ORTAOKUL FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) KAZANIMLARININ MÜHENDİSLİK VE TASARIM BECERİLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 25, 30.06.2022

Senar Alkın-şahin , Nihal Tunca Guclu , Cemile Dilara Atan

https://doi.org/10.46452/baksoder.1113849

Öz

Bu çalışma, ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programı (2018) kazanımlarının, Bloom taksonomisi kategori ve düzeyleri ile mühendislik ve tasarım becerileri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda ortaokul 5-8. sınıf Fen Bilimleri dersi öğretim programında yer alan 245 öğrenme kazanımı analiz kapsamına alınmıştır. Araştırmada kazanımların mühendislik ve tasarım becerilerine hizmet etme durumu araştırmacılar tarafından geliştirilen “Mühendislik ve Tasarım Becerileri Rubriği” ile belirlenmiştir. Verilerin analizi, tümdengelimsel içerik analizi yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, kazanımların neredeyse tamamının bilişsel alan üzerine yoğunlaştığı belirlenmiş, bununla birlikte her bir sınıf düzeyinde yer alan öğrenme kazanımlarının çoğunluğunun alt düzey kazanımlardan oluştuğu tespit edilmiştir. Araştırmada ulaşılan diğer önemli bir sonuç, 5-8. sınıf düzeyindeki öğrenme kazanımları arasında mühendislik ve tasarım becerilerinin kazandırılmasına hizmet eden kazanım sayısının yok denecek kadar az olmasıdır. Bu az sayıdaki kazanımların çoğunluğu yaratma düzeyinde olup, ilgili becerinin kazandırılmasına hizmet etme düzeyi oldukça düşüktür.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilimleri Dersi, Öğretim Programı, Öğrenme Kazanımları, Mühendislik ve Tasarım Becerileri, Bloom Taksonomisi

EXAMINATION OF SECONDARY SCHOOL SCIENCE LEARNING OUTCOMES IN TERMS OF ENGINEERING AND DESIGN SKILLS

Öz

This study aims to examine the secondary school science curriculum (2018) achievements in terms of Bloom's taxonomy categories and levels, and engineering and design skills. Content analysis method was used in the research. Document analysis method was used to collect data. In this context, 245 learning outcomes in the secondary school 5-8th grade Science course curriculum were included in the analysis. In the study, the status of the learning outcomes serving engineering and design skills was determined by the "Engineering and Design Skills Rubric" developed by the researchers. The analysis of the data was carried out with the deductive content analysis approach. In the study, it was determined that almost all of the learning outcomes focused on the cognitive domain. However, it has been determined that the majority of the learning outcomes at each grade level consist of low-level behaviors. Another important result of the research is that the number of learning outcomes that serve to gain engineering and design skills among the 5-8th grade level learning outcomes is almost non-existent. The majority of these few learning outcomes are at the level of creation, and their level of serving to gain engineering and design skills is very low.

Anahtar Kelimeler

Science Course, Curriculum, Learning Outcomes, Engineering and Design Skills, Bloom

Kaynakça

• Akerson, V. L., Burgess, A., Gerber, A., Guo, M., Khan, T. A., & Newman, S. (2018). Disentangling the meaning of STEM: Implications for science education and science teacher education. Journal of Science Teacher Education, 29(1), 1-8.
• Aktan, O. (2019). İlkokul matematik öğretim programı dersi kazanımlarının yenilenen Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-18.
• Aktaş-Ernas, Z. (2020). Fen bilgisi dersi programlarının gelişimi. G. Battal-Karaduman (Editör), Geçmişren günümüze ilkokul programları içinde (ss. 63-73). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Aktürk, A. (2019). Development of a STEM based engineering design curriculum for parental involvement in early childhood education. Yayımlanmış Doktora Tezi, ODTÜ, Ankara.
• Ayvacı, H. Ş., Er Nas, S., & Kirman Bilgin, A. (2020). Güncel fen öğretim programlarının yaklaşımı, içeriği, geliştirmeyi amaçladığı beceriler. H.İ. Ayvacı (Editör), Fen öğretim programları içinde (ss. 43-95) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J., & Wittrock, M. C. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama. (Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2001 yılında yayımlanmıştır)
• Anılan, B. & Atalay, N. (2020). İlköğretim fen bilimleri öğretim programı. Ş. S. Anagün (Editör), Fen öğretim programları içinde (ss. 53-87). Ankara: Anı Yayıncılık
• Avcı, F., Aslangiray, H., & Özyalçın, B. (2020). 2018 fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının konu alanları ve sınıf düzeyi açısından yenilenmiş bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 643-660.
• Aydın-Ceran, S. (2021). Öğretim yöntemlerine dayanan fen eğitimi araştırmalarında güncel eğilimler: ilkokul düzeyinde bir analiz. Journal of Individual Differences in Education, 3(2), 113-131.
• Aydın, G., Saka, M., & Guzey, S. (2018). Engineering knowledge level measurement scale for students in grades 4 through 8. Elementary Education Online, 17(2), 750-768.
• Atman, C. J., Adams, R. S., Cardella, M. E., Turns, J., Mosborg, S., & Saleem, J. (2007). Engineering design processes: A comparison of students and expert practitioners. Journal of engineering education, 96(4), 359-379.
• Atman, C. J., & Bursic, K. M. (1998). Verbal protocol analysis as a method to document engineering student design processes. Journal of Engineering Education, 87(2), 121-132.
• Bingöl, D., & Ünal M. (2019). MEB okul öncesi fen etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 158-177.
• Chabalengula, V. M., & Mumba, F. (2017). Engineering design skills coverage in K-12 engineering program curriculum materials in the USA. International Journal of Science Education, 39(16), 2209-2225.
• Cunningham, C. M. (2009). Engineering is elementary. The Bridge, 30(3), 11–17.
• Çil O., Kuzu O., & Şimşek, A.S. (2018). Ortaöğretim Matematik Programının Revize Bloom Taksonomisine ve Programın Ögelerine Göre İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1402-1418.
• Değirmenci, T., & Aydın, G. (2021). İlköğretim 4. Sınıf Türkçe, matematik, fen bilimleri, sosyal bilgiler dersleri öğretim programlarının üst bilişsel açıdan incelenmesi. Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 2(4), 36-47.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme (10. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Deveci, İ., & Gök, S. B. (2019, Haziran). “2018 yılı fen bilimleri ders kitaplarının fen, mühendislik ve girişimlik uygulamaları açısından incelenmesi: ünite, konu ve kavramlar”. ERPA International Congresses on Education 2019 konferansı. Sakarya.
• English, L. D., & King, D. T. (2015). STEM learning through engineering design: Fourth-grade students’ investigations in aerospace. International Journal of Stem Education, 2(1), 1-18.
• English, L. D., Hudson, P., & Dawes, L. (2013). Engineering-based problem solving in the middle school: Design and construction with simple machines. Journal of Pre-College Engineering Education Research (J-PEER), 3(2), 5
• Güldüren, M., & Cangüven H.D. (2020). Ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji ders kazanımlarının yenilenmiş bloom taksonomisi bilişsel alan basamaklarına göre karşılaştırılması. Scientific Educational Studies, 4(1), 1-21.
• Güneş Koç, R. S., & Kayacan, K. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin 2018 fen bilimleri öğretim programında yer alan mühendislik ve tasarım becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(19).
• Filiz, S.B., & Baysal, S. B. (2019). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253.
• Filiz, S.B., & Yıldırım, N. (2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İlkogretim Online, 18(4).
• Hacıoğlu, Y., Yamak, H., & Kavak, N. (2017). The opinions of prospective science teachers regarding STEM education: The engineering design based science education. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 649-684.
• İlhan, A., & Gülersoy, A. E. (2019). 10. Sınıf coğrafya dersi öğretim programı kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (39), 10-28.
• Karagöl, E. (2020). Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre güncel Türkçe öğretim programları. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 56-71.
• Karakuş, C. (2021). İlkokul Hayat Bilgisi programı (2018) kazanımlarının yaşam becerileri yönünden incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 1-25.
• Kennedy, T. J., & Odell, M. R. (2014). Engaging students in STEM education. Science Education International, 25(3), 246-258.
• Kılıç, G. B., Haymana, F., & Bozyılmaz, B. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın bilim okuryazarlığı ve bilimsel süreç becerileri açısından analizi. Eğitim ve Bilim, 33(150).
• Lau, K., Thompson, M. K., & Agogino, A. M. (2011, June). A cross-national ınvestigation of confidence in abet skills and Kolb learning styles: Korea and The United States. In 2011 ASEE Annual Conference & Exposition (pp. 22-31).
• Marulcu, İ., & Sungur, K. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının mühendis ve mühendislik algılarının ve yöntem olarak mühendislik-dizayna bakış açılarının incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(1), 13-23.
• McAuliffe, M. (2016). The potential benefits of divergent thinking and metacognitive skills in STEAM learning: A discussion paper. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 2(3), 1-13
• McDonald, C. V. (2016). STEM Education: A review of the contribution of the disciplines of science, technology, engineering and mathematics. Science Education International, 27(4), 530-569.
• MEB [Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis, (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Mourtos, N. J. (2011). Teaching engineering design skills. In Proceedings IETEC-11 Conference.
• National Academy of Engineering. (2014). STEM integration in K-12 education: Status, prospects, and an agenda for research (M. Honey, G. Pearson, & H. Schweingruber, Eds.). Washington, DC: The National Academies Press.
• National Research Council. (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, DC: The National Academies Press.
• NGSS Lead States. (2013). Next Generation Science Standards: For states, by states. Washington, DC: The National Academies Press.
• Okur, A. (2012). Türkçe ders kitaplarında bilim ve teknoloji. Electronic Turkish Studies, 7(4).
• Özcan, H., & Düzgünoğlu, H. (2017). Fen bilimleri dersi 2017 taslak öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. International Journal of Active Learning, 2(2), 28-48.
• Özcan, H., & Koştur, H. İ. (2019). Fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının özel amaçlar ve alana özgü beceriler bakımından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 138-151.
• Özsoy, T. (2018). Mühendislik bölümü öğretim üyelerinin mühendislik tasarım süreci ve bu sürecin ortaokul öğrencilerine öğretilmesi ile ilgili inançları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Saraç, E., & Yıldırım, M. S. (2019). 2018 fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Academy Journal of Educational Sciences, 3(2), 138-151.
• Sürmeli, H., Yıldırım, M., Göcük, A., & Sevgi, Y. (2018). Secondary school students’ performance and opinions towards activities based on engineering design process. Cukurova University Faculty of Education Journal, 47(2), 844-872.
• Şen, C. (2018). Mühendislik tasarımı odaklı bütünleşik STEM etkinliklerinde üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin kullandığı beceriler. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Taşkın, G., & Aksoy, G. (2020). Fen öğretim programlarının kazanım açısından incelenmesi. Dedeoğlu H. & Rıedler M. (Editör), Proceedings of The Thirteenth International Congress of Educational Research içinde (s.s.109).
• Topalsan, A. K. (2018). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının geliştirdikleri mühendislik tasarım temelli fen öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 186-219.
• Yeşilpınar-Uyar, M., Tunca, N. & Alkın-Şahin, S. (2020). Sosyal bilgiler ve matematik dersi öğrenme kazanımlarının, eleştirel düşünmeyi kazandırma düzeyi açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 633-651.
• Yılmaz, F., & Sunkur, M. Ö. (2021). Bir program zincirleme analizi: 3. Sınıf hayat bilgisi dersi öğretim programı (2018) örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 279-297.
• Wang, H. H. (2012). A new era of science education: Science teachers' perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics (STEM) integration. University of Minnesota.
• Weber, R. P. (1990). Basic content analysis (2nd ed.). Sage Publications, Inc.