Paphlagonia'da Bir Antik Kent: Güzelcehisar

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 2 - 15, 20.06.2017

Fatma Bağdatlı Çam

Öz

Bartın
İli’ne bağlı Güzelcehisar Köyü, Bartın Nehrinin batısında Karadeniz kıyısındaki
küçük bir yerleşimdir. Antik kanaklarda ya da seyahatnamelerde dahi isminde
bahsedilmeyen bu küçük köyde Kale yapsı, mimari elemanlar, mezar taşları,
lahitler vb. Antik Dönemden günümüze kesintisiz bir yerleşimin izlerini
görebilmek mümkündür. Kale yapısının Güzelcehisar burnu üzerinde denizden
gelebilecek saldırılara karşı savunma macıyla yapılmış bir Bastion olduğu
anlaşılmaktadır. Mimari özellikleriyle Amastris’teki Ceneviz kalesi ile yakın
benzerlikler göstermektedir. Yerleşimin muhtelif yerlerinde korunmuş mermer
arşitrav parçası ve üzerindeki yazıt, mermer sütun tamburları ve en önemlisi de
köyün eski mezarlığındaki volkanik taşların antropomorfik şekilleri ile
Karadeniz’in kuzey kıyılarındaki Chersenessos (Kırım) mezar taşları ile
benzerliği yerleşimin Hellenistik Dönem’den de önceye gidebileceğinin
işaretlerini taşımaktadır. Güzelcehisar’da yapılacak detaylı Arkeolojik yüzey
araştırmaları ile çok daha sağlıklı değerlendirmeler yapılabilecektir. Bu
çalışma, alanda yapılması planlanan Arkeolojik çalışmlar için ön değerlendirme
niteliği taşımaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Güzelcehisar, Bartın, Paphlagonia, Karadeniz, Ceneviz

Kaynakça

• Burstein 1976, BURSTEIN, S.M., Outpost of Hellenism: The Emergence of Heraclea on the Black Sea, University of California Press, 1976 .
• Chotzakoglou 2013, CHOTZAKOGLOU, C.G., “Harbors and sea-routes of Black Sea according to Greek hagiographical text”, Medieval Ports in North Aegean and Black Sea. Links to the Maritime Routes of the East, International Symposium, Thessalonike, 4-6 December 2013, s.94-102.
• Clavijo 1859, CLAVIJO, Ruy Gonzalez de, Court of Timour at Samarcand A.D.1403-6, (Çev.C.R.Markham), London. Crow-Hill 1995, CROW, J. HILL, S., “The Byzantine Fortifications of Amastris in Paphlagonia” Anatolian Studies Vol.45, 1995, pp.251-265. Crow 2001, CROW, J., “Fortifications and urbanism in late antiquity: Thessaloniki and other eastern cities”, in L. Lavan (ed.), Recent research in Late Antique urbanism. Journal of Roman Archaeology supplementary series 42 (Portsmouth 2001), pp. 102-105.
• Evliya Çelebi, Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Bursa-Bolu-Trabzon-Erzurum-Azerbeycan-Kafkasya-Kırım-Girit, (haz.Y.Dağlı-S.A.Kahraman), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2011. Eyice 1965, EYİCE S., Küçük Amasra Tarihi ve Eski Eserleri Kılavuzu, Türk Tarih Kurumu Basimevi, 1965. French 1986, French, D., “Stephane”, Anadolu Araştırmaları 10, 1986, s.483-502.
• Kostova 2008, KOSTOVA, R. , "Byzantine fortifications and defensive system in the west Black Sea area", 2008, IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, http://blacksea.ehw.gr/Forms/filePage.aspx?lemmaId=10650 (31.05.2017)
• Posamentir 2011, POSAMENTIR, R., The Polychrome Grave Stelai from the Early Hellenistik Necropolis, Chersonesan Studies 1, University of Texas Press, 2011.
• Roller 2014, ROLLER, L.E. Ana Tanrıça’nın İzinde, Anadolu Kybele Kültü, Alfa Yayıncılık, 2013.
• Sivas 2002, SİVAS, T.,"Ana Tanrıça/Matar Kubileya Kültü İle Bağlantılı Phryg (Frig) Kaya Altarları Üzerine Yeni Gözlemler". Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 3: 335-355.
• Temur 2014, TEMUR, A., “Amasya Yassıkaya Açık Hava Tapınım Alanı Üzerine Gözlemler”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt.7, Sayı.35, 2014, 432-440.