Kariyer Kararsızlığını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Lisansüstü Öğrenciler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 2, 69 - 90, 27.07.2019

Gülten Gümüştekin , Merve Gözde Durmaz

Öz

Günümüzde, yaşamın büyük bir bölümünü oluşturacak olan meslek hayatının belirlenmesi aşaması, kariyer kararı olarak nitelendirilir. Kariyer, bireyin hayatının şekillenmesine yardımcı olan ve gelecekte izleyebileceği yola ışık tutan önemli bir kavramdır. Karar verme ise, karşılaşılan durumlar, olaylar ve davranışlara yönelik bireysel yargılar olarak değerlendirilmektedir. Kariyer kararı alma bireylerin genç yaşlarda üstlenmesi gereken bir sorumluluktur. Günümüzde genç bireyler kariyer kararı vermeye yönelik çeşitli zorluklar yaşayabilmektedir. Kariyer kararı verme sürecinin karmaşasından dolayı birçok birey karar verme sürecinde veya öncesinde çeşitli güçlüklerle karşılaşmaktadır. Yaşadıkları bu zorluklar bireyleri olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Kariyer kararı verme konusunda zorlukların belirlenmesi bireylere yardım etmenin ilk adımıdır. Bununla birlikte mesleki seçim yapma ve eğitim seçeneği belirleme sürecinde olan yetişikinler için büyük bir öneme sahiptir (Babarovic ve Sverko, 2018, 2). Bu nedenle kariyer kararsızlığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlere ilişkin çözüm önerilerinin sıralanması önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, lisansüstü öğrencilerin kariyer kararsızlığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı kapsamında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü içinde yer alan programlardan Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Anabilim Dalı’na bağlı programlardaki lisansüstü ve doktora öğrencileri örneklem kapsamına alınmıştır. Veriler mülakat tekniği kullanılarak, yarı yapılandırılmış soru formuyla elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde MAXQDA programından ve içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kariyer, karar verme

Destekleyen Kurum

Mer

Kaynakça

• Abrams, M.D., Omarsdottir, A.O., Björnsdottir, M.D., Einarsdottir, S., Martin, C., Carr, A., Brown, S.D. ve Rector, C. (2013). Measurement invariance of the career indecision profile: united states and iceland. Journal of Career Assessment, 21(3), 469-482.
• Babarovic, T. ve Sverko, I. (2018). The validity of career decision-making difficulties questionnaire in croatia. Journal of Career Assessment, 1-17.
• Brown, S.D., Hacker, J., Abrams, M., Carr, A., Rector, C., Lamp, K., Telander, K. ve Siena, A. (2012). Validation of a four-factor model of career indecision. Journal of Career Assessment, 20(1), 3-21.
• Büyükgöze-Kavas, A. (2012). Kariyer karar ölçeği’nin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 159-168.
• Chen, C.P. (2005). Understanding career chance. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 5, 251-270.
• Choi, B.Y., Park, H., Yang, E., Lee, S.K., Lee, Y. ve Lee, S.M. (2012). Understanding career decision self-efficacy: a meta-analytic approach. Journal of Career Development, 39(5) 443-460.
• Creed, P., Patton, W. ve Prideaux, L.A. (2006). Causal relationship between career indecision and career decision-making self-efficacy. Journal of Career Development, 33(1), 47-65.
• Esbroeck, R.V., Tibos, K. ve Zaman, M. (2005). A dynamic model of career choice development. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 5, 5-18.
• Fabio, A.D., Palazzeschi, L., Asulin-Peretz, L. ve Gati, I. (2013). Career indecision versus indecisiveness: associations with personality traits and emotional intelligence. Journal of Career Assessment, 21(1), 42-56.
• Guay, F., Ratelle, C.F., Senecal, C., Larose, S. ve Deschenes, A. (2006). Distinguishing developmental from chronic career indecision: self-efficacy, autonomy, and social support. Journal of Career Assessment, 14(2), 235–251.
• Guerra, A.L. ve Braungart-Rieker, J.M. (1999). Predicting career indecision in college students: the roles of identity formation and parental relationship factors. The Career Development Quarterly, 47, 255-266.
• Kanten, P., Gümüştekin, G. ve Durmaz, M.G. (2018). Öfke yönetimini etkileyen öncüller: hemşireler üzerinde nitel bir araştırma, 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı 2-3 Kasım, Isparta, 2018.
• Lee, K.H. (2005). Coping with career indecision: differences between four career choice types. Journal of Career Development, 31(4), 279-289.
• Lopez, F.G. ve Ann-Yi, S. (2006). Predictors of career indecision in three racial/ethnic groups of college women. Journal of Career Development, 33(1), 29-46.
• Mutlu, T. (2018). The relationships among career influences, career exploration and career indecision: a test of systems theory framework. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniveristesi (Doktora Tezi), Ankara.
• Nota, L., Ferrari, L., Scott, V., Solberg, H. ve Soresi, S. (2007). Career search self-efficacy, family support, and career indecision with italian youth. Journal of Career Assessment, 15(2), 181-193.
• Osipow, S.H. (1999). Assessing career indecision. Journal of Vocational Behavior, 55, 147-154.
• Sığrı, Ü. (2018). Nitel araştırma yönetemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Tien, H.L.S. (2005). The validation of the career decision making difficulties scale in a chinese culture. Journal of Career Assessment, 13(1), 114–127.
• Xu, H. (2019). Career indecision profile–short: reliability and validity among employees and measurement invariance across students and employees. Journal of Career Assessment, 1-18.
• Yaman, D.Y. (2014). A study on career indecision of 11th and 12th grade students: testing gender, career beliefs, academic selfefficacy and problem solving skills through path analysis, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniveristesi, (Doktora Tezi), Ankara.
• Yiğit, S. (2018). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Yıldırım, A. (2015). Lise öğrencilerindeki mesleki kararsizliğin algilanan sosyal destek ve tercih edilen alana göre incelenmesi, Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Konya.