ETİK KURALLARI

Dergimizde yayımlanan çalışmalarda ulusal ve uluslararası geçerli etik kurallar ile araştırma ve yayın etiğine uyum şartı aranır. Bu yüzden dergimize gönderilen çalışmalarda yazarlarca, hakemlik sürecinde hakemlerce ve yönetimde editörlerce ICMJE (International Committee of Medcial Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un  “Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartlar”ı dikkate alınmalıdır.

Yazarlar:

Sosyal Bilimler Alanında yapılan anket, görüşme vb. etik kurul belgeleri için aşağıdaki zorunlu belgelerin yüklenmesi gerekmektedir.

1. Bireylerden ölçek, anket, mülakat ve diğer veri toplama araçları kullanılarak veri toplanması gereken çalışmalar/makaleler için alınması zorunludur.

2. Yazarın bağlı olduğu üniversitenin Etik Kurul'undan onay almış olması gereklidir.

3. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.

4. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

AYRICA;

Gönderilen makalenin akademik alanlara katkı sunacak nitelikte olması yazarın sorumluluğundadır.

Çalışmaların özgün olması ve araştırmaya dayalı olması gerekmektedir.

Her ne kadar intihal taraması dergi tarafından da yapılacaksa da akademik onursuzluk olan intihalin sonuçları tamamen yazara yönelecektir.

Makale aynı anda farklı dergilere gönderilmemelidir ve daha önce başka bir dergiye gönderilmiş olmamalıdır.

Makalede ismi yazılacak olan diğer yazarların araştırmaya katkı sağladığından emin olunmalıdır. Akademik katkısı olmayan kişilerin ilave yazar olarak gösterilmesi veya katkı sırası gözetilmeksizin, unvan, yaş ve cinsiyet gibi bilimdışı ölçütlerle yazar sıralaması yapılması bilim etiğine aykırıdır.

Dergiye makale gönderen yazarların derginin yayım ve yazım ilkelerini okuduğu ve kabul ettiği varsayılır ve yazarlar bu ilkelerde kendinden beklenenleri taahhüt etmiş sayılmaktadır.

Atıflar ve kaynakça gösterimi eksiksiz olmalıdır.

Yazar/lar, işlem süreçlerinde editörün istediği belge ve bilgileri zamanında sağlamaya özen göstermelidir.

Yazar/lar, hakem değerlendirmelerini uygun bir şekilde ve zamanında yapmalı ve gerekli değişiklerin yapıldığını sistem üzerinden belirtmelidir.

Yazar/lar, istenilen değişikleri akademik kurallar ve etik uygulamalar gereği yerine getirmeli, uygun bulmadığı değerlendirmeleri uygun bir dil ile sistem üzerinden belirtmelidir.

Yazar/lar, değerlendirme süreçlerindeki gizlilik ilkesine uygun hareket etmelidir.

Yazar/lar, çalışmalarının kabul edilmemesi durumunda editörden ilgili kararı isteme hakkına sahip oldukları gibi verilen kararın bu dergi ve sayı için tartışmaya açık olmadığını bilerek hareket etmelidir. 

Yazar/lar, değerlendirme süreçlerinde gördükleri eksiklikler veya hatalı durumları zamanında editöre bildirmelidir.

Yazar/lar, değerlendirme kararlarına saygı duymalı ve sonuca verdikleri dönütlerde uygun bir dil kullanamaya özen göstermelidir.

Yazar/lar, derginin yazım, değerlendirme ve yayın kurallarını iyi okumalı ve bu kriterlere göre hareket etmelidir.

Yazar/lar, kabul edilmiş yayınları için, sıralama, sayı seçme gibi bir hakka sahip olmadıklarını bilmelidir. Yayın sırası veya sayı için ancak editöre görüş bildirebileceklerini bu görüşün yayın kurulu tarafından karara bağlanacağını bilerek hareket etmelidir.

Dergiye gönderilemiş bir makale gönderildiği süreç sonundaki dergide yayınlamaya özen gösterilir. Ancak yayın kurulu kararı gereği bu konuda karar Yayın kuruluna aittir.

Yazarlar, Yükseköğretim Kurulu’nca da belirtilen Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ni dikkate almalıdır.

EDİTÖRLER: 

Editörler Ulakbim tarafından istenen ve aşağıda belirlenen kıstaslara dikkat edecektir.

1. Dergiyi geliştirme ve süreçleri iyi yönetmek için sürekli yenilikler arayışında olmalıdır.

2. Yazarların gönderilerinde tüm belge ve bilgilerin eksiksiz olduğunu kontrol etmelidir.

3. Yazarların süreci iyi kullanabilmesi için ayrıntılı gerekli bilgileri dergi sayfasında görünür biçimde deklare etmelidir.

4. Yenilenen süreçleri takip edip bunları dergi sayfasında yayınlamalıdır.

5. Diğer editörler ile sürekli iletişim halinde bulunmalıdır.

6. Gerektiği zaman yazarlardan gerekli bilgi ve belgeleri talep edebilmelidir.

7. Gönderilen çalışmanın Benzerlik Raporu, (gerekli ise) Etik İzin Belgesi'ni kontrol etmelidir.

8. Derginin amaç ve kapsamına uygun makaleleri kabul etmelidir.

9. Makalenin içeriğinde, araştırma ile ilgili olmayan atıfları kontrol edebilmelidir.

10. Çoklu yazarlarda makaleye katkı oranını belirten yazıyı talep etmelidir.

11. Etki kurul onayı gerektiren; canlı deneyleri, anket, görüşme vb. çalışmalarda Etik kurulun izin tarihlerini kontrol etmelidir.

12. Makalenin yöntem kısmında veri toplama başlangıç ve bitiş tarihlerinin olup olmadığını kontrol etmelidir.

13. Vaka çalışmalarında Aydınlatılmış onam belgelerinin alındığına dair imzalı belge alınmalıdır.

15. Makaleyi kesinlikle dergipark sistemi üzerinden almalıdır. mail aracılığıyla makale süreçlerini yönetmemelidir.

16. Hakemlere gerekli bilgi ve belgeleri sağlamalıdır.

17. Yazarlar ve hakemler ile olan iletişimde uygun bir dil kullanmalıdır.

18. Yazar ve Hakemlere yönelik aşağılayıcı bir üslup kullanmamalıdır.

19. Yazarların çalışması hakkında küçük düşürücü ifadeler kullanmamalıdır.

20. Yazar ve hakemlerin birbiri ile olan iletişimi dergipark mesajlar bölümünden, gizliliğe ve üsluba dikkat ederek sürdürmelidir.

21. Yazar veya hakemler birbirinin değerlendirmelerini kabul etmeyebilirler. Editör bu süreci uygun bir biçimde sistem üzerinden yürütmeye gayret etmeli ve tarafları birbiri ile doğrudan görüştürmekten kaçınmalıdır. Ancak zorunlu hallarde editör kurulu kararı ile yazar ve hakemin görüşmesini sağyalamalıdır.

22. Doğrudan yazarın şahsına yönelik eleştiri yapılmamalıdır. Değerlendirilen çalışmadır, yazarın kendisi değildir.

23. Hakemlerin gizliliğine dikkat edilmelidir.

24. Hakemlerin yazar ile çıkar çatışması olup olmadığını kontrol etmelidir.

25. Yazarın çalıştığı kurumdan hakem seçmemeye özen göstermelidir.

26. Hakemleri farklı iki kurumdan seçmeye özen göstermelidir.

27. Makalenin alanına göre hakem seçimini yapmalıdır.

28. Editörün izni olmadan hakemin çalışmayı başka biri ile paylaşması veya değerlendirme sürecine katması mümkün değildir. Editörü bu süreci kontrol etmeli ve gerektiğinde müdahale etmelidir. 

29. Yazarın çalışmayı daha önce yayınlayıp yayınlamadığ ve bir çalışmanın parçası ise bunu açıkça beyan edip etmediğini kontrol etmelidir.

30. Değerlendirme süreçlerinin sağlıklı yürümesi için sistemin sürekli kontrol edilmesi gerekmektedir.

31. Zamanında dönütlerin sağlanması editörün sorumluluğundadır.

32. Gerektiği zaman hakem değişimine gitmelidir.

33. Bir makalenin reddine veya kabülüne ilişkin değerlendirmeyi hakemlerden gelen görüşlere göre belirlemelidir.

34. Editörler kendi makalelerini editörlük yaptıkları dergiye göndermekten imtina etmelidir. Ancak bu bir kural değildir. Eğer editör bir çalışmasını bulunduğu dergiye göndermek istiyorsa o sayı için editörlük görevini bir diğer editöre devretmelidir. Böylece değerlendirme süreçlerini görmemesi ve müdahale etmemesi sağlanmalıdır.

35. Editör hiç bir zaman hiç bir şekilde etki altında kalmamalıdır. Derginin sahibi, yayıncı ve diğer editörler gibi unsurların kararlarda etken olmasına izin vermemelidir.

36. Editör yazar veya hakemler ile hiç bir çıkar çatışması halinde bulunmamalıdır.

37. Editör yazarın atıf kısmına akademik zorunluluklar dışında bir öneride bulunmaktan kaçınmalıdır.

38. Editör dergiye gelecek olan şikayet ve önerileri zamanında cevaplamalı ve gerekli tedbirleri almalıdır.

39. Etik izin veya intihal şüphesi olan çalışmalar için gerekli belgeleri ivedilikle istemeli, isteklerin yerine getirilmemesi durumunda ilgili makaleyi iade etmelidir. 

40. Dergiye gönderine çalşmanın tanımlamnası için çaba göstermelidir. (araştırma, deneme, olgu, kritik vb)

41. Bir makalenin karar süreci tamamen editöre aittir. Hakem değerlendirmeleri karar verme sürecinde etkin unsurlardır.