YUMURTACI DAMIZLIK TAVUK VE ETLİK PİLİÇ YEMLERİNE BAZI YEM KATKILARI İLAVESİNİN MİKOTOKSİN OLUŞUMU ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 14, 26.06.2022

Yücel Erdoğan , Hatice Kaya

Öz

Mevcut çalışmada, normal oda şartlarında 15, 30, 45 ve 60 gün depolanan yumurtacı damızlık tavuk (165-450 günler) ve etlik piliç (2-3 hafta) karma yemlerine bitkisel ekstrakt (kekik ekstraktı, 500 mg/kg), organik asit (propiyonik asit, % 0.2) ve toksin bağlayıcı (MTX, 250 mg/kg) ilavesinin aflatoksin B1 ile fumonisin B1 ve B2 oluşumu üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada yumurtacı damızlık tavuk yemlerinde görülen aflatoksin ve fumonisin oluşumlarının, etlik piliç yemlerine nazaran daha az olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, kontrol yemlerinde daha fazla toksin oluştuğu tespit edilmiştir. Gerek yumurtacı tavuk gerekse etlik piliç yemlerinde mikotoksin önleyicilerin aflatoksin ve fumonisin oluşumu üzerine benzer etkileri olduğu saptanmıştır. Ancak, uzun dönem depolama (45 ve 60 gün) sonrası yapılan analizlerde en etkili katkının bitkisel extrakt olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, kekik ekstraktının, hem ekonomik olması hem de sağlık açısından daha güvenilir olması nedeniyle damızlık yumurtacı tavuk ve etlik piliç rasyonlarında mikotoksin (Aflatoksin B1, Fumonisin B1 ve B2) inhibitörü olarak kullanılmasının daha uygun olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kanatlı yemi, mikotoksinler, organik asit, bitkisel ekstrakt, toksin bağlayıcı

Kaynakça

• Adams, C.A. (1987). Origin and control of mycotoxins. Milling, 180 (2).
• Anonim, (2004). Multi component mycotoxin analysis using LC/MS/MS, agillent application note 00394, 2004
• Anonim, (2013). Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2013), T.C. Resmi Gazete, 28741, 20.08.2013
• Anonim, (2014). Yemlerde İstenmeyen Maddeler Hakkında Tebliğ (Tebliğ no:2014/11). T.C. Resmi Gazete, 28977, 19.04.2014
• Anonim, (2015). Yağlı tohum küspelerinin kimyasal analiz yöntemleri. https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073084088120056122099070098079076112 Erişim tarihi: 21.02.2019
• AOAC (2003). Official Methods of Analysis. (19th Ed.). Maryland, USA: Association of Official Analytical Chemists. 990.03 Protein (Crude) in Animal Feed Combustion Method.
• AOAC, (1994). Official Methods of Analysis. (15th Ed.). Maryland, USA: Association of Official Analytical Chemists.
• Basmacıoğlu, H., Ergül, M. (2003).Yemlerde bulunan toksinler ve kontrol yolları. Hayvansal Üretim 44(1): 9-17
• Gilbert, J. (2002). Validation of analytical methods for determining mycotoxins in foodstuffs. Trend Anal Chem 2002; 21: 468-470
• Gómez, J.V., Tarazona, A., Mateo-Castro, R., Gimeno-Adelantado, J.V., Jiménez, M., Mateo, E.M. (2018). Selected plant essential oils and their main active components, a promising approach to inhibit aflatoxigenic fungi and aflatoxin production in food. Food Additives & Contaminants: Part A 17:1-15
• Günaydın, Ş., Karaca H. (2015). Küf gelişimi ve mikotoksin oluşumunun kontrolünde doğal bitki ekstraklarının kullanımı. Akademik Gıda, 13(2),173-182.
• İpçak, H.H., Özüretmen, S., Özelçam, H., Ünlü, H.B. (2017). Hayvan Beslemede Doğal Koruyucular ve Etki Mekanizmaları. Hayvansal Üretim 58(1): 57-65.
• Kaya, A., Turgut, L. (2012).Yumurtacı tavuk rasyonlarına değişik oranlarda katılan adaçayı (Salvia officinalis), kekik (Thymbra spicata), nane (menthae piperitae) ekstraktları ile vitamin e’nin performans Yumurta Kalitesi ve Yumurta Sarısı TBARS değerleri üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 43 (1), 49-58.
• Kaya, H., Kaya A., Gül, M., Çelebi, Ş. Timurkaan, S., Apaydın. B. (2014). Effects of supplementation of different levels of organic acids mixture to the diet on performance, egg quality parameters, serum traits and histological criteria of laying hens. Europ.Poult.Sci., 78, 1-12.
• Kaya, Ş. (2007). Yem kaynaklarında mikotoksinler, etkileri ve alınacak önlemler. MKU Ziraat Fak. Derg 2007; 12(1-2): 17-26
• Öksüztepe, G., Erkan, S. (2016). Mikotoksinler ve halk sağlığı açısından önemi. Harran Üniv Vet Fak Derg, 5(2) 190-195.
• Özkaya, Ş., Temiz, A. (2003). Aflatoksinler: Kimyasal yapıları, toksisiteleri ve detoksifikasyonları. Orlab On-Line Mik Derg., 1(1), 1-21.
• Parlat, S.S., Yıldız, A.Ö., Cufadar, Y., Olgun, O. (2005). Japon bıldırcınlarında deneysel aflatoksin zehirlenmesine karşı kekik uçucu yağı (Origanum vulgare L.) kullanımı. SÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36), 1-6.
• Pérez-Alfonso, C., Martínez-Romero, O. D., Zapata, P.J., Serrano, M., Valero, D., Castillo, S. (2012). The effects of essential oils carvacrol and thymol on growth of Penicillium digitatum and P. italicum involved in lemon decay. International Journal of Food Microbiology, 158(2), 101-106.
• Sarı, Ç., Kaya, A. (2017). Yumurtacı Tavuk Rasyonlarına Katılan Organik Asitlerin Performans, Yumurta Kalitesi ve Bazı Kan Parametreleri Üzerine Etkisi. Hayvansal Üretim 58(2), 34-38.
• Sırcı, G. (2007). Organik asitlerin hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarına ilavesinin yem mikrobiyolojisi üzerine etkileri. (Yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı.
• Smith, J.E., Moss, M.O. (1985). Mycotoxins: Formation, Analysis and Significance. John Wiley and Sons. New York. 146 p.
• Soliman, K. M., Badeaa, R. I. (2002). Effect of oil extracted from some medicinal plants on different mycotoxigenic fungi. Food Chem Toxicol ,40(11):1669-75. DOI: 10.1016/s0278-6915(02)00120-5. SPSS, 1996. SPSS for windows release 10.0, SPSS Inc. Chicago.
• Şahin, T., Şehu,. A. (2015). Yemlerde Mikotoksinler ve Toksinleri Azaltma Yolları. Turkiye Klinikleri J Anim Nutr&Nutr Dis Special Topics, 1(1), 54-65.
• Şenköylü, N. (1990). The effect of tallow and soapstock upon broiler performance. Poult. Sci., 69: 57
• Yin, H.B., Chen, C.H. Kollanoor-Johny A., Darre, M.J., Venkitanarayanan, K. (2015). Controlling Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus growth and aflatoxin production in poultry feed using carvacrol and trans-cinnamaldehyde. Poultry Science 00:1-8. DOI: 10.3382/ps/pev207.