Salgın Döneminde Uzaktan Eğitim Sonrası Öğrencilerin Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2023, , 26 - 35, 11.09.2023

Emre Zıvkara İzzet Zahid Yılmaz Canan Bulut

https://doi.org/10.37215/bilar.1105565

Öz

Genel öz-yeterliliği yüksek olan bireyler amaç belirleme ve bu amaçlara ulaşmada daha başarılıdırlar. Bu
nedenle öz-yeterliği destekleyecek her adımın öğrencilerin gelecek yaşamlarını da olumlu düzeyde etkileyeceği düşünülmektedir. Salgın nedeniyle 2020-2021 eğitim öğretim yılında uzaktan eğitime geçilmiş EBA, TRT EBA ve canlı derslerle eğitim öğretim faaliyetleri sürdürülmüştür. Bu çalışmada öğrencilerin salgın dönemindeki uzaktan eğitimde yaşadıkları deneyimlerin öz-yeterliklerini nasıl etkilediği ile ilgili bir durum analizi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun için öğrencilerin akademik, duygusal ve sosyal alandaki öz yeterliliğini aile, öğretmen, akran ilişkileri ve akademik başarının etkilediği yapılan çalışmalarda bulunmuştur. Bu çalışmada öğrencilerin salgın döneminde uzaktan eğitimde canlı derslere katılma, ailesinden aldığı destek, canlı derslere aktif katılım, akran ve öğretmenleri ile iletişim ve yıl sonu başarı ortalamalarına göre öz- yeterlik inançlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Çalışmaya 2021-2022 eğitim öğretim yılında aynı koşullarda uzaktan eğitim almış 209 ortaöğretim öğrencisi katılmıştır. Veriler uzaktan eğitim süreci bilgi formu ve Telef (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan çocuklar için öz-yeterlik ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler ANOVA ve MANOVA ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin genel öz-yeterlikleri ile alt boyut olan akademik, sosyal, duygusal öz-yeterliklerini yeterli düzeyde algıladıkları bulunmuştur. Özyeterlik bağımsız değişkenlere göre incelendiğinde salgın döneminde uzaktan eğitimde arkadaş, öğretmen ve aile iletişimi iyi olan, aile desteği alan, akademik olarak başarı gösteren ve öğretim sürecine aktif katılan öğrencilerin akademik öz-yeterlik inançları daha yüksek bulunmuştur. Salgın döneminde uzaktan eğitim sonrası öğrencilerle yapılacak her türlü araştırmanın ileride karşılaşılabilecek sorunlara çözüm üretmede veri olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlik, Salgın döneminde uzaktan eğitim, Akademik öz-yeterlik, Sosyal öz-yeterlik, Duygusal öz-yeterlik

Destekleyen Kurum

ANTALYA ANADOLU İMAM HATİPLİSESİ

Investigation of Self-Efficiency Beliefs of Post-Distance Students During the Epidemic

Öz

The people who have higher general self-efficacy are better at goal setting and reaching the goals than the people who have lower general self-efficacy. And because of that, steps that will increase self efficacy would help at students’ future life positively. Due to the pandemic process at 2020-2021 academic year Turkey applied distance education in virtue of EBA, TRT EBA and online lessons. This study analysis have been made to show how students experiences in distance education during the pandemic period affected their self-efficacy. Therefore it has been aimed to demonstrate the roles of family, teacher, peer relations and academic achievement as independent variables that are considered to affect the students’ academic, emotional and social self-efficacy, via students’ participation in online lessons, emotional and academic help of family, active participation in online lessons, relationships between them and their peers and also the effect of teachers and school report scores. The study is a descriptive research in survey model. The study has been done with 209 high-school students that
have same conditions who had participated in distance education at 2021-2022 academic year. The data has been gathered by distance education information form and self-efficacy scale for students which translated to Turkish by Telef (2012). Obtained data have been analyzed by ANOVA and MANOVA. It was found that the students perceived their general self-efficacy and academic, social and emotional self-efficacy at a sufficient level. Self-efficacy -analyzed with independent variables- is higher in students’ that have good relationships with their friends, family and teachers, have been supported by their families, have higher academic success rate and actively participating in online lessons. It is thought that any kind of research to be done with students after distance education during the epidemic period can be used as data to produce solutions to problems that may be encountered in the future.

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, distance educationduring the pandemic, academic self-efficacy, socialself-efficacy, emotional self-efficacy, emotional self-efficacy

Kaynakça

• Akengin, H., Yıldırım, G. , İbrahimoğlu, Z. Arslan, S. (2014). “Öğrencilerin coğrafya dersine ilişkin öz yeterlik algıları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Marmara Coğrafya Dergisi , 0 (29): 150-167. Aktürk, Ü., Aylaz, R. (2013). “Bir İlköğretim Okulundaki Öğrencilerin Öz Yeterlilik Düzeyleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (4): 177-183. Aldan Karademir, Ç., Deveci, Ö., Çaylı, B. (2018). “Ortaokul Öğrencilerinin Öz Düzenlemeleri ve Akademik Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi”. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (3): 14-29.
• Arseven, A. (2016).” Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi”. Electronic Turkish Studies, 11 (19): 63-80.
• Bandura, A. (1997). Öz-yeterlilik: Kontrol egzersizi: WH Freeman Times Books/ Henry Holt & Co.
• Bayburtlu, Y.S. (2020). “Covid-19 Pandemi Dönemi Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmen Görüşlerine Göre Türkçe Eğitimi”. Journal of Turkish Studies, 15 (4): 131-151.
• Bayrı, H., Özdemir, P.(2022). “Özel yetenekli öğrencilerin duygusal tepkisellik, öz-yeterlik ve psikolojik kırılganlık düzeylerinin incelenmesi: Bir karma yöntem çalışması.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(81): 1-20.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (11. Baskı): Pegem Akademi. Ankara- Türkiye.
• Çavuş, M.F. (2009). “Gençlerde Algılanan Sosyal Desteğin Öz-Yeterlilik İnancın Etkileri.” Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2): 1-11.
• Çiftçi, S., Taskaya, S.M. (2010). “Sınıf öğretmeni adaylarının öz yeterlik ve iletişim becerileri arasındaki ilişki”. Education Sciences , 5 (3) , 921-928.
• Demirel, Ö. (2010). Eğitim Bilimleri Sözlüğü geliştirilmiş 4. Baskı: Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara- Türkiye.
• Horzum, M.B., Çakır, Ö. (2009). “Çevrim içi teknolojilere yönelik öz-yeterlik algısı ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (3), 1327-1356.
• Horzum, M.B. (2013). “Uzaktan eğitimde transaksiyonel uzakliğin öğrencilerin özyeterlilik algilarina etkisi.” Journal of Educational Sciences & Practices, 12 (24): 159-174.
• Kaleli Yılmaz, G., Güven, B. (2015).” Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Algılarının Metaforlar Yoluyla Belirlenmesi”. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi (TURCOMAT), 6 (2), 299-322.
• Kansu, A.F., Hızlı Sayar, G. (2018) “Öz yeterlik, yaşam anlamı ve yaşam bağlılığı kavramları üzerine bir inceleme”. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, (1), 78-89.
• Kaya, S. (2020). “Zorunlu uzaktan eğitimde karşılaşılan sorunlar: Öğretim elemanı ve öğrenci görüşleri”. In VIIth International Eurasian Educational Research Congress, Eskişehir.
• Kesicioğlu, O.S., Güven, G. (2014). “Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi.” Electronic Turkish Studies, 9 (5): 1371-1383.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020). Bakan Selçuk, koronavirüs'e karşı eğitim alanında alınan tedbirleri açıkladı. https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitimalaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr,web adresinden 20 Aralık 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Okçin, F.A., E. E. (2013). “Öğrencilerin Öz-Etkililik-Yeterlilik Algıları ve Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi , 2 (1) , 40-51.
• Öztürk, Y.A., Şahin, Ç. (2015). “Matematiğe ilişkin akademik başarı-özyeterlilik ve tutum arasındaki ilişkilerin belirlenmesi”. The journal of academic social science studies, 31(1), 343-366.
• Öztürk, P., Kert, S.B. (2017). “Bir çevrimiçi öğrenme ortamının, yetişkinlerin çevrimiçi öz-yeterlik algısı ve akademik başarılarına etkisi”. Acta Infologica, 1(1), 39-54.
• Schunk, D.H. (1991). “Self-efficacy and academic motivation”. Educational Psychologist, 26 (3 ve 4), 207-231.
• Telef, B.B., Karaca, R. (2011). “Ergenlerin Öz-Yeterliklerinin Ve Psikolojik Semptomlarının İncelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8 (16), 499-518.
• Telef, B.B., Karaca, R. (2012). “Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması”. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (32), 169-187.
• Yenilmez, K., Kakmacı, Ö., Yenilmez, K., Kakmacı, Ö. (2008). “İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öz yeterlilik inanç düzeyleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-21.
• Yıldız, E., Seferoğlu, S. (2020). “Eğitim tedavinin içi içi teknolojilere yönelik öz –yeterlik algılamalarının incelenmesi”. CELAL Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,18 (1), 33-46.
• Yiğit, N. Kurnaz, M. (2010). “Fizik Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4 (1), 29-49.