Türkiye Fındık Bahçelerinde Yeni Bir Zararlı Tür; Meyve Pis Kokulu Böceği, Apodiphus amygdali (Hemiptera: Pentatomidae)

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 51 - 54, 01.04.2021

İsmail Oğuz Özdemir , Celal Tuncer , Mansur Uluca

https://doi.org/10.34248/bsengineering.851950

Öz

Bu çalışmada son yıllarda Türkiye fındık bahçelerinde gözlenen ve yeni bir zararlı tür olan meyve pis kokulu böceği, Apodiphus amygdali (Hemiptera: Pentatomidae) ele alınmıştır. Zararlı polifag bir tür olup ülkemizdeki varlığı uzun zamandan beri bilinmektedir. Ülkemizin pek çok yerinde bulunmasının yanı sıra zararlının ergin ve nimfleri birçok meyve bahçesinde ve orman bitkisinde zarar oluşturmaktadır. Bu pis kokulu böcek türünün dünyada ve ülkemizde badem ve antepfıstığında zararlı bir tür olduğu bildirilmesine rağmen, fındık faunasında zararlıya dair hiçbir kayıt mevcut değildir. Çalışma 2019-2020 yıllarında yapılan deney ve gözlemlere dayanmaktadır. A. amygdali, Samsun’da farklı fındık bahçelerinde yapılan sürveylerde saptanmış ve örnekler laboratuvarda teşhis edilmiştir. Sonuç olarak, A. amygdali’nin fındıkta yeni bir zararlı tür olması nedeni ile daha sonra yapılacak çalışmalara yardımcı olmak üzere tanımı, yayılışı, konukçuları, zararı ve biyolojisi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Apodiphus Amygdali, Fındık, Pis kokulu böcek

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

A New Pest Species in Turkish Hazelnut Orchards; the Fruit Trees Stink Bug Apodiphus Amygdali (Hemiptera: Pentatomidae)

Öz

In this study, a new insect pest species, the Fruit Trees Stink Bug, Apodiphus Amygdali (Hemiptera: Pentatomidae), occured in hazelnut orchards of Turkey in recent years were discussed. It is a harmful polyphagous species and its existence in our country has been known for a long time. In addition to its presence in many regions of Turkey, the adults and nymphs of the pest cause damage to many orchards and forest plants. Although it is reported to be a harmful species in shelled nuts such as almond and pistachio in the world and in Turkey, there is no record of this pest in the hazelnut fauna. The study is based on experiments and observations carried out in the years of 2019-2020. A. amygdali were collected in different orchards during surveys in Samsun hazelnut orchards and were identified in the laboratory. As a result, since A. amygdali is a new pest species in hazelnut, its description, distribution and hosts, damage and biology was given in order to help future studies.

Anahtar Kelimeler

Apodiphus Amygdali, Hazelnut, Stink bug

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Ak K, Tuncer C, Baltaci A, Eser U, Saruhan İ. 2018. Incidence and severity of stink bugs damage on kernels in turkish hazelnut orchards. Acta Horticult, 1226: 407-412.
• Bolkan H, Ogawa J, Rice R, Bostock R, Crane J. 1984. Leaf-footed bug implicated in pistachio epicarp lesion [pistacia vera, california]. California Agric ExpStation, 38(3): 16-17.
• Bolu H, Özgen İ, Fent M. 2006. Diyarbakır, Elazığ ve Mardin illeri badem ağaçlarında bulunan pentatomidae (heteroptera) türleri. YYÜ Tar Bil Derg, 16: 25-28.
• Costi E, Haye T, Maistrello L. 2017. Biological parameters of the invasive brown marmorated stink bug, halyomorpha halys, in southern europe. J Pest Sci, 90: 1059-1067.
• Ehler L. E. 2000. Farmscape ecology of stink bugs in northern California. Mem. Thomas Say Publ. Entomol., Entomol. Soc. Am. Press, Lanham, MD, USA.
• Ershad D, Barkhordary M. 1974. Host range and vectors of nematospora coryli peglion in kerman of iran. Iran J Plant Pathol, 10: 4-9.
• Dursun A. 2004. Orta Karadeniz Bölgesi Pentatomidae (Heteroptera) türleri üzeri faunistik ve taksonomik bir araştırma. Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen bilimleri enstitüsü, Samsun, Turkiye.
• Food and Agriculture Organization, 2020. Hazelnut production. URL: http://www.fao.org/3/x4484e/x4484e03.htm (erişim tarihi: 31.12.2020).
• Hekimoğlu B, Altındeğer M. 2019. Fındık Sektörünün Mevcut Durumu. URL: https://samsun.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Yayinlar/Kitaplarimiz/Findik_Sektorunun_Durumu_Sorunlari_ve_Cozum_Onerileri.pdf (erişim tarihi: 20.11.2020).
• İren Z, Ahmed M. 1973. Insect pests of Turkey found on deciduous fruits (meyve zararlıları). Bitki Koruma Bült, Ek yayın, 1: 35-84.
• Lodos N, Önder F, Pehlivan E, Atalay R. 1978. Ege ve Marmara bölgesinin zararlı böcek faunasının tespiti üzerinde çalışmalar. Zir Müc Zir Kar Gn Md Yay, Ankara, Türkiye.
• Lodos N. 1986. Türkiye entomolojisi II. genel uygulamalı ve fuanistik. Ege Üniv Zir Fak Yay, İzmir, Türkiye.
• Mehrnejad M. 2001. The current status of pistachio pests in iran. Cahiers Opt Méditerranéennes, 56: 315-322.
• Muhammed S. 1994. Study of population density of some sap sucking insects on some fruit trees in erbil, M. Sc. thesis, College of Education, Univesrity of Salahaddin, Erbil, Iraq.
• Muhammed SH. 2010. The biology of the stink bug apodiphus amygdali (germar) (hemiptera: Pentatomidae). Mesopotamia J Agric, 38: 53-64.
• Özgen İ, Gözüaçık C, Karsavuran Y, Meral F. 2005. Doğu ve güneydoğu anadolu bölgesi'nde antepfıstığı, kayısı, kiraz ve zeytin ağaçlarında bulunan pentatomidae (heteroptera) familyasına ait türlerin saptanması üzerinde çalışmalar. Ege Üniv Zir Fak Derg, 42: 35-43.
• Öztürk N, Ulusoy MR. 2003. Mersin ili kayısılarında saptanan zararlılar. Alatarım, 2(2): 21-26.
• Öztürk N, Ulusoy MR, Erkılıç L, Bayhan S. 2004. Malatya ili kayısı bahçelerinde saptanan zararlılar ile avcı türler. Bitki Koruma Bült, 44: 1-13.
• Rice KB, Bergh CJ, Bergmann EJ, Biddinger DJ, Dieckhoff C, Dively G, Fraser H, Gariepy T, Hamilton G, Haye T. 2014. Biology, ecology, and management of brown marmorated stink bug (hemiptera: Pentatomidae). J Integrated Pest Manag, 5(3): 1-13.
• Saruhan I, Tuncer C. 2010. Research on damage rate and type of green shieldbug (palomena prasina L. Heteroptera: Pentatomidae) on hazelnut. Anadolu Tar Bil Derg, 25: 75-83.
• Schuh R, Slater J. 1995. True bugs of the world. Cornell university, ithaca, NY, USA.
• Tavella L, Arzone A, Sargiotto C, Sonnati C. 1996. Coreidae and pentatomidae harmful to hazelnuts in northern italy (rhynchota heteroptera). In: IV International Symposium on Hazelnut, 445: 503-510.
• Tavella L, Arzone A, Miaja M, Sonnati C. 2001. Influence of bug (heteroptera, coreidae and pentatomidae) feeding activity on hazelnut in northwestern italy. Acta Hort, 556: 461-467.
• Tezcan S, Önder F. 1999. Heteropterous insects associated with cherry trees in kemalpaşa district of İzmir, Turkey. Ege Üniv Zir Fak Derg, 36: 119-124.
• Tezcan S, Önder F. 2003. İzmir ve Manisa İlleri ekolojik kiraz bahçelerinin faunası üzerinde araştırmalar: Heteroptera takımına bağlı türler üzerinde bir değerlendirme. Anadolu, 13: 124-131.
• Tuncer C, Ecevit O. 1996. Current status of hazelnut pests in turkey. In: IV International Symposium on Hazelnut 445: 545-552.
• Tuncer C, Saruhan İ. 2001. Bazı önemli fındık zararlılarının Samsun ilindeki popülasyon değişimi ve yoğunluğu üzerine araştırmalar. OMÜ Zir Fak Derg, 16: 56-63.
• Tuncer C, Saruhan I, Akca I. 2005. The insect pest problem affecting hazelnut kernel quality in turkey. In: VI International Congress on Hazelnut 686: 367-376.
• Tuncer C, Knizek M, Hulcr J. 2017. Scolytinae in hazelnut orchards of turkey: Clarification of species and identification key (coleoptera, curculionidae). ZooKeys, 710: 65-76.
• Yousif A. 1995. Ecological and biological studies of the fruit tree bark bug Apodiphus amygdali (germar)(hemiptera, pentatomidae), M. Sc. Thesis, University of Baghdad, Iraq.