Sığır Besi İşletmelerinde Besi Uygulamalarının Belirlenmesi: Muş ili Örneği

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 114 - 125, 10.12.2021

Mustafa Kibar , Galip Bakır

Öz

Muş ilindeki sığır besi işletmelerinde besi uygulamalarının belirlenmesidir. Rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak 368 adet işletmede anket çalışması yapılmıştır. İşletmecilerin çoğunluğu (%70.2) hayvanları dış görünüşüne göre seçmekte ve 10-18 aylık yaştaki hayvanlarla besiye başlamaktadırlar. Besi süresi %62.8 oranında 120-220 gün olup, işletmelerin %55.4’ü “mera+kesif yem”, %35.8’i “kesif+kaba yem” ve %8.9’u mera besisi uygulamaktadır. Hayvanların ortalama günlük canlı ağırlık artışı, besi başı ve besi sonu canlı ağırlıkları ile karkas ağırlıkları sırasıyla 800-1000 gr, 150-200 kg, 500-600 kg ve 200-300 kg aralığında bulunmuştur. İşletmecilerin çoğunluğunun besi başında ve besi süresince ağırlık takibi yapmadığı ancak, %34’ünün satmadan önce ve sadece %10.1’inin ise aylık tartım yaptığı belirlenmiştir. Besi sonuna pazar fiyatı, kesim yaşı ve ağırlığına göre karar verilmektedir. İşletmelerde hayvan seçiminden, bakım ve besleme uygulamalarına kadar gelenekselliğin hâkim olduğu gözlemlenmiş ve sürdürülebilirlik için işletmecilerin bilgiyle desteklenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sığır besiciliği, besi metotları, canlı ağırlık artışı, karkas, Muş ili

Determination of Fattening Practices in Cattle Breeding Enterprises: The Case of Muş

Öz

Determination of fattening practices in cattle breeding farms in the province of Muş. A survey was conducted in 368 enterprises using the random sampling method. The majority of the farmers (70.2%) choose animals according to their appearance and start fattening with 10-18 months old animals. The fattening period is 120-220 days of 62.8%, 55.4% of the enterprises apply "pasture + concentrate feed", 35.8% "concentrated + roughage" and 8.9% pasture fattening. Average daily live weight gain of animals, live weight at the beginning and end of fattening and carcass weights were found in the range of 800-1000 gr, 150-200 kg, 500-600 kg and 200-300 kg, respectively. It has been determined that the majority of the farmers do not follow up the weight at the beginning and during the fattening, but 34% of them weigh before selling and only 10.1% of them monthly. The end of fattening is decided by considering the market price, slaughter age and weight of the animals. It has been observed that traditionalism prevails in the enterprises from animal selection to care and feeding practices and operators should be supported with information for sustainability.

Anahtar Kelimeler

Beef fattening, fattening methods, live weight gain, carcass, Muş province

Kaynakça

• Anonim, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 (28.01.2021).
• Aslan, E. (2009). Orta Anadolu şartlarında açıkta besiye alınan Siyah Alaca, Esmer ve Simental ırkı sığırların besi performanslarının karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü , Konya.
• Aydın, E., Sakarya, E. (2012). Kars ve Erzurum illeri entansif sığır besi işletmelerinin ekonomik analizi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18(6), 997-1005.
• Aygül, H., Özkütük, K. (2012). Malatya ili süt sığırcılığı ve sığır besiciliğinin yapısı. Adana Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, 2, 7-11.
• Budağ, C., Keçeci, Ş. (2013). Van'da büyükbaş hayvan besilerinde kullanılan yemler ve besi şekillerine ilişkin bir anket çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1-2), 48-61.
• Can, M. F. (2015). Ankara ili merkez ilçelerindeki sığır besi işletmelerinin ekonomik analizi. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 31(2), 87-94.
• Cochran, W. G. (1977). Sampling Techniques (3rd Edition). John Wiley&Sons, New York.
• Çelik, C., Sarıözkan, S. (2017). Kırşehir İli Merkez İlçede sığır besiciliği yapan işletmelerin ekonomik analizi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 6(1), 38-45.
• Doğan, H. G., Altuntaş, B. (2017). Kırşehir koşullarında besi sığırcılığı yapan tarım işletmelerinin sorunları ve çözüm önerilerine yönelik tarımsal politika arayışları (Körpınar ve Taşlıtepe köyleri örneği). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(32), 55-64.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F. (1983). İstatistik Metodları I. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayını, No:229.
• Gezginç, Ö., Günlü, A. (2020). Konya İli Kadınhanı ve Sarayönü ilçelerinde ithal ve yurt içinden temin edilen hayvanlarla sığır besiciliği yapan işletmelerin ekonomik analizi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1), 1-9.
• Han, Y., Bakır, G. (2009). Özel besi sığırcılığı işletmelerinde ırk tercihleri ve besi uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2), 35-41.
• Köknaroğlu, H., Demircan, V., Yılmaz, H., Dernek, Z. (2017). Besi sığırcılığı üretim faaliyetinde üreticilerin eğitim düzeylerinin besi performansı ve karlılığa etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 75-84.
• Ödevci, U., Karslı, M. A. (2019). Ankara Çankırı Çorum Kırıkkale ve Kırşehir İllerindeki besi işletmelerinin mevcut durumu ve hayvan besleme alışkanlıkları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 59(1), 1-13.
• Örüng, İ., Karaman, S. (2002). Tokat ili besi sığırı işletmelerinde işletme yapılarının durumu, özellikleri, yeterlilikleri ve gelişme olanakları üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1), 103-111.
• Pınarbaşı, A., Yazgan, K. (2020). Şanlıurfa ilinde besiye alınmış farklı sığır ırklarının besi performanslarının ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(2), 212-221.
• Saygın, Ö., Demirbaş, N. (2017). Türkiye’de kırmızı et sektörünün mevcut durumu ve çözüm önerileri. Hayvansal Üretim, 58(1), 74-80.
• Şekeri, İ., Tasalı, H., Güler, H. (2012). Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(1), 09-16.
• Şentürk, B. (2019). Orta Karadeniz Bölgesinde faaliyet gösteren kırmızı et üreticileri birliğine bağlı besi sığırı işletmelerinin mevcut durumları ve sorunlarına çözüm önerileri. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8(2), 124-127.
• Topcu, Y., Uzundumlu, A. S., Kızıloğlu, S. (2008). Sığır besiciliği işletmelerinin başarısızlığında etkili faktörlerin analizi: Erzurum ili örneği. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 15(2), 19-25.
• Yamane, T. (2006). Temel örnekleme yöntemleri. (Çeviri: Esin A, Bakır MA, Aydın C, Güzbüzsel E.) Literatür Yayınları: 53, İstanbul, 411.
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık.