11. Sınıf Öğrencilerinin Kimyasal Denge Konusuyla İlgili Algoritmik Soruları Çözme Süreçlerinin Sesli Düşünme Protokolü Kullanılarak İncelenmesi

Yıl 2016, , 357 - 384, 18.06.2016

Safiye Aslan

https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000159553

Öz

Bu çalışmada, 11. sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusuyla ilgili algoritmik soruları çözme süreçleri incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasıdır. Çalışmaya, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir Anadolu Lisesi’nin 11. sınıfında öğrenim gören 6 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın verileri, 2014-2015 eğitim öğretim yılının ikinci yarıyılında, 11. sınıf kimya dersinde kimyasal denge konusunun işlenmesinden dört hafta sonra toplanmıştır. Veriler, kimyasal denge konusuyla ilgili dört algoritmik soru içeren bir form aracılığıyla yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Öğrencilere algoritmik soru formu verilmeden önce sesli düşünme yönergesi verilmiştir. Ardından öğrencilerden algoritmik soru formunda yer alan soruları, sesli düşünme yönergesinde belirtildiği gibi çözmeleri istenmiştir. Görüşmeler, ses kayıt cihazı kullanılarak kayıt altına alınmıştır. Araştırmanın verilerini öğrencilerin ses kayıtları ve soruların çözümlerini yaptıkları kağıtlar oluşturmuştur. Veriler, betimsel analiz tekniği ile soruda yer alan kavramları ve kavramlar arası ilişkileri tanımlama, değişkenleri/verileri yorumlama, formül/bağıntı kullanma ve algoritma kullanma olmak üzere dört tema altında incelenmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

algoritmik soru, kimyasal denge, sesli düşünme protokolü

Kaynakça

• Akkus, H., Kadayifci, H. ve Atasoy, B. (2011). Development and application of a two-tier diagnostic test to assess secondary students’ understanding of chemical equilibrium concept. Journal of Baltic Science Education, 10(3), 146-155.
• Altun, M. (2000). İlköğretimde problem çözme öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 147.
• Altun, M. ve Arslan, Ç. (2006). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenmeleri üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-21.
• Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Bayrakçeken, S., Canpolat, N., & Çelik, S. (2011, 5-8 Temmuz). Kimyanın doğası ve öğretimi. II. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, Erzurum, Türkiye.
• Bilgin, İ. ve Geban, Ö. (2006). The effect of cooperative learning approach based on conceptual change condition on students' understanding of chemical equilibrium concepts. Journal of Science Education and Technology, 15(1), 31-46.
• Boujaoude, S. ve H. Barakat (2003). Students problem solving strategies in stoichiometry and their relationships to conceptual understanding and learning approaches. Electronic Journal of Science Education, 7(3), 23-29.
• Bowen C. W. (1994). Think-aloud method in chemistry education. Journal of Chemical Education, 71(3), 184-190.
• Cachapuz, A.F.C. ve Maskill, R. (1989). Using word association in formative classroom tests: Following the learning of Le Chatelier’s Principle. International Journal of Science Education, 11(2), 235-246.
• Chandrasegaran, A. L., Treagust, D. F., Waldrip, B. G. ve Chandrasegaran, A. (2009). Students’ dilemmas in reaction stoichiometry problem solving: Deducing the limiting reagent in chemical reactions. Chemical Education Research and Practice, 10, 14–23.
• Childs, P. E. ve Sheehan, M. (2009). What’s difficult about chemistry? An Irish perspective. Chemistry Education Research and Practice, 10, 204-218.
• Coştu, B. (2007). Comparison of students’ performance on algorithmic, conceptual and graphical chemistry gas problems. Journal of Science Education and Technology, 16(5), 379-386.
• Coştu, B. (2010). Algoritmic, conceptual and grapgical chemistry problems: A revisited study. Asian Journal of Chemistry, 22(8), 6013-6025.
• Creswell, J. W. (2013a). Araştırma deseni. (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2013b). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Ed. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelik, S., Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Sözbilir, M. ve Bayrakçeken, S. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Bazı Genel Kimya Konularını Kavramsal Öğrenme Düzeyleri. 1. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, 20-22 Haziran, İstanbul, Türkiye.
• Çobanoğlu, E. O. (2013). Epistemoloji, bilimsel kavramların doğası, bilimsel bilgi ve özellikleri. Murat Demirbaş (Ed.), Bilimin doğası ve öğretimi içinde (s. 55-70). Ankara: Pegem Akademi.
• Eğitim Reformu Girişimi (2014). Türkiye’de eğitimin politika öncelikleri: Eşitlik, ortaöğretim, öğretmenler, özel okul desteği. Retrieved from http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/Egitimin_Politika_Oncelikleri_BN_WEB.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 20 Nisan)
• Galbraith, G. (1998). Writing as a knowledge-constituting process. Torrance2, 9(2), 137-158. Retrieved from http://www.writing.ucsb.edu/wrconf08/Pdf_Articles/Galbraith_Article.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 14 Ocak)
• Gultepe, N., Yalcin Celik, A. ve Kilic, Z. (2013). Exploring effects of high school students’ mathematical processing skills and conceptual understanding of chemical concepts on algorithmic problem solving. Australian Journal of Teacher Education, 38(10), 105-122.
• Hartman, J. R. ve Lin, S. (2011). Analysis of student performance on multiple-choice questions in general chemistry. Journal of Chemical Education, 88(9), 1223-1230.
• Johnstone, A. H. (2000). Teaching of chemistry – logical or psychological? Chemistry Education: Research and Practice in Europa, 1(1), 9-15.
• Kousathana, M. ve Tsaparlis, G. (2002). Students' errors in solving numerical chemical-equilibrium problems. Chemistry Education: Research and Practice in Europe, 3(1), 5-17.
• Köğce, D., Özpınar, İ., Mandacı Şahin, S. ve Aydoğan Yenmez, A. (2014). Öğretim elemanlarının 21. yüzyıl öğrenen standartları ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 185-213.
• Kuusela, H. ve Paul, P. (2000). A comparison of concurrent and retrospective verbal protocol analysis. Am J Psychol., 113(3), 387–404.
• Mei-Hung, C. (1993). Developing problem-solving skills in chemical equilibrium – a constructive model. Retrieved from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED362402.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 12 Haziran).
• Merriam, S. B. (2002). Introduction to qualitative research. Saharan B. Merriam (Ed.), Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis içinde (s. 1-17). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. California: SAGE Publications.
• Nakhleh Μ.Β. (1993), Are our students conceptual thinkers or algorithmic problem solvers? Journal of Chemical Education, 70, 52-55.
• Nurrenberg, S. C. ve Pickering, M. (1987). Concept learning versus problem solving : Is there any difference? Journal of Chemical Education, 64(6), 508-510.
• Overton, T., Potter, N. ve Leng, C. (2013). A study of approaches to solving open-ended problems in chemistry. Chemistry Education Research and Practice, 14, 468-475.
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi [ÖSYM] (2013). Lisans yerleştirme sınavı-2 kimya testi. Retrieved from http://www.osym.gov.tr/dosya/1-69255/h/lys2kimyatesti.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 17 Eylül).
• ÖSYM (2014). Lisans yerleştirme sınavı-2 kimya testi. Retrieved from http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/LYS/sorucevap/2014LYS2KiMYA22062014.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 17 Eylül).
• ÖSYM (2015). 2015-Lisans yerleştirme sınavları (2015-LYS) sonuçları. Retrieved from http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2015/LYS/2015LYSSAYISALBILGILER30062015.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 17 Eylül).
• Özden, M. (2007). Kimya öğretmenlerinin kimya öğretiminde karşılaştıkları sorunların nitel ve nicel yönden değerlendirilmesi: Adıyaman ve Malatya illeri örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 40-53.
• Özmen, H. (2008). Determination of students’ alternative conceptions about chemical equilibrium: A review of research and the case of Turkey. Chemistry Education Research and Practice, 9, 225-233.
• Papaphotis, G. ve Tsaparlis, G. (2008). Conceptual versus algorithmic learning in high school chemistry: The case of basic quantum chemical concepts part 1. Statistical analysis of a quantitative study. Chemistry Education Research and Practice, 9, 323-331.
• Parchmann, I., Broman, K., Busker, M. ve Rudnik, J. (2015). Context-based teaching and learning on school and university level. J. GarcÃa-MartÃnez, E. Serrano-Torregrosa (Ed.)‬, Chemistry education: Best practices, opportunities and trends (s. 259-276). Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co.‬‬
• Partnership for 21st Century Learning (2015a). P21 Framework definitions. Retrieved from
• http://www.p21.org/storage/documents/docs/P21_Framework_Definitions_New_Logo_2015.pdf (Erişim Tarihi: 2015, 16 Eylül).
• Partnership for 21st Century Learning, (2015b). Critical thinking and problem solving. Retrieved from http://www.p21.org/about-us/p21-framework/260 (Erişim Tarihi: 2015, 16 Eylül).
• Phelps, J. A. (1996). Teaching to enhance problem solving: It’s more than the numbers. Journal of Chemical Education, 73(4), 301-304.
• Quilez-Pardo, J. ve Solaz-Portoles, J. J. (1995). Students’ and teachers’ misapplication of Le Chatelier’s Principle: Implications for the teaching of chemical equilibrium. Journal of Research in Science Teaching, 32(9), 939-957.
• Randles, C. A. ve Overton, T. L. (2015). Expert vs. novice: approaches used by chemists when solving open-ended problems. Chemistry Education Research and Practice, 16, 811-823.
• Salta, K. ve Tzougraki, C. (2011). Conceptual versus algorithmic problem-solving: Focusing on problems dealing with conversation of matter in chemistry. Research in Science Education, 41(4), 587-609.
• Sirhan, G. (2007). Learning difficulties in chemistry: An overview. Journal of Turkish Science Education, 4(2), 2-20.
• Sözbilir, M., Pınarbaşı, T. ve Canpolat, N. (2010). Prospective chemistry teachers’ conceptions of chemical thermodynamics and kinetics. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 6(2), 111-120.
• St Clair-Thompson, H., Overton, T. ve Bugler, M. (2012). Mental capacity and working memory in chemistry: Algorithmic versus open-ended problem solving. Chemistry Education Research and Practice, 13(4), 484-489.
• Staver, J. R. ve Lumpe, A. T. (2006). Two investigations of students' understanding of the mole concept and its use in problem solving. Journal of Research in Science Teaching, 32(2), 177-193.
• Şimşek, Ü., Doymuş, K., Doğan, A. ve Karaçöp, A. (2009). İşbirlikli öğrenmenin iki farklı tekniğinin öğrencilerin kimyasal denge konusundaki akademik başarılarına etkisi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 763 – 791.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2011). Ortaöğretim 11. sınıf kimya dersi öğretim programı. Retrieved from ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/içerik/72 (Erişim Tarihi: 2015, 17 Eylül).
• Teddlie, C. ve Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100.
• Temel, S. ve Morgil, İ. (2007). Kimya eğitiminde laboratuarda problem çözme uygulamasının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve mantıksal düşünme yeteneklerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 89-97.
• Temel S. ve Morgil, İ. (2012). Kimya laboratuvarında problem çözme uygulamaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(2), 55-76.
• Trilling, B. ve Fadel, C. (2009). 21st Century skills learning for life in ourtimes. San Francisco: Jossey-Bass.
• Tunç, T., Akçam, H. K. ve Dökme, İ. (2011). Üç aşamalı sorularla sınıf öğretmeni adaylarının bazı temel fen kavramları hakkında sahip oldukları kavram yanılgıları. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2) 817-842.
• Weerawardhana, K. W. P. A. (2006). Teaching strategies that support student development of conceptual understanding of chemical equilibrium using visualization software. (Doctoral dissertion, University of Wollongong, Australia). Retrieved from http://ro.uow.edu.au/theses/737 (Erişim Tarihi: 2015, 17 Eylül).
• Woldeamanuel, M. M., Atagana, H. ve Engida, T. (2014). What makes chemistry difficult? African Journal of Chemical Education (AJCE), 4(2), Special Issue (Part I), 31-43.
• van Someren, M. W., Barnard, Y. F. ve Sandberg, J. A. C. (1994). The think aloud method: A practical guide to modelling cognitive processes. London: Academic Press.
• Yılmaz, A., Tuncer, G. ve Alp, E. (2007). An old subject with recent evidence from Turkey: Students’ performance on algorithmic and conceptual questions of chemistry. World Applied Sciences Journal, 2(4), 420-426.