Etik İlkeler ve Yayın Politikası
ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ YAYIN AHLAKI VE YAYIN İSTİSMARINA DAİR BEYANNAME
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, akademik araştırmaların bilimsel etik ilkeler çerçevesinde gerçekleştirilmesini ve yayımlanmasını esas alır. AÜİFD, akademik dürüstlüğün, şeffaflığın ve objektifliğin korunmasını birincil öncelik olarak görmektedir. Bu doğrultuda, hem yayıncının hem yazarların hem de hakemlerin etik sorumluluklarını açıkça tanımlayarak, bilimsel yayıncılık süreçlerinde ulusal ve uluslararası standartlara uygun bir zemin oluşturmayı amaçlamaktadır. Nitekim AÜİFD, Yayın Etiği Komitesi-COPE ilkelerine uymaktadır. Etik ilkelerimiz, akademik topluluğun güvenini ve saygınlığını artırmayı hedefleyen bir yayın politikası çerçevesinde hazırlanmıştır.
AÜİF kısaltması Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne, AÜİFD kısaltması Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi’ne işaret etmektedir. AÜİFD, AÜİF tarafından yayınlanan akademik bir dergidir. Yayınlanan bir yazının içeriği, zorunlu olarak AÜİF’nin veya AÜİFD’nin görüşlerini yansıtmaz.
YAYINCININ VE EDİTÖRLER KURULUNUN GÖREVLERİ
Yayınlama İlkeleri
AÜİFD, yılda iki defa yayınlanan akademik ve hakemli bir dergidir. Yayın periyodu, 31 Mayıs ve 30 Kasım’dır.
Yazılar, dergiye ilk müracaat aşamasında intihal taramasına (iThenticate) tabi tutulur. Benzerlik raporunun %20’nin altında olması beklenir. %20 oranı üzerinde benzerlik olduğu durumlarda rapora yansıyan bulguların geçerliliği Editörler Kurulu’nun nihai değerlendirmesi doğrultusunda karara bağlanır.
Teslim edilen yazılar, önce ön değerlendirmeye tabi tutulur. Makalelerin ön değerlendirme sürecinde Editörler Kurulu, Danışma Kurulu üyelerine ya da alan uzmanlarına müracaat edilir.
Ön değerlendirme sonrasında Editörler Kurulu, makalenin hakemlenmeye uygun olup olmadığına ve yayın sürecine devam edilip edilmeyeceğine karar verir. Gönderilen yazılara ilişkin asgari şartları taşımayan bir makale, hakemlenmeksizin Editörler Kurulu tarafından reddedilir.
Araştırma makeleleri içinde hakemlenmeye uygun bulunan makaleler hakem görüşüne arz edilir. Hakemler olumlu görüş bildirirse hakemlerce teklif edilen düzeltme ve değişikliklerin gerçekleştirilmesi halinde yazı editöryal değerlendirme süreçlerine alınır.
Editörler Kurulu hakemlerden gelen raporları yeterli ve ikna edici bulmadığı takdirde, yeniden hakem atama yoluna gidebilir.
AÜİFD’ye yayın talebiyle gönderilen makalelerin nihai yayınlanma kararı AÜİFD Editörler Kurulu tarafından verilir.
Araştırma makalesi dışındaki kategorilerde gönderilen yazılar yalnızca editöryal inceleme süreçlerine tabidir.
Ön değerlendirme ve hakem raporlarının değerlendirmesi, raporların dergiye ulaşmasını takiben gerçekleşecek ilk Editörler Kurulu toplantısında yapılır. Editörler Kurulu makaleye ilişkin alınan kararı toplantı akabinde yazara iletir.
Editörler Kurulu, hakem raporlarını veya Editörler Kurulu’nun değişiklik istek ve önerilerini dikkate almayan ve hiçbir gerekçelendirmede bulunmayan bir yazarın makalesini reddetme yetkisine sahiptir.
Derginin yayın tarihi geldiğinde, hakemleme veya editöryal inceleme süreçleri tamamlanmamış olan makaleler bir sonraki sayıya tehir edilir.
Bir sayıda aynı yazara ait birden fazla araştırma makalesi yayımlanamaz. Farklı kategorilerde olmak kaydıyla aynı yazara ait birden fazla yazının yayımlanması mümkündür ve bu hususta Editörler Kurulu’nun kararı geçerlidir.
Dürüstlük ve TarafsızlıkAÜİFD’ye gönderilen makaleler, yalnızca akademik ve ilmî kıstaslara göre değerlendirilir. Değerlendirme sürecinde yazarların din, dil, ırk, cinsiyet, etnik köken, vatandaşlık, siyasi görüş, kurumsal bağlantılar veya herhangi bir kişisel özellikleri hiçbir şekilde değerlendirme kriteri olarak kullanılmaz. Bu ilke, bilimsel objektifliği ve akademik dürüstlüğü koruma amacı taşır.
Editörler Kurulu üyeleri, gerek araştırma makalesi kategorisi gerekse diğer kategorilerdeki yazı başvurularında derginin herkes için geçerli olan yayın sürecine tabidirler; kendi yazılarının görüşüldüğü Editörler Kurulu toplantılarına katılamazlar ve yazılarının hakemleme süreçlerine müdahil olamazlar.Gizlilik
Editörler Kurulu, dergiye teslim edilen makalelerin tüm süreçlerinde gizlilik ilkesine titizlikle riayet eder. Teslim edilen makalelerle ilgili bilgiler, yalnızca yazarlar, hakemler ve ön değerlendirme yapan alan uzmanları ile paylaşılır. Makale değerlendirme sürecine dahil olmayan hiçbir kişi veya kurumla bilgi paylaşımı yapılmaz. Bu ilke, sürecin güvenilirliğini ve akademik etik değerlerini koruma amacını taşır.
İfşa ve Çıkar ÇatışmasıAÜİFD’ye teslim edilen ve hakem süreci sonucunda yayınlanmayan makalelerin içerikleri, editörler veya Editörler Kurulu üyeleri tarafından herhangi bir şekilde kullanılamaz. Bu ilke, yazarların fikir haklarını ve akademik üretimlerini koruma amacı taşır. Ayrıca, çıkar çatışmalarından kaçınmak için tüm süreçlerde şeffaflık ve etik kurallar esastır.
HAKEMLERİN GÖREVLERİ
Editoryal Karar Sürecine Katkı
Hakemlerin değerlendirme süreçlerindeki katkısı, makalelerin akademik kalitesini artırmada ve AÜİFD Editörler Kurulu’nun nihai kararını oluşturmasında kritik öneme sahiptir. Hakemlerin sunduğu revizyon önerileri, yazarlara iletilerek makalenin iyileştirilmesi sağlanır. Ancak, hakem görüşleri nihai kararın yalnızca bir parçasıdır; makalenin yayımlanıp yayımlanmayacağına dair son karar AÜİFD Editörler Kurulu tarafından verilir. Editörler Kurulu’nun yayın kriterlerine uygun bulmadığı revizyonlar, makalenin reddedilmesine gerekçe teşkil edebilir.
DakiklikHakemlere, kendilerine gönderilen makaleleri değerlendirmeleri için genellikle 15 günlük bir süre tanınır. Ancak, bu süre içerisinde değerlendirmesini tamamlayamayan hakemlere, derginin yayın programına bağlı olarak ek süre verilebilir. Değerlendirme süresini yetiştiremeyeceğini ya da makale konusu hakkında yeterli uzmanlığa sahip olmadığını düşünen hakemler, bu durumu en kısa sürede AÜİFD Editörler Kurulu’na bildirmelidir.
GizlilikHakemlere değerlendirme için sunulan makaleler mahrem olarak kabul edilmelidir. AÜİFD Editörler Kurulu’nun izni ve rızası dışında makale başkalarıyla paylaşılmaz ve tartışma konusu edilemez. Hakemler, yayınlanmamış makalelerin içeriğini, yazarın açık izni olmadan kendi çalışmalarında kullanamazlar.
Tarafsızlık StandartlarıHakemlerin değerlendirmeleri, objektif, yapıcı ve bilimsel olmalıdır. Makalelerin yalnızca akademik yeterliliği esas alınmalı, yazarların kişiliklerine yönelik eleştirilerden kesinlikle kaçınılmalıdır. Hakemler, değerlendirmelerini desteklemek için net açıklamalar ve güçlü argümanlar sunmalıdır. AÜİFD, tarafsız olmayan veya kişiselleştirilmiş yorumlara dayanan değerlendirmeleri dikkate almaz ve bu tür durumlarda yazıları yeniden değerlendirme sürecine alır.
Kaynakların Belirtilmesi ve Muhtemel İntihallerin BelirlenmesiHakemler, değerlendirmeye aldıkları makalelerde yazarlar tarafından iktibas edilmeyen çalışmaları belirlemelidirler. Bir şekilde zikredilmemiş olan ifadeler, gözlemler veya argümanlara, dipnot yöntemiyle atıfta bulunulmalıdır. Hakemler bu çerçevede değerlendirilen makaleyle daha önce yayınlanmış bir eser arasında bulunabilecek benzerliklere veya örtüşmelere editörün dikkatini çekmelidir.
İfşa ve Çıkar ÇatışmasıHakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen imtiyazlı bilgiler ve fikirler gizli tutulmalı ve kişisel menfaat için kullanılmamalıdır. Hakemler, rekabet, işbirliği veya başka türlü bir şekildeki bir ilişki dolayısıyla, değerlendirdiği makaleyle ilişkisi bulunan yazarlar, şirketler, kurumlar vs. ile yaşanabilecek çıkar çatışmasıyla sonuçlanacak makaleleri değerlendirmeyi kabul etmemelidirler.
YAZARLARIN GÖREVLERİ
Raporlama Standartları
Orijinal araştırma raporlarının yazarları, icra edilen çalışma hakkında doğru bilgi vermelidir ve çalışmanın önemine dair objektif bir tartışma sunmalıdır. Yazarlar, kullandıkları ham malzemeyi doğru bir şekilde aktarmalıdır ve başka araştırmacılar için yeterli derecede açık detay vermeli ve atıfta bulunmalıdırlar. Kasten yanlış bilgi sunmak kabul edilemez gayr-i ahlaki bir davranıştır.
Orijinallik ve İntihalYazarlar, tamamen orijinal bir çalışma yaptıklarından emin olmalıdırlar; şayet başkalarının çalışmalarından yararlandılarsa, en uygun şekilde o çalışmalara atıfta bulunmalıdırlar. İntihalin her çeşidi, kişinin kendi yayınlarında yaptığı usulsüz aktarımlar dahil, çok ciddi bir ahlaki sorundur ve suçtur. İntihal içerdiği tesbit edilen makaleler yayın için değerlendirmeden çıkarılır. Yayınlandıktan sonra tesbit edildiği takdirde gerekli mercilere bilgi verilir.
Birden Çok Defa, Gereksiz veya Eşzamanlı YayınlamaBir yazar, özsel olarak aynı araştırmayı içeren bir makaleyi birden fazla yerde yayınlamamalıdır. Daha önce yayınlanmış bir yazıyı yeniden yayınlamak üzere göndermek ve aynı makaleyi yayın talebiyle birden fazla dergiye eşzamanlı olarak teslim etmek gayr-i ahlaki bir yayın davranışıdır ve kabul edilemez.
Kaynakların BelirtilmesiBir makalede kendisinden yararlanılan bütün çalışmaların takdir ve ikrarı zorunludur. Yazarlar, teslim edilen makalede bir şekilde etkili olan bir yayına atıfta bulunmalıdır.
AÜİFD’de lisansüstü tezlerden üretilmiş yazılar yayınlanabilir. Bu durumda, yazının ilk teslim aşamasında derginin bilgilendirilmesi, hakem değerlendirmesi tamamlandıktan sonra da ilk dipnotta tezin künye bilgileri belirtilmesi gerekmektedir.
AÜİFD’de bilimsel toplantılarda sunulmuş ancak yayımlanmamış tebliğler değerlendirmeye alınır. Bu durumda, yazının ilk teslim aşamasında derginin bilgilendirilmesi, hakem değerlendirmesi tamamlandıktan sonra da ilk dipnotta tebliğe ilişkin bilgilerin belirtilmesi gerekmektedir.
Makale YazarlığıYazarlık, bir makalenin oluşumu, tasarımı, icra veya yorumuna ciddi bir katkıda bulunanlarla sınırlıdır. Diğer katkı sahipleri eş-yazar olarak listelenmelidir. Makalenin oluşumuna bir açıdan katılanlar, ‘katkı sahipleri’ şeklinde zikredilmelidir. Ayrıca makaleyi teslim eden yazar, katkı sahibi olan diğerlerinin rızasını da alarak makaleyi yayın için teslim etmelidir.
Birden fazla yazar var ise yazarların makaleye katkı oranları belirtilmelidir.Lisansüstü tezden üretilmiş yayın danışman ile ortak yayımlanıyorsa tezden üretilen makalelerde öğrenci ilk yazar, danışman ikinci yazar olarak yer almalıdır.
Çalışma lisansüstü tezlerden üretilmişse, tezin künye bilgisi, tebliğ metnine dayanıyorsa bilimsel toplantının künye bilgisi verilmelidir.
Etik Beyanlar
Etik kurul izni gerektiren makaleler için etik kurul izninin alındığı kurum, karar sayı ve tarih bilgisi verilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalar; anket, mülakat, gibi katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar, kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar gibi araştırmalardır.
Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi, kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
Yapay zeka araçları kullanımı: AÜİFD, akademik üretimi özgün kılan hususlarda bu tür teknolojilerden yararlanmanın doğru olmadığı kanaatindedir. Metnin tesisinde yazarın katkısı elzemdir. Araçsal süreçlerde (tercüme, dil kontrolü, görselleştirme vb.) bu tür teknolojiler kullanılabilir; fakat yapay zeka teknolojileri hatalı sonuçlar üretebildiği için kullanıldığında ihtiyatlı olunmalıdır. Kullanıldığı takdirde son kontrolü yapma yükümlülüğü ve sorumluluk yazardadır. Akademik dürüstlük bağlamında şeffaf olunması ggerekir. YZ teknolojileri kullanıldığında hangi aşama veya süreçlerde kullanıldığı beyan edilmelidir.
Etik izne dair bilgilere, yazar katkı oranlarına ve yapay zeka kullanım beyanlarına makale metninin sonunda yer verilmektedir.İfşa ve Çıkar Çatışması
Bütün yazarlar, araştırma yazılarında, o yazının sonuçlarını veya yorumunu etkileyebileceği düşünülen herhangi bir malî ve diğer tarzda çıkar çatışmalarını açık etmelidirler. Çalışma için alınan bütün malî destek kaynakları açıkça belirtilmelidir. Çıkar çatışması ve finansal destek beyanlarına makale metninin sonunda yer verilmektedir.
Yayınlanmış Çalışmalarda Temel HatalarBir yazar, yayınlanmış bir makalesinde ciddi bir hata veya yanlışlık keşfedince, bu konuda editöre ve Yayın Kurulu’na hemen haber vermek o yazarın sorumluluğundadır. Bu durumda yazar, ya makalesini geri çekmede veya makaleye dair bir düzeltme yayınlamada AÜİFD ile işbirliği yapmakla sorumludur.
Değişiklik Önerilerine İtiraz HakkıYazarın, hakemlerin veya Editörler Kurulu’nun değişiklik önerilerine itiraz hakkı bulunmaktadır, ancak bu durumda itiraz edilen hususlarla ilgili makul bir izahta bulunması gereklidir.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ YAYIN POLİTİKASI
• Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (AÜİFD); intihal taraması, ön değerlendirme, kör hakemlik ve editöryal okuma süreçlerinin işletildiği açık erişimli akademik bir dergidir.
• AÜİFD’de; “araştırma makalesi”, “araştırma notu ve yorum”, “eser değerlendirmesi”, “bilimsel toplantı değerlendirmesi” ve “vefa notu” kategorilerinde çalışmalar yayınlanır. Her kategoride yazı gönderecek yazarların Yazı Kategorileri ve Süreç Bilgileri sayfasında yer verilen hususları dikkate alması gereklidir.
• AÜİFD’de Türkçe, İngilizce ve Arapça dillerinde yazılan makaleler kabul edilir.
• Yazıların, İlahiyat alt alanlarından en az biriyle ilişkili olması beklenir.
• Yayın periyodu, 31 Mayıs - 30 Kasım olmak üzere yılda iki kezdir. Araştırma makalesi kategorisindeki yazıların, derginin yayın periyodundan 4 ay önce (Mayıs sayısı için 31 Ocak-Kasım sayısı için 31 Temmuz), diğer kategorilerdeki yazıların ise yayın tarihinden 2 ay önce (Mayıs sayısı için 31 Mart-Kasım sayısı için 30 Eylül) gönderilmiş olması beklenir. Makale kabulü için sistem 15 Aralık-31 Ocak ve 15 Haziran-31 Temmuz tarihleri arasında açık olacaktır. Sistem makale kabulüne kapandıktan sonra araştırma makalesi kategorisi dışında kalan kategorilerde yazı gönderecek yazarların iladergi@ankara.edu.tr adresi üzerinden dergi ile iletişime geçmeleri gereklidir.
• Ön değerlendirme raporlarına ve hakem raporlarına ilişkin değerlendirmeler, raporların dergiye ulaşmasını takiben gerçekleşecek ilk Editörler Kurulu toplantısında yapılır. Editörler Kurulu, makaleye ilişkin alınan kararı toplantı akabinde yazara iletir.
• Derginin yayın tarihi geldiğinde, hakemleme veya editöryal inceleme süreçleri tamamlanmamış olan makaleler bir sonraki sayıya tehir edilir.
• Yazılar, dergiye ilk müracaat aşamasında intihal taramasına (iThenticate) tabi tutulur. Benzerlik raporunun %20’nin altında olması beklenir. %20 oranı üzerinde benzerlik olduğu durumlarda rapora yansıyan bulguların geçerliliği Editörler Kurulu’nun nihai değerlendirmesi doğrultusunda karara bağlanır.
• Tüm araştırma makaleleri ön değerlendirme ve hakemleme süreçlerine tabi tutulur. Ön değerlendirme süreci yaklaşık 3 hafta, hakemleme süreci ise yaklaşık 30 gün sürmektedir. Belirtilen süreler, hakemlerden kaynaklanan gecikmeler nedeniyle zaman zaman uzayabilmektedir. Editöryal inceleme süreçleri ise yaklaşık 30 gün sürmektedir.
• Araştırma makalesi dışındaki kategorilerde gönderilen yazılar yalnızca editöryal inceleme süreçlerine tabidir.
• AÜİFD’nin bir sayısında aynı yazara ait birden fazla araştırma makalesi yayınlanamaz. Farklı kategorilerde olmak kaydıyla aynı yazara ait birden fazla yazının yayınlanması mümkündür ve bu hususta Editörler Kurulu’nun kararı geçerlidir.
• Editörler Kurulu üyeleri, gerek araştırma makalesi kategorisi gerekse diğer kategorilerdeki yazı başvurularında derginin herkes için geçerli olan yayın sürecine tabidirler; kendi yazılarının görüşüldüğü Editörler Kurulu toplantılarına katılamazlar ve yazılarının hakemleme süreçlerine müdahil olamazlar.
• AÜİFD’ye gönderilen yazıların tamamı veya bir kısmı daha önce başka bir yerde yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Dergiye yazı göndereceklerin AÜİFD Yayın Ahlakı ve Yayın İstismarı Beyannamesini okuması beklenir. Dergiye yazı gönderenler, söz konusu ilke ve hususları kabul etmiş sayılırlar.
• AÜİFD’de lisansüstü tezlerden üretilmiş yazılar yayınlanabilir. Bu durumda, yazının ilk teslim aşamasında derginin bilgilendirilmesi, hakem değerlendirmesi tamamlandıktan sonra da ilk dipnotta tezin künye bilgileri belirtilmesi gerekmektedir.
• AÜİFD’de bilimsel toplantılarda sunulmuş ancak yayımlanmamış tebliğler değerlendirmeye alınır. Bu durumda, yazının ilk teslim aşamasında derginin bilgilendirilmesi, hakem değerlendirmesi tamamlandıktan sonra da ilk dipnotta tebliğe ilişkin bilgilerin belirtilmesi gerekmektedir.
• Yayınlanmasına karar verilen yazıların ilgili sayı ve kategori içerisindeki nihai sıralamasını Editörler Kurulu belirler.
• AÜİFD gerekli gördüğünde özel sayı çıkarma hakkına sahiptir. Özel sayı kapsamında yayınlanacak tüm yazılar, genel yayın ilke ve süreçlerine tabidir.
• AÜİFD önce elektronik ortamda yayınlanır, ardından kağıt baskısı yapılır. Yazarlara, basımın ardından bir adet dergi gönderilir.
• AÜİFD’de tam transliterasyon sistemi uygulanmaktadır; bu nedenle yazıların hakem değerlendirmeleri sonrasında Yayın Rehberi dikkate alınarak transliterasyonunun yapılması gerekir. İngilizce makalelerde translitrasyon yapılması gereken kelimelerde, Türkçe ve Arapça makalelerin İngilizce başlıklarında ve özetlerinde yer alan kelimelerin transliterasyonunda IJMES Translation and Transliteration guide kuralları takip edilir.
• Tüm makaleler atıf yapılan eserlerin yer aldığı kaynakçayı içermelidir. Arapça makalelerde latin harfleri ile yazılmış kaynakçanın eklenmesi zorunludur.
• Lisansüstü tezden üretilmiş yayın danışman ile ortak yayımlanıyorsa tezden üretilen makalelerde öğrenci ilk yazar, danışman ikinci yazar olarak yer almalıdır.
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.