İvesi Kuzularında Büyüme Özellikleri için Pratik Bir Damızlık Seçme Yöntemi: Kolay İndeks Uyarlaması

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 473 - 477, 15.05.2024

Yusuf Kaplan , İrfan Güngör , Kürşat Alkoyak , Mustafa Tekerli

https://doi.org/10.34248/bsengineering.1444385

Öz

Hayvan ıslahının en önemli adımlardan biri de damızlık değeri en iyi hayvana üreme şansı verilmesidir. Aynı zamanda küçükbaş hayvancılıkta sürdürülebilirlik için büyüme, üreme ve süt verimi gibi ekonomik özellikler açısından daha verimli hayvanların seçilmesi gereklidir. Hayvanların verimlerine ilişkin damızlık değerlerini tahmin etmek için kullanılan yöntem ve modeller nispeten karmaşık yapıdadır. Çoğu kere yetiştiricilerin kendi başlarına uygulamaları güç olmaktadır. Bu nedenle iyi hayvanların seçimi için basit modellere ve pratik uygulamalara gereksinim duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, koyun yetiştiricilerinin en iyi kuzularını seçmeleri için pratik bir yöntemi tanıtmak ve bu şekilde kullanılacak damızlıkları belirlemektir. Bu hedefle İvesi kuzularına ait örnek bir veri seti ile “Damızlık Asistanı” adlı bilgisayar yazılımı kullanılmıştır. Veri seti 2016-2018 yılları arasında 49 sürü ve 12 410 baş kuzudan elde edilen doğum ağırlığı (DA), sütten kesim ağırlığı (SKA) ve bu iki özellikten hesaplanan günlük canlı ağırlık artışlarından (GCAA) oluşmaktadır. Damızlık Asistanı ile İvesi kuzularının büyüme özelliklerine önemli çevresel faktörlerin etkisi giderilmiş ve daha sonra kolay indeks yöntemi kullanılarak düzeltilmiş verilerle değerli hayvanlar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kolay indeks, Pratik seleksiyon, İvesi kuzusu, Büyüme özellikleri

Etik Beyan

Daha önceden alınmış veriler üzerinden analizler gerçekleştirilmiş olup, etik kurul raporuna gerek yoktur.

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/02IVES2014-01

Teşekkür

Yazarlar, Halk Elinde Hayvan Islahı Ülkesel Projesine verdikleri destekten dolayı T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'ne teşekkür eder. Bu çalışma kısmen 2019 yılında Antalya’da gerçekleştirilen 1th International Livestock Science Congress ’de poster olarak sunulmuştur.

A Practical Selection Method for Growth Traits in Awassi Lambs: Easy Index Implementation

Öz

One of the most critical steps in animal breeding is that the best animal in terms of breeding value will be given a chance to reproduce. At the same time, for the sustainability of small ruminant industry, the selection of more productive animals is necessary for economic traits such as growth, reproduction and milk yield. The methods and models used to estimate the breeding values of animals related to yields are quite complex. It is often difficult for breeders to implement on their own. Therefore, simple models and practical applications are required for the selection of productive animals. The aim of this study is to demonstrate a simple and practical method for sheep breeders to select their best lambs. Computer software called “Damızlık Asistanı” was used for this purpose with a sample dataset of Awassi lambs. The dataset consists of birth weight, weaning weight and daily live weight gains obtained from 49 herds and 12 410 lambs between 2016-2018. The effects of important environmental factors on the growth traits of Awassi lambs were eliminated by the Damızlık Asistanı and then the easy index method was used to identify valuable animals with the adjusted data.

Anahtar Kelimeler

Easy index, Practical selection, Awassi lamb, Growth traits

Proje Numarası

TAGEM/02IVES2014-01

Kaynakça

• Arpacık R. 1982. Sığır Yetiştiriciliği. Endeks yöntemi ile damızlık seçme. Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, Türkiye, ss: 163-164.
• Doğan S, Pekgör A, Soysal M. I. 2019. Standardization of environmental factor effecting production traits by least squares methods an examples of application by excel (LSM-ex). 12th World Buffalo Congress, 18-20 Eylül, İstanbul, Türkiye, ss: 42.
• Düzgüneş O, Eliçin A, Akman N. 2003. Hayvan ıslahı kitabı. İndeks denkleminin hesaplanması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 4. Baskı, Yayın no: 1535, Ankara, Türkiye, ss: 142-148.
• Ertuğrul M. 1997. Hayvan yetiştirme (yetiştiricilik) kitabı. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, Türkiye, 2. baskı, ss:65.
• Galal S, Gürsoy O, Shaat I. 2008. Awassi Sheep as a Genetic Resource AND Efforts for their genetic improvement-a review. Small Rumin Res, 79: 99–108.
• Harvey WF. 1960. Least squares analysis of data with unequal subclasses number. USDA Publisher, New York USA, pp: 2-8.
• Jawasreh KI, Haddad N, Lubad AA, Al-Amareen A. 2021. Genome-wide association study for milk production of Awassi sheep in Jordan. J Saudi Soc Agri Sci 21: 302–309. https://doi.org/10.1016/j.jssas.2021.09.006.
• Kaplan Y, Tekerli M. 2020. Wombat yazılımı kullanılarak malak doğum ağırlıklarında birey modeli uygulaması. Bahri Dağdaş Hay Araş Derg, 9(2): 105-118.
• Kaplan Y, Cinkaya S, Demirtaş M, Tekerli M. 2019. Application with a practical selection method of buffalo calves. 12th World Buffalo Congress, 18-20 Eylül, İstanbul, Türkiye, ss:59.
• Karabulut O, Tekin M.E. 2009. Damızlık koç seçiminde BLUP metodunun kullanılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 15(6): 891-896.
• Pollotta G.E, Gootwineb E. 2001. A genetic analysis of complete lactation milk production in Improved Awassi sheep. Livestock Prod Sci, 71: 37–47. https://doi.org/10.1016/S0301-6226(01)00239-1.
• Vanlı Y, Özsoy MK, Baş S, Kaygısız A. 2005. Populasyon ve Biyometrik Genetik Kitabı. Kovaryans analizinde düzeltme. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No: 286, Tekirdağ, Türkiye, ss: 82-83.