Hakemlerin, değerlendirdikleri çalışmayla, çalışmanın yazar(lar)ıyla ya da araştırmayı finanse eden kurum veya kişilerle herhangi bir çıkar çatışması içerisinde olmamaları gerekir. Bu tür bir durumun varlığı halinde editör kuruluna bilgi vererek değerlendirme sürecinden çekilmelidirler.
• Değerlendirme süreci yalnızca onay ya da ret şeklinde yüzeysel bir görüşle sınırlı tutulmamalıdır. Hakemler, özellikle olumsuz kanaat bildirdikleri durumlarda, bu görüşlerini açık, yapıcı ve bilimsel gerekçelere dayandırarak detaylandırmalıdır.
• Eleştiri ve değerlendirmeler, metin merkezli olmalı; yazar(lar)ın kişilik haklarını zedeleyici, aşağılayıcı ya da öznellik içeren ifadelere kesinlikle yer verilmemelidir. Bilimsel saygı ve nezaket ilkeleri çerçevesinde değerlendirme yapılması esastır.
• Hakemler, makalede atıfta bulunulması gereken ancak eksik bırakılmış, konuya doğrudan katkı sunabilecek nitelikteki çalışmaları tespit etmeli ve bu kaynakların makaleye eklenmesini önermelidir.
• Değerlendirme sürecine sunulan tüm bilgi ve belgeler, gizlilik ilkesi kapsamında ele alınmalı; üçüncü şahıslarla hiçbir surette paylaşılmamalı veya kişisel çıkar amacıyla kullanılmamalıdır.

YAYIN POLİTİKALARI

Genel İlkeler
• Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin bünyesinde yayımlanmaya başlayan Coğrafi Bilimler Dergisi, 2003’ten itibaren yayın hayatına devam etmektedir. Dergi, Nisan - Ekim aylarında ve düzenli olarak yılda iki sayı yayımlanmaktadır.
• Dergide Coğrafyanın tüm dallarını ilgilendiren konularda gerek coğrafya disiplinine gerekse diğer disiplinlere mensup araştırmacılar tarafından hazırlanmış orijinal makaleler yayımlanmaktadır. Coğrafi Bilimler Dergisi’nin yayın politikası; başta yeni bilimsel yöntem ve teknikler uygulanarak araştırma ve incelemeye dayalı bulgular elde edilmiş makaleler olmak üzere, ampirik ve derleme türü (model önerileri, literatür incelemeleri ve tartışmalar) makaleler yayımlamaktır. Makaleler dışında kitap eleştirisi veya değerlendirmesi, kongre veya sempozyum raporları, araştırma raporları ile ilgili haberler de dergide yer alabilir.
• Yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Makalelerde biri Türkçe olmak üzere iki özet olmalıdır. Türkçe makalelerin İngilizce, İngilizce makalelerin ise Türkçe özetleri verilmelidir. Makaleler çift dilde de yayınlanabilir. Yayınlanması uygun bulunan çalışmaların Yazar(lar)ından, çalışmanın genel olarak tüm bölümlerini kapsayan (giriş, yöntem, bulgular ve sonuç) 1500 kelimeden az, 1800 kelimeden fazla olmayan İngilizce genişletilmiş özet istenmektedir.
• Makaleler, daha önce yayınlanmamış veya başka bir yerde yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
• Dergimize gönderilen çalışmalar, çift taraflı kör hakemlik kapsamında en az iki bağımsız hakem tarafından değerlendirilmektedir.
• Yazarlar, makale yayımlanmak üzere kabul edildiğinde telif haklarını CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında Dergimize devretmeyi kabul ederler.
• Dergimizde açık erişim olarak yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) olarak lisanslıdır.
• Dergimizde yayınlanan makaleler LOCKSS ve DSpace’de dijital olarak arşivlenir. Dergimizde yayınlanan makalelere https://dergipark.org.tr/tr/pub/aucbd/archive sayfasından ücretsiz bir şekilde ulaşılabilir.

Özel Sayı Politikası
Yayın Kurulu tarafından alınacak karar ile yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıda yayınlanacak makaleler için yayın ve değerlendirme ilkeleri planlı sayılarda uygulandığı şekliyle uygulanır.

Ücret Politikası
Dergimizde makale gönderimi, değerlendirme ve yayın süreçleri tamamen ücretsizdir. Gönderilen veya yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayın politikamız gereği, sponsorluk ve reklam kabul edilmemekte olup, dergimizin tüm giderleri Ankara Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır.