Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Demokratik Değer Algıları: Fenomenolojik Bir Analiz

Yıl 2018, , 786 - 825, 31.10.2018

Servet Üztemur , Erkan Dinç , Yusuf İnel

https://doi.org/10.14686/buefad.378708

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırmanın amacı ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin demokratik değerlerin
temelini oluşturduğu öngörülen eşitlik, adalet ve özgürlük değerlerine yönelik
algılarını yorumlamacı bir bakış açısıyla derinlemesine incelemektir. Nitel
araştırma yöntemi temelinde fenomenoloji modeline göre desenlenen araştırmanın katılımcılarını
2014-2015 öğretim yılında Manisa ili Yunusemre ilçesindeki bir devlet
ortaokulundan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle seçilmiş on (6
erkek, 4 kız) öğrenci oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış mülakatlar yoluyla
elde edilen verilere fenomenolojik analiz yapılmıştır. Araştırma bulgularına
göre öğrenciler eşitlik değerini toplumsal, eğitim, siyasi ve hukuksal açıdan
açıklayarak adalet ile eşitliğin farkını kavramışlardır. Adaletin toplumsal
yaşam açısından önemine değinerek günlük yaşamlarında adil davranmaya özen
gösterdiklerini belirtmişlerdir. Özgürlük değerini her istediğini yapabilme, temel
insan haklarına sahip olma ve kişisel sınırlamaların kaldırılması kategorileri
altında açıklamışlardır. Araştırma sonuçları öğrencilerin eşitlik, adalet ve
özgürlük değerlerine yönelik algılamalarının mekân, durum ve kişisel bağlama
göre farklılaştığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Fenomenolojik analiz, demokratik değerler, ortaokul öğrencileri

8th Year Secondary School Pupils’ Perceptions Democratic Values: A Phenomenological Analysis

Öz

This study aims to be an in-depth investigation,
from an interpretative perspective, of eighth-year secondary school pupils’
perceptions of equality, justice, and freedom – values that are considered
fundamental to all democratic values. The study is designed according to the
phenomenology model as a qualitative research method, and the participants were
10 pupils (six male and four female), selected by convenience sampling from a
public secondary school in the town of Yunusemre, Manisa, in the 2014-2015
school year. A phenomenological analysis was applied to the data obtained from
semi-structured interviews. The study findings suggest that the pupils grasped
the difference between justice and equality by explaining the value of equality
from social, educational, political, and legal standpoints. They stressed the
importance of justice for social life, and said that they made an effort to be
fair in their daily lives. They explained the value of freedom in the
categories of the liberty to do anything, the possession of basic human rights,
and the lifting of personal restrictions. The study concludes that the pupils’
perceptions of the values of equality, justice, and freedom vary according to
the place, situation, and personal context.

Anahtar Kelimeler

Phenomenological analysis, Democratic values, secondary students

Kaynakça

• Akar, C., İnel, Y., & Yalçıntaş, E. (2017). Research of levels of democratic values of classroom teacher candidates on various variables. Journal of Current Researches on Educational Studies. 7(2), doi: 10.26579/jocures-7.2.4
• Akın, U., & Özdemir, M. (2009). Öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Eğitim bilimleri fakültesi örneği [The Examination of Teacher Candidates’ Democratic Values in Terms of Various Variables: the Case of Faculty of Educational Sciences]. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 42(2), 183-198.
• Akşin, S. (1992). Atatürk döneminde demokrasi [Democracy in the period of Atatürk]. Ankara University Journal of SBF, 47(1), 245-252.
• Apple, M., & Bean, J. A. (1995). Democratic schools. Alexandria, V. A: Association for Supervision & Curriculum Development.
• Aydemir, H., & Aksoy, N, D. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi: Malatya örneği [The relationship of democratic attitudes of the students at the faculty of education with some variables: Malatya sample]. The Journal of Erzincan Faculty of Education, 12(1).
• Banks, J, A. (2013). Çokkültürlü Eğitime Giriş [An Introduction to Multicultural Education]. (H. Aydın, Trans.). Ankara: Anı Publishing.
• Başaran, İ, E. (1986). Demokrat öğrenci nasıl yetiştirilir [How to raise a democratic student]. The Journal of Ankara University Faculty of Educational Sciences, 111-116. Büyükkaragöz, S., & Üre, Ö. (1994). Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin demokratik tutumları araştırması [Research on the democratic attitudes of students in higher education institutions educating teachers]. Türk Demokrasi Vakfı Bülteni, (19), 29-41.
• Celep, C. (1995). Demokratik bir eğitim sistemi için [For a democratic education system ].Yaşadıkça Eğitim, 38, 20-24.
• Cılga, İ. (2001). Demokrasi insan hakları kültürü ve çocuk hakları [Democracy human rights culture and children's rights]. The Journal of National Education, 151.
• Creswell, J. W. (2013). Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni [Qualitative Inquiry & Research Design Choosing Among Five Approaches]. (Mesüt Bütün & Selçuk Beşir Demir, Trans. Eds.), Ankara: Siyasal Publishing.
• Çetinkaya, Ç., & Kıncal, R. Y. (2015). Democracy education of gifted and talented children. Journal of Gifted Education Research, 3(1), 1-22.
• Diktaş, A., & Üztemur, S. (2016). Ideas of eight grade students on some important social topics. The Journal of International Education Science, 3(8), 79-104.
• Dinç, E., & Üztemur, S. (2016). An investigation of 8th grade students’ perceptions of democratic values through cartoons. Elementary Education Online, 15(3), 974-988. DOI: 10.17051/io.2016.79948
• Doğanay, A., & Sarı, M. (2004). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerine temel demokratik değerlerin kazandırılma düzeyi ve bu değerlerin kazandırılması sürecinde açık ve örtük programın etkilerinin karşılaştırılması [Elementary school students' devotion level to democratic values and comparison of the effect of overt and hidden curriculum on gaining democratic values in terms of students and teachers opinions]. Educational Administration in Theory & Practice, 39(39), 356–383.
• Doğanay, A., & Sarı, M. (2006). Öğrencilerin üniversitedeki yaşam kalitesine ilişkin algılarının demokratik yaşam kültürü çerçevesinde değerlendirilmesi (Çukurova Üniversitesi Örneği) [Evaluation of students’ perceptions about quality of life in their campus in terms of democratic life culture (Çukurova University case)]. The Journal of Turkish Educational Sciences, 4(2), 107-128.
• Ektem, I. S., & Sünbül, A. M. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine bir araştırma [A study into the democratic attitudes of the prospectıve teachers]. The Journal of Faculty of Ahmet Keleşoğlu Education Faculty, 31, 159-168.
• Erdoğan, M. (1997). Anayasal Demokrasi [Constitutional Democracy]. Ankara: Siyasal Publishing.
• Ersoy, A. (2010). İlköğretimde değer kazanımlarının incelenmesinde karikatür kullanımı: Dayanışma değeri örneği [The use of cartoon to investigate the acquisition of values in primary education: Case of solidarity values]. The Journal of Faculty of Ondokuz Mayıs University Education Faculty, 29(2), 79-103.
• Ertürk, S. (1993). Diktacı Tutum ve Demokrasi [Dictatorial attitude and Democracy]. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Gökçe, F. (2005). Devlet ve Eğitim [State and Education]. (3. Baskı). Ankara: Tek Ağaç Publishing.
• Gömleksiz, M. N., & Kan A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). [An evaluation of democratic attitudes of prospective teachers in the faculty of education and non-thesis master’s programs]. The Journal of National Education,178, 44-63.
• Güven, A., & Akkuş, Z. (2004). Demokratik değer kazanımında okulların rolü [The role of schools in the acquisition of democratic values]. The Journal of Faculty of Kazım Karabekir Education Faculty, 9.
• Hotaman, D. (2010). Demokratik eğitim: demokratik bir eğitim programı [Democratic education: A curriculum of democratic education]. The Journal of Theoretical Educational Science, 3(1), 29-42
• Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma: Değerler eğitimi [A new paradigm in modern education: Values education]. The Journal of Glance to Education, 6 (18), 4-10.
• Izgar, G. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencileri üzerinde yapılan değerler eğitimi programının incelenmesi. [Analysis of values education was made on 8. Grade students in primary school]. The Journal of Bayburt University Education Faculty, 9(1).
• Izgar, G., & Beyhan, Ö. (2015). Değerler eğitimi programının ilköğretim okulu 8. sınıf öğrencilerinin demokratik tutum ve davranışlarına etkisi [The effect to democratic attitude and behaviours of values education programme which is applied on 8. grades students at the primary school]. Journal of Values Education, 13(29), 439-470.
• İlğan, A., Karayiğit, D., & Çetin, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Examining democratic values of middle school students in terms of some variables]. The Journal of Celal Bayar University Social Sciences, 11(2).
• Kaldırım, E. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin demokrasi algıları [Democracy perceptions of eight grade students]. The Journal of Gazi Education Faculty, 25(3).
• Karadağ, E., Baloğlu, N., & Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma [A study on the relation between democratic attitudes of primary school administrators perceived by the teachers and democratic values of the teachers]. Journal of Values Education,4 (12), 65-82.
• Karakütük, K. (2001). Demokratik laik eğitim (çağdaş toplum olmanın yolu) [Democratic secular education (the way to be a contemporary society)]. Ankara: Anı Publishing.
• Kaya, M. (2006). İlköğretim 8. sınıf vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinde yer alan kavramların kazanılmışlık düzeyi [Level of internalizing the concepts in citizenship and human rights course in eighth-grade]. Masters Dissertation, Gazi University Education Sciences Institute, Ankara.
• Kıncal, R. ve Işık, H. (2003). Demokratik eğitim ve demokratik değerler [Democratic education and democratic values]. Educational Research, 3(11), 54-58.
• Kışlalı, A. (1994). Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi [Kemalism, Secularism and Democracy]. (2nd edition). Ankara: İmge Publishing.
• Kulaksızoğlu, A., & Dilmaç, B. (2000). İnsani değerler eğitim programı [Human values education program]. The Journal of Marmara University Atatürk Education Faculty, 12, 199-208.
• Kuş, Z., & Çetin, T. (2014). Perceptions of democracy of primary school Students. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(2), 786-790.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). California: SAGE Publications.
• Moller, J. (2006). Democratic schooling in Norway: Implications for leadership in practice. Leadership and Policy in Schools, 5 (1), 53–69.
• Mulhan, M. (2007). İlköğretim 7. sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi dersi kavramlarının öğrenilmesinde sosyal, ekonomik ve kültürel faktörler ile eğitim-öğretim uygulamalarının etkileri. Masters Dissertation, Marmara University Education Sciences Institute, İstanbul.
• Namlı, Z. (2015). Sosyal Bilgiler Dersinde Değer Eğitimi [Value Education in Social Studies Course]. (Ed: R. Sever). (p.351-375). Teaching Social Studies. Ankara: Nobel Publishing,
• Nayır, F., & Akar, F. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerine göre özgürlük kavramı ve özgürlüğün ilişkilendirildiği davranışlar [The concept of freedom and the behavior associated with freedom according to fifth grade students in primary education]. 1st International Symposium on European Union, Democracy, Citizenship and Citizenship Education, 216-223.
• Okutan, M. (2010). Türk eğitim sisteminde demokrasi eğitimi [Democracy education in Turkish education system]. International Journal of Human Sciences, 7(1).
• Özdemir, M. (2010). Qualitative data analysis: A study on methodology problem in social sciences. The Journal of Eskişehir Osmangazi University Social Sciences, 11(1).
• Özpolat, V. (2010). Bir toplumsal değişme paradigması olarak demokrasinin eğitime yansımaları: Demokratik eğitim [Educational reflections of democracy as a social change paradigm: Democratic education]. The Journal of National Education,135, 365-381.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri [Qualitative Research & Evaluation Methods]. (Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir, Trans. eds.), Ankara: Pegem Publishing.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
• Sabancı, O. (2008). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde yer alan vatandaşlık konularıyla ilgili kavramsal algıları [Elementary school 7th grade students’ conceptual understandings related to the citizenship subjects taking place in social studies course]. Masters Dissertation, Gazi University Education Sciences Institute, Ankara.
• Sarı, M., & Sadık, F. (2011). Öğretmen adaylarının demokrasi algıları (Çukurova Üniversitesi örneği) [Democracy perceptions of teacher candidates (Çukurova University sample)]. International Journal of Curriculum & Instructional Studies, 1(2).
• Smith, J. A., Flowers, P., & Larkin, M. (2009). Interpretative phenomenological analysis: Theory, method and research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Şimşek, U., Doymuş, K., Şimşek, Ü., & Özdemir, Y. (2004). Öğrencilerin demokratik tutumlarına grupla öğrenme yönteminin etkisinin incelenmesi [Examining the effect of group learning method on students' democratic attitudes]. The Journal of Atatürk University Faculty of Education Kazım Karabekir, (9).
• Şişman, M., Güleş, H., & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi [Qualifications framework for a democratic school culture]. The Journal of Uşak University Social Sciences, 3(1), 167-182.
• Tahiroğlu, M., & Aktepe, V. (2015). The effect of activities developed appropriately to the values education methods upon democratic perception and behaviors. Journal of Values Education, 12(30), 309-345.
• Tanilli, S. (1995). Nasıl bir demokrasi istiyoruz? [What Kind of Democracy Do We Want].İstanbul: Cem Publishing.
• Tanyaş, B. (2014). Nitel araştırma yöntemlerine giriş: Genel ilkeler ve psikolojideki uygulamaları [An introduction to qualitative research methods: general principles and applications in psychology]. Eleştirel Psikoloji Bülteni (Psikolojide Araştırma ve Yöntem Tartışmaları Özel Sayısı), 5, 25-38.
• Ural, S, N., & Sağlam H, İ. (2011). İlköğretim öğrencilerinin demokratik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Investigation of democratic attitudes of primary school students in terms of some variables]. Journal of Values Education, 9(22), 161-180.
• Uygun, S., & Engin, G. (2014). Temel demokratik değerler ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması [Basic democratic values scale: A scale development study]. Turkish Studies, 9(5), 2021-2031.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
• Yazıcı, K. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [An analysis of social studies prospective teachers’ democratic values in relation to various variables]. Education & Science, 36 (159), 166-178.
• Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi [Human rights and democracy education in school and family]. Ankara: Nobel Publishing.
• Yeşil, R. (2003). Demokratik eğitim ortamının insan hakları temeli [The democratic educational environment is based on human rights]. The Journal of Gazi University Kırşehir Education, 4(2) 45-54.
• Yeşil, R. (2004). Demokrasi eğitiminde tartışmanın yeri ve önündeki engeller [Place of debate in democracy education and obstacles in front]. International Symposium on Democracy Education, (20-21 May), Çanakkale.
• Yeşil, R. & Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama [The method and timing in democratic values education]. Turkish Journal of Social Research, 11(2), 65-84.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [In Social Sciences Qualitative Methods]. (9nd Edition). Ankara: Seçkin Publishing.
• Yılmaz, K. (2013). İlköğretim öğrencilerinin vatandaşlık eğitimi ile ilgili temel kavramlara ilişkin algılarının incelenmesi [An investigation into elementary school students’ perceptions of basic concepts about citizenship education]. The Journal of Hacettepe University Faculty of Education, 28(1), 453-463.
• Yüksel, İ., Bağcı, Ş., & Vatansever, E. (2013). İlköğretim son sınıf öğrencilerin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin belirlenmesi [Evaluation of affective learnings outputs of primary school senior students: Democratic values]. The Journal of Adıyaman University Institute of Social Sciences, 6(12), 309-334.