Etik İlkeler ve Yayın Politikası
-İnsan üzerinde deneyle gerçekleştirilen bütün çalışmalar, Helsinki Bildirgesi’ne (1964) göre yapılmalıdır. Herhangi bir zarar verme ihtimali olan çalışmalarda, katılımcıların bilgilendirilmiş oluru mutlaka alınmalıdır.
- İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen her türlü anket ve ölçüme dayanan araştırmalarda, ilgili kurumlardan mutlaka etik kurul izni alınmış olmalıdır.
- Yazarlar bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olan; intihal, sahtecilik, çarpıtma gibi eylemler içerisinde bulunamazlar.
Yayın değerlendirme süreci ne kadar sürmektedir?
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’ne gönderilen çalışmaların yayın değerlendirme sürecinin en geç 6 ay içerisinde sonuçlandırılması öngörülmektedir. Ancak, hakem ya da editörlerin yazardan düzeltme istedikleri tarih ile yazarların düzeltmeleri tamamladıkları tarih arasındaki süre, bu 6 aylık süreye dahil edilmemektedir.
İlk ve ön değerlendirme süreci
Araştırmanın Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’nin sistemine yüklenmesinden sonra ilk olarak Editörler, editör yardımcıları veya alan uzmanları tarafından yapılan genel değerlendirmedir. Bu değerlendirmelerde araştırmanın genel esaslar bakımından yayımlanabilir ve hakeme gönderilebilir olup olmadığına bakılır. Değerlendirme sonucunda, özgün olmayan, etik kurallara uymayan, yayın ve yazım kurallarına uymayan araştırmalar reddedilir. Sorunlu araştırmalarda çıkarılması, tamamlanması, düzeltilmesi/düzenlenmesi gereken maddeler ve esaslar belirlenir. Yazarın bu eksikleri tamamlaması istenir. Bu şekilde düzeltilmiş incelemeler ile hakemlere gönderilecek problemsiz makaleler için hakemler belirlenir.
Hakem süreci
Çalışmalar için içeriğine ve hakemlerin uzmanlık alanlarına bakılarak hakem havuzundan hakemler belirlenebilir. Alan uzmanı ya da dergi yayın kurulu üyesince hakemler önerilebilir. Hakem adayları, editörler tarafından incelenir, kesinleştirilir ve makaleler, çift taraflı kör hakemlik sistemine göre tayin edilen hakemlere gönderilir.
Çift taraflı kör hakemlik ve değerlendirme süreci
Çift taraflı kör hakemlik yöntemi, bilimsel çalışmaların objektif bir şekilde değerlendirilmesini esas almaktadır. Bu sistemde Dergimizde hakemlerin ve yazarların birbirlerine karşı kimliklerinin gizli tutulduğu çift taraflı kör hakemlik sistemi kullanır. Bunun için hakem isimleri yayımlanmaz. Yazarlar ve hakemler, kimliklerinin gizli kalması için gayret göstermelidir.
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’nin yayın kalitesinde yazar ve hakem açısından çift taraflı kör hakemlik süreci önemli bir yere sahiptir. Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’ne gönderilen çalışmalar aşağıda belirtilen aşamalara göre değerlendirilmektedir.
Hakemlerin değerlendirme süreci
Hakem değerlendirme süreci için hakemlere belli bir süre verilir. Hakemler bu süre içerisinde değerlendirmelerini yapar ve raporlarını sunarlar. Hakemlerden veya uzman yayın kurulu üyesinden gelen düzeltme önerileri, yayın ilkeleri ve yazım kuralları doğrultusunda ve verilen uygun bir sürede yazarlarca tamamlanır. Hakemler çalışmanın düzeltmelerini inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi birden çok defa düzeltme talep edebilir ve son görüşlerini/kararlarını bildiriler.
Hakem raporları
Hakem değerlendirmeleri genel olarak çalışmaların; özgünlük, kullanılan yöntem, etik kurallara uygunluk, bulguların ve sonuçların tutarlı bir şekilde sunumu ve literatür açısından incelenmesine dayanmaktadır. Bu inceleme aşağıdaki unsurlara göre yapılır:
Giriş ve literatür: Çalışmada ele alınan problemin sunumu ve amaçları, konunun önemi, konuyla ilgili literatür kapsamı, güncelliği ve çalışmanın özgünlüğü hakkında görüş içerir.
Yöntem: Kullanılan yöntemin uygunluğu, araştırma grubunun seçimi ve özellikleri, geçerlik ve güvenilirlik ile ilgili bilgilerin yanı sıra veri toplama ve analiz süreci hakkında görüş içerir.
Bulgular: Yöntem çerçevesinde elde edilen bulguların sunumu, analiz yöntemlerinin doğruluğu, araştırmanın amaçları ile erişilen bulguların tutarlılığı, ihtiyaç duyulan tablo, şekil ve görsellerin verilmesi, kullanılan testlerin kavramsal açıdan değerlendirilmesine yönelik görüşler içerir.
Değerlendirme ve tartışma: Bulgulara dayalı olarak konunun tartışılması, araştırma sorularına ve hipoteze/lere uygunluk, genellenebilirlik ve uygulanabilirlik ile ilgili görüş içerir.
Sonuç-öneriler: Literatüre katkı, gelecekte yapılabilecek çalışmalara ve alandaki uygulamalara yönelik öneriler hakkında görüş içerir.
Stil ve anlatım: Başlığın içeriği kapsayıp kapsamadığı, kurallara uygun dil kullanımı, atıf ve referansların dergi yayın ve yazım ilkelerinde gösterilen örnekler doğrultusunda yapılandırılması ile ilgili görüşleri içerir.
Genel değerlendirme: hazırlanan çalışmanın özgünlüğü, literatüre ve alandaki uygulamalara sağladığı katkı veya yayın ve yazım kriterleri ile ilgili görüşleri içerir. Hakem görüşleri ve değerlendirmeleri, çalışmanın genel kurgusunu ve özelliklerini bozucu nitelikte olamaz.
Editörlerin son değerlendirmeleri ve yayın kurulu kararı
Hakemlerden gelen görüşler, alan editörü tarafından belli süre içerisinde incelenir. İnceleme sonucunda alan editörü çalışmaya ilişkin nihai kararını editörlere iletir. Editörler, alan editörü ve hakem görüşlerine dayanarak çalışmayı ve onunla ile ilgili değerlendirme ve düzeltme sonuçlarını Yayın Kurulu’na sunar. Yayın Kurulu’nda oluşan görüşe göre makalenin iadesini, yayın kararını aldırmayı veya düzeltilmesi yönündeki görüşleri belirler. Bu görüşleri geciktirmeden yazarlara iletirler. Olumlu görüş verilen makaleler için intihal raporlarının alınmasını sağlar ve bu raporlara göre makaleler hakkında yayım kararı verilmesini takip ederler.
Değerlendirme sonucuna itiraz etme
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’nce yapılan değerlendirme sonucu yazarlara iletilir. Yayın kurulu veya bilim kurulunun değerlendirmeleri sonucunda oluşan görüşlere yazarların itiraz etme hakkı vardır. Yazarlar, değerlendirme sonucuna ilişkin gerekçeli itiraz yazılarını bilimsel bir dille ve dayanaklarını referans göstererek dergimizin dijital adresine gönderebilir. Yapılan itirazlar yayın kurulu tarafından en kısa sürede incelenir. Yapılan itirazlar hakkında, ilgili hakemlerden görüş talep edilebilir. Sonuçlarla ilgili olarak yazarlara olumlu veya olumsuz dönüş yapılır. Yazarların değerlendirme sonucuna itirazları olumlu bulunması durumunda, yayın kurulu veya editörlerce çalışmanın alanına uygun yeni hakemler tayin edilebilir. Bu durumda hakem değerlendirmesi süreci yeniden başlatılmış olur.
Kabulden sonraki süreç
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’nce yapılan değerlendirme sonucunda kabul edilen çalışmaların ilk sayfasına geliş ve kabul tarihleri, yazarların kişisel bilgileri ve uluslararası yazar kimlik numarası ORCID numarası eklenir. İntihal, kaynakça, dil ve atıf denetimi ile tasarım ve dizgisi yapılır. Bu işlemlerin ardından online açık erişime açık olarak yayımlanır.
Dil düzenlemesi
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi’ne gönderilen çalışmalar, dil durumuna göre Türkçe, İngilizce ya da Arapça dil kurallarına ve bunların bilimsel literatürüne uygun, sade, açık, temiz ve akıcı bir dille yazılmış olmalıdır. Sisteme yüklenecek makalelerin dil kontrolünün yaptırılmış olması, çalışmanın kabul kriterlerinden birinin tamamlanmış olması bakımından yayın süreçlerinin daha sağlıklı sürdürülmesini sağlayacaktır. Bu kriter sağlanmamışsa, değerlendirme süreçlerinde veya kabul aşamasında yazarlardan çalışmanın dil kontrolünü yapması/yaptırması talep edilebilir.