KAMUSAL ALANDA SANAT PRATİKLERİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 14 - 29, 27.06.2021

Naile Çevik , Attila Döl , Mehtap Bingöl

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.877986

Öz

Halka ait mekanlar olarak değerlendirilen kamusal alanlar, sanatın tüm insanlara ulaşabilmesine olanak tanıyan mecralardır. Galeri ve müzelerin yanı sıra dış mekanda da yer alan bu alanlar izleyicinin gündelik yaşamlarının içerisinde karşılaştıkları bu sanat pratikleri bağlamında tüm bireylerin görsel algılarını geliştirmeye yönelik çabalardır. Bu anlamda kamusal mekanlardaki sanat eserleri, izleyicilerin katılımı ile eserin kendisinin dönüşüm/değişime uğrayabileceği etkileşimli yapılar olmalarının yanı sıra, sanatçı-izleyici ve sanat eseri birlikteliğinin yoğun olarak yaşandığı öznel bir süreci de tanımlamaktadır. Bu araştırmanın amacı, sanatçı-izleyici ve mekan bağlamında kamusal alana yönelik bilgiler sunmak ve bu alanda gerçekleştirilen sanat pratiklerini Alexander Calder, Vahit Tuna, Banksy, Louise Bourgeois ve Andy Goldsworthy’nin eserleri özelinde inceleyerek ortaya koymaktır. Çalışma, betimsel yöntem ve tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgularda sanatçıların, kamusal alandaki sanat pratikleri ile duyarlı oldukları konulara yönelik iletmek istedikleri mesajları ön plana çıkardıkları, biçimsel olarak insanların dikkatini çeken görsel ögeleri kullanarak disiplinlerarası etkileşimlerde bulundukları görülmektedir. Kamusal alanda sanat pratikleri bağlamında heykel, yerleştirme (enstalasyon), duvar resmi, sözcük sanatı, performans gibi çeşitli sanat alanları dikkat çekmektedir. Çalışma özelinde incelenen sanat eserlerinin farklı sanat biçimlerinden örnekler oluşturmalarına dikkat edilerek seçim yapılmış ve bu çerçevede kamusal alanda sanat pratikleri farklı görsel sanat biçimleri ile sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kamusal Alan,, Sanat Pratikleri,, Yerleştirme (Enstalasyon),, Heykel,, Grafiti,, Performans,

Teşekkür

Teşekkür ederiz

Kaynakça

• Kaynakça Alp, K. Özlem. (2016). İlişkisel Estetik ve Kamusal Alan Bağlamında Sanatta Yeni Arayışlar. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi. Yaz, Sayı: 16. s. 99-109.
• Balamber, Burçak. (2015). Baskıresim Ve Sokak Sanatı. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Baskıresim Anasanat Dalı. Danışman: Prof. Hayri Esmer. Eskişehir
• Çevik, N. Bingöl, M. Ve Durmuş, T. Kamusal Alan Bağlamında Kentsel Mekanlarda Çağdaş Sanat Yansımaları” Fine Arts, ISSN: 1308-7290 (NWSAFA), 2019, DOI: http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2019.14.4.D0245, 14/4: 284-297.
• Şenkal Demirci, Aybige (2019). Uygarlık Tarihinde Sanat ve Tasarım:Tasarım Kültürü, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Dilmaç, S. (2019). İlişkisel Estetik Bağlamında Kamusal Alanda Sanat. idil, 62 (Ekim): s. 1253-1261. doi: 10.7816/idil-08-62-01.
• Doğanay, Gizem (2015). Kamusal Alanda Cam Heykel, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Seramik Ve Cam Tasarımı Anasanat Dalı Seramik Tasarımı Programı, Yüksek Lisans Tezi. Danışman: Yrd. Doç. Aygün Dinçer Kırca, İstanbul.
• Ercan, Halil Fazıl. (2018). Kamusal Açık Alanlarda Sanat ve Battalgazi Çınar Park Örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. ISSN: 1309-9876. E-ISSN: 1309- 9884. s. 44-57.
• Fineberg, Jonathan . (2014). 1940’tan Günümüze Sanat, Varlık Stratejileri. Ed. Arif Ziya Tunç. Çev. Simber Atay Eskier ve Göral Erinç Yılmaz. Karakalem Kitabevi Yayınları: 11, İzmir. ISBN: 978-605-4146-10-9.
• Oral, Bülent. (2019). Banksy’nin Sotheby’s Galerisi’nde Gerçekleştirdiği Performansın Bir Olgu Olarak Sanat Tarihi Sürecindeki Yeri. Sanat Tarihi Dergisi, XXVIII/1, Nisan | April, 2019, 193-205. DOI: 10.29135/std.512925
• Özbek, M. Ed. (2004). Kamusal Alan. Hil Yayın, İstanbul ve Gökgür, P. (2008). Kentsel Mekanda Kamusal Alanın Yeri. Bağlam Yayıncılık, İstanbul. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kamusal_alan Erişim: 13.10.2020
• Sağlık, E. (2013). Kamusal Alanda Kadınlık Hallerinin Temsili. Sanat Dergisi-Sayı 24, s. 41-52.
• Saygı, S. (2016). Kamusal Alanda Sözcüklerle Sanat, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. Sayı 29. s. 87-99.
• Selvi, Yeliz. (2017). Sanatın 'Öteki'ne Açılması Ya da Kamusal Alanda Sanat, İdil Dergisi. Cilt 6, Sayı 36, s. 2209-2232.
• TDK, 2020. https://sozluk.gov.tr/ Erişim: 13.10.2020
• Veryeri-Alaca, Ilgım. (2008). Louıse Bourgeoıs’nın Sanatının Kronolojik Dönüşümü. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 3, 2008, s.1-16
• Görsel Kaynakça Görsel 1: Alexander Calder, Flamingo. https://www.wikiart.org/en/alexander-calder/flamingo-1973 Erişim: 30.01.2021
• Görsel 2: Banksy’nin duvarlara yapmış olduğu duvar yazıları (Grafitti) örnekleri. Doğanay, Gizem (2015). Kamusal Alanda Cam Heykel, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Seramik Ve Cam Tasarımı Anasanat Dalı Seramik Tasarımı Programı, Yüksek Lisans Tezi. Danışman: Yrd. Doç. Aygün Dinçer Kırca, İstanbul. s. 65
• Görsel 3 : Görsel 3 : Louise Bourgeois, ‘Maman’ Anne, Bronze. 1999. https://blog.artsper.com/en/a-closer-look/3826/
• Görsel 4: Vahit Tuna. https://www.artkolik.net/genel/vahit-tunadan-bir-tur-kadinkirim-aniti-isimsiz-6187 Erişim: 18.01.2021.
• Görsel 5: Vahit Tuna, İsimsiz, https://www.artkolik.net/genel/vahit-tunadan-bir-tur-kadinkirim-aniti-isimsiz-6187 Erişim: 18.01.2021.
• Görsel 6: Vahit Tuna, İsimsiz, http://www.sanatatak.com/view/vahit-tunanin-adi-var-kadinin-adi-yok Erişim: Erişim: 18.01.2021.
• Görsel 7: Vahit Tuna, “Eve Gelirken Ekmek Almayı Unutma”, Saygı, S. (2016). Kamusal Alanda Sözcüklerle Sanat, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. Sayı 29. s. 93
• Görsel 8: Andy Goldsworthy, Yağmur Gölgesi, Performans, Canvas Arts, 29 Ağustos. https://www.pbs.org/newshour/arts/watch-the-fleeting-beauty-of-artist-andy-goldsworthys-rain-shadows Erişim: 08.12.2020.
• Görsel 9: Andy Goldsworthy, Yağmur Gölgesi, Performans, https://www.youtube.com/watch?list=RDCMUC6ZFN9Tx6xh-skXCuRHCDpQ&v=YsqurjMCN4U&feature=emb_rel_end Erişim: 08.12.2020).
• Görsel 10: Andy Goldsworthy, Yağmur Gölgesi, Performans, Canvas Arts, 29 Ağustos. https://www.pbs.org/newshour/arts/watch-the-fleeting-beauty-of-artist-andy-goldsworthys-rain-shadows Erişim: 08.12.2020.
• Internet Kaynakçası Sanal 1: http://www.calder.org/life/biography Erişim Tarihi: 30.01.2021.
• Sanal 2: https://www.artkolik.net/genel/vahit-tunadan-bir-tur-kadinkirim-aniti-isimsiz-6187 Erişim Tarihi: 18.01.2021.
• Sanal 3: https://www.kolekta.com.tr/sanatcilar/vahit-tuna/ Erişim Tarihi: 18.01.2021.
• Sanal 4: Stewart, Jessica, 2019: https://mymodernmet.com/vahit-tuna-femicide-art-installation/ Erişim Tarihi: 18.01.2021
• Sanal 5: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2018 Veri Raporu’ndan ve https://www.birikimdergisi.com/haftalik/9668/kadinkirim#.XXjCrCShmEe’den akt: Artkolik, 2019: https://www.artkolik.net/genel/vahit-tunadan-bir-tur-kadinkirim-aniti-isimsiz-6187 Erişim Tarihi: 18.01.2021.
• Sanal 6: Sanatatak, 2019: http://www.sanatatak.com/view/vahit-tunanin-adi-var-kadinin-adi-yok Erişim Tarihi: 18.01.2021.
• Sanal 7: http://www.artnet.com/artists/andy-goldsworthy/ Erişim Tarihi: 08.12.2020
• Sanal 8: https://tr.wikipedia.org/wiki/Andy_Goldsworthy Erişim Tarihi: 08.12.2020).
• Sanal 9: http://www.artnet.com/artists/andy-goldsworthy/ Erişim Tarihi: 08.12.2020.
• Sanal 10: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=YsqurjMCN4U Erişim: 08.12.2020; Canvas Arts, 29 Ağustos. https://www.pbs.org/newshour/arts/watch-the-fleeting-beauty-of-artist-andy-goldsworthys-rain-shadows Erişim Tarihi: 08.12.2020.
• Sanal 11: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=YsqurjMCN4U Erişim: 08.12.2020; Canvas Arts, 29 Ağustos. https://www.pbs.org/newshour/arts/watch-the-fleeting-beauty-of-artist-andy-goldsworthys-rain-shadows Erişim Tarihi: 08.12.2020.