Ortaokul 5. ve 6. Sınıf Fen Bilimleri Öğretim Programının Kazanım ve İçerik İlişkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 23, 209 - 225, 28.06.2017

Gürbüz Ocak , M. Damla Kutlu Kalender

Öz

Bu çalışma Milli Eğitim Bakanlığı tarafından basılmış 5. ve 6. Sınıf Fen Bilimleri ders kitaplarındaki içeriğin, ortaokul 5. ve 6. Sınıf Fen Bilimleri dersi öğretim programındaki kazanımlara uygunluk düzeyini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Öncelikle 2015-2016 eğitim öğretim yılı 5. ve 6.sınıf öğretim programındaki kazanımlarla 5.ve 6. sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki içerikler incelenmiştir. Değerlendirme için ölçme aracı olarak kazanım-içerik değerlendirme rubriği hazırlanmıştır. Geliştirilen içerik-kazanım değerlendirme rubriğinin geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Rubriğin kapsam geçerliği uzman kişilerin görüşleri alınarak sağlanmıştır. Güvenirlik hesaplamaları için ağırlıklı Kappa katsayısına ve Miles & Huberman Katsayısına bakılmıştır. Bu doğrultuda 5.sınıf da toplam 44 kazanım, 6.sınıf da ise toplam 52 kazanımı içerikle uyuşup uyuşmadığını incelemek adına ünite ve sınıf düzeyinde değerlendirme yapılmıştır. Buna göre rubriğin ağırlıklı Kappa katsayısı; 5. Sınıf değerlendirmesinde 0.818, 6. sınıf değerlendirmesinde 0.676 olarak, Miles & Huberman Katsayıları ise 5. sınıf değerlendirmesinde 0.886, 6. sınıf değerlendirmesinde 0.865 olarak bulunmuştur. Bu doğrultuda çalışmada yapılan her iki uyum katsayısı tutarlı olup geliştirilen içerik-kazanım değerlendirme rubriğinin güvenilir olduğunu göstermektedir. Ayrıca rubrik değerlendirmesi sonucu puanlayıcıların verdikleri puanların ortalamasına bakılarak kazanım-içerik değerlendirmesi, 5. sınıfta 3.53 ve 6. sınıfta 3.72 olarak tespit edilerek kazanım-içerik uyumunun her iki sınıfta da yüksek olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretim programı, kazanım, içerik, değerlendirme

Kaynakça

• Aykaç, N. (2005). Öğretme öğrenme sürecinde aktif öğretim yöntemleri. Ankara: Naturel Yayınları.
• Aykaç, N., Küçük,H., Kartal, M. Tilkibaş, Ş. & Keskin, G. (2011). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze 4. ve 5. sınıf fen öğretim programlarının öğretim programının öğelerine göre değerlendirilmesi, Elementary Education Online, 10(3), 824-835,
• Airasian, P. W. (2001). Classroom assessment, 4.Ed., Boston, McGraw-Hill.
• Büyükkaragöz, S. (1997). Program geliştirme “kaynak metinler”, 7. Baskı, İstanbul: Öz Eğitim Yayınları,
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(11) 1-15.
• Çıray, F., Küçükyılmaz, E.A. & Güven, M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 31-56.
• Demir, O. (2012). İlköğretim 5.sınıf fen ve teknoloji dersi programındaki kazanım ve etkinliklerin çoklu zekâ kuramı açısından değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi) ,İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Demirel, Ö. (2010). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. (12.Basım). Pegem A Yayıncılık, Ankara
• Elmas, R. Aydoğdu, B. & Saban, Y. (2014). 2013 Fen bilimleri dersi öğretim programının değerlendirilmesi. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Ertürk, S. (1978). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Madge, J.(1965). The tools of science an analytical description of social scince techniques. Anchor Books Doubleday and Comp.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı (5. ve 6. sınıf). Ankara: MEB Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 5.sınıf fen bilimleri ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. (2nd ed.). California: SAGE.
• Moskal, B. M. & Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: validity and reliability. Practical Assessment, Research & Evaluation. 7(10). http://PAREonline.net/getvn.asp?v=7n=10 adresinden alındı.
• Nas, R., (2000). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Bursa: Ezgi Kitabevi yayınları.
• Ogan Bekiroğlu, F. (2007). To what degree do the currently used physics textbooks meet the expectations?, Journal of Science Teacher Education, 18, 599-628.
• Özcan, H. & Küçükoğlu, M. (2014). 2004 ve 2013 Fen öğretim programlarının kazanımlar açısından karşılaştırılmasına yönelik öğretmen görüşleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Kubat, U. (2015). Beşinci sınıf fen bilimleri öğretim programının içerik ve kazanım ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 1061-1070.
• Kuvvetliışık Bilaloğlu, D.(2013). 6. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının (2006) öğretmen görüşlerine göre incelenmesi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Popham, J. W. (1997). What’s wrong and what’s right with rubric, Educational Leadership, 55(2), 72–75.
• Sönmez, V. (2008). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. (14. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, G. F. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık,
• Simon, M. & Giroux, F. R. (2001). A rubric for scoring postsecondary academic skills. Practical Assessment, Research and
• Evaluation, 7 (18). http://PAREonline.net/getvn.asp?v=7&n=18 adresinden alındı. Stoddart, T., Abrams, R., Gasper, E., & Canaday, D. (2000). Concept maps as assessment in science ınquiry learning—a report of methodology. International Journal of Science Education, 22, 1221–1246.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Toraman, S. & Alcı, B.(2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin görüşleri, Ekev Akademi Dergisi, 17(56), 11-22.
• Ünsal, Y. & Güneş, B. (2003). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB ilköğretim 8. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (2), 387–394.
• Ürey, M. & Aydın, M.(2014). İlköğretim fen ve teknoloji dersi programında yer alan çevre konularına yönelik bir program analizi, e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 37-50.
• Yanpar Yelken, T. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal geliştirmenin etkileri. Eğitim ve Bilim, 34, 83-98
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. 2004. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin