Dijital Ebeveynlik Tutumları İle Ergenlerde İnternet Bağımlılığı Ve Duyguları Yönetme Becerileri Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 11, 48 - 66, 08.07.2023

Elif Akay , Gökhan Kayılı

https://doi.org/10.36731/cg.1298078

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, ebeveynlerin dijital ebeveynlik tutumları ile ergenlerde internet bağımlılığı ve duyguları yönetme becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Kayseri ilinde lise öğrenimine devam etmekte olan 17-18 yaş grubu ergen ve ebeveynleriyle çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada örneklem seçimi yapılırken çok aşamalı örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmaya 231 lise öğrencisi ve 231 ebeveyn olmak üzere toplamda 462 kişi katılmıştır. Araştırmada örneklem büyüklüğünün seçilmesinde Krejcie ve Morgan (1970)’ın belirlemiş oldukları örneklem büyüklüğü tablosundan yararlanılmıştır. Araştırma verileri Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği, İnternet Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu ve Duyguları Yönetme Becerileri ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerine uygulanan normalizasyon testi sonuçlarına göre bağımsız örneklemler t-testi, Mann Whitney U testi, Kruscal Wallis H testi, Pearson Korelasyon Analizi ve basit doğrusal regresyon analizi işlemleri uygulanarak bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, ebeveynlerin dijital ebeveynlik tutumları ile internet bağımlılığı düzeyi arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Duyguları yönetme becerileri ve internet bağımlılığı düzeyi arasındaki ilişkiye bakıldığında ise değişkenler arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca dijital ebeveyn tutumlarının ve ergenlerin duyguları yönetme becerilerinin internet bağımlılığı düzeyini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ergenler, internet bağımlılığı, dijital ebeveynlik, duyguları yönetme becerileri

RELATIONSHIP BETWEEN DIGITAL PARENTING ATTITUDES AND INTERNET ADDICTION AND EMOTIONAL MANAGEMENT SKILLS IN ADOLESCENTS

Öz

In this study, it was aimed to determine the relationship between parents digital parenting attitudes and internet addiction and emotional management skills in adolescents. For this purpose, permission was obtained from the Kayseri Provincial Directorate of National Education to conduct a survey, and a study was conducted with adolescents aged 17-18 who are continuing their high school education in Kayseri and their parents. In the study, the multi-stage sampling method was used while selecting the sample. A total of 462 people, including 231 high school students and 231 parents, participated in the study. The sample size table of Krejcie and Morgan (1970) was used in the selection of the sample size in the study. Research data were used in the Digital Parenting Attitude Scale, Internet Addiction Scale-Short Form and Emotion Management Skills scales. According to the results of the normalization test applied to the research data, the findings were obtained by applying the independent samples t-test, Mann Whitney U test, Kruscal Wallis H test, Pearson Correlation Analysis and simple linear regression. As a result of the research, it was seen that there is a positive and significant relationship between parents digital parenting attitudes and internet addiction. When the relationship between emotion management skills and internet addiction was examined, it was seen that there was a moderately significant negative relationship between the variables. In addition, it was concluded that digital parental attitudes and adolescents ability emotional management predict internet addiction.

Anahtar Kelimeler

Adolescents, Internet Addiction, Digital Parenting, Emotiomal Management

Kaynakça

• Arıcı Doğan, D. ve Döğer, S. S. (2023). Annelerin dijital ebeveynlik tutumları ile aile-çocuk internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9(1), 1-14. https://doi.org/10.24289/ijsser.1181453.
• Álvarez, M., Torres, A., Rodríguez, E., Padilla, S. & Rodrigo, M. J. (2013). Attitudes and parenting dimensions in parents' regulation of internet use by primary and secondary school children. Computers & Education, 67, 69-78.
• Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M. ve Çetinkaya, A. (2015). Lise ve Üniversite Öğrencilerinde Dijital Bağımlılık. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 34-58.
• Biçer, U. (2014). Sosyal Beceri Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerindeki İnternet Bağımlılığı Düzeylerine Etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Cinbir Filik, N. (2021). Üniversite Öğrencilerinde Bağlanma Stilleri ve Çocukluk Çağı Deneyimlerinin Duyguları Yönetme Becerileri İle İlişkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Chemnad, K., Alshakhsi, S., Al-Harahsheh, S., Abdelmoneium, A. O., Al-Khalaf, M. S., Baghdady, A. & Ali, R. (2022). Is it contagious? Does parents’ internet addiction impact their adolescents’ Internet addiction? Social Science Computer Review. https://doi.org/10.1177/08944393221117408.
• Chisholm, J. F. (2006). Cyberspace violence against girls and adolescent females. Annals New York Academy of Sciences,1087, 74-89. http://dx.doi.org/10.1196/annals.1385.022 PMid:17189499.
• Chou, C. & Lee, Y. H. (2017). The Moderating Effects of Internet Parenting Styles on the Relationship Between Internet Parenting Behavior, Internet Expectancy, and Internet Addiction Tendency. Asia-Pacific Edu Res, 26, 137–146. https://doi.org/10.1007/s40299-017-0334-5.
• Clarkson, A. & Zierl, L. (2018). An online parenting program grows digital parenting skills and parent–school connection. Journal of Extension, 56(5). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2840914.
• Colwell, J., & Kato, M. (2003) Investigation of the relationship between social isolation, self-esteem, aggression and computer game play in Japanese adolescents. Asian Journal of Social Psychology, 6(2), 149-158.
• Çeçen, A. R. (2006). Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 101-113.
• Ercengiz, M. ve Şar, A. H. (2017). Ergenlerde İnternet Bağımlılığının Yordayıcı Olarak Duygu Düzenlemedeki Rolü. Sakarya University Journal of Education, 7(1), 183-194. https://doi.org/10.19126/suje.307236. Esen, E. (2010). Ergenlerde İnternet Bağımlılığını Yordayan Psiko-Sosyal Değişkenlerin İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Gökçearslan, Ş. ve Günbatar, M. S. (2012). Ortaöğrenim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2) ,10-24.
• Gönül, S. (2002). Patolojik internet kullanımı (internetin kötüye kullanımı). Yeni Symposium, 40(3), 105–110.
• Günaydın, E. (2021). 12-17 Yaş Çocuğu Olan Annelerin Ebeveynlikte Bilinçli Farkındalık Düzeyi Ve Dijital Ebeveynlik Tutumu İle Çocuklarında Internet Bağımlılığı Arasındaki İlişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi Bazı Demografik Değişkenler ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Harman, J. P., Hansen, C. E., Cochian, M. E. & Lindsey, C. R. (2005). Liar, liar: Internet faking but not freguency of use affect social skills, self-esteem, social anxiety, and aggression. Cyber Psychol Behavior, 8(1), 1-6. https://doi.org/10.1089/cpb.2005.8.1. İnan Kaya, G., Mutlu Bayraktar, D. ve Yılmaz, Ö. (2018). Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173. https://doi.org/10.21764/maeuefd.390626.
• Jang, K. S., Hwang, S. Y., & Choi, J., Y. (2008). Internet addiction and psychiatric symptoms among korean adolescents. Journal of School Health, 78(3), 165-171.
• Karahisar, T. (2014). İnternette çocukları bekleyen riskler ve medya okuryazarlığı. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 4(4), 82- 96. https://doi.org/10.7456/10404100/007.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kenley, H. (2011). Cyber bullying no more: Parenting a high tech generation. Loving Healing Press. Kılıç, G. (2017). Ergenlerde İnternet Bağımlılığının Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308. Kumar, N., Ramphul, K., Mejias, S. G., Lohana, P., Verma, R., Ramphul, Y. & Sonaye, R. (2021). The impact of COVID-19 lockdown on children and adolescents and possible solutions: a perspective. Archives of Medical Science-Atherosclerotic Diseases, 6(1), 115-119. https://doi.org/ 10.5114/amsad.2021.107811.
• Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçeye Uyarlaması: Üniversite Öğrencileri ve Ergenlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17, 69-76. https://doi.org/10.5455/apd.190501.
• Manap, A. (2020). Anne Babalarda Dijital Ebeveynlik Farkındalığının İncelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi. https://doi.org/10.17679/inuefd.711101.
• Manap, A. ve Durmuş, E. (2021). Dijital Ebeveynlik Farkındalığının Çeşitli Değişkenler, Aile İçi Roller Ve Çocukta İnternet Bağımlılığı Açısından İncelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 141-156. https://doi.org/10.19160/ijer.837749.
• Öksüz, Ö. (2019). Cinsiyetin İnternet Bağımlılığı, Problemli İnternet Kullanımı, Siber Zorbalık Ve Siber Mağduriyet Değişkenleri Üzerine Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Öztabak, M. Ü. (2018). Problemli İnternet Kullanımı Olan Ergenlerin İnternet Kullanımına İlişkin Duygu ve Görüşlerinin İncelenmesi. International Journal of Society Researches, 8(15), 1024-1055. https://doi.org/10.26466/opus.419667. Parmar, N. A. (2017). Digital Parenting. United Learning Schools, Ashford, Kent.
• Rode, J. A. (2009). Digital parenting: designing children’s safety. In Proceedings of the 23rd British HCI Group Annual Conference on People and Computers: Celebrating People and Technology. British Computer Society, 244-251.
• Saatçıoğlu, H. (2016). İnternet Bağımlılığı Tanısı Alan Ergenlerin Sosyal Bilişsel Becerilerinin Değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış tıpta uzamanlık tezi]. Ege Üniversitesi.
• Seymenoğlu, F. T. (2019). Ergenlerde Öfke İfadesi Ve İnternet Bağımlılığının İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Sezen, M. F. ve Murat, M. (2018). Ergenlerde Akran Zorbalığı, İnternet Bağımlılığı ve Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 9(16), 160-182. https://doi.org/10.26466/opus.476629.
• Sukk, M. & Siibak, A. (2021). Caring dataveillance and the construction of “good parenting”: Estonian parents’ and pre-teens’ reflections on the use of tracking technologies. Communications, 46(3), 446-467. https://doi.org/10.1515/commun-2021-0045.
• Turan, F. (2017). Erdenlerde İnternet Bağımlılığının Anne Baba Tutumları Açısından İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Türkel, N. (2021). Ebeveynlerin Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyleri İle Dijital Ebeveynlik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Uslu, Ş. (2019). Lise Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı, Dijital Oyun Bağımlılığı Ve Sosyal Medyaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Üstün, F. K. ve Topbaş, E. (2014). Büro çalışanlarının duygu yönetme becerilerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi: Deneysel bir çalışma. Journal of Human Sciences, 11(1),1126-1148. https://doi.org/10.14687/ijhs.v11i1.2781.
• Valcke, M., Bonte, S., De Wever, B. & Rots, I. (2010). Internet Parenting Styles and The Impact on Internet use of Primary School Children. Computers & Education, 55(2), 454- 464.
• Yaman, F., Dönmez, O., Akbulut, Y., Kabakçı Yurdakul, I., Çoklar, A. N. ve Güyer, T. (2019). Ebeveynlerin Dijital Ebeveynlik Yeterliklerinin Çeşitli Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 149-172.
• Yaylacı, B. (2019). Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Çocuk İlişkisinin İnternet Kullanımı Üzerine Etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Yelpaze, İ. (2021). Ergenlerin Problemli Sosyal Medya Kullanımlarında Yalnızlığın Yordayıcılığı: Duyguları Yönetme Becerilerinin Aracılık Rolü. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 144-173. https://doi.org/10.14520/adyusbd.787149.
• Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. Cyber Psychology and Behavior, 1(3), 237-244. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237.
• Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F. ve Odabaşı, H. F. (2013). Dijital Ebeveynlik ve Değişen Roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.
• Zabatiero, J., Straker, L., Mantilla, A., Edwards, S. & Danby, S. (2018). Young Children and Digital Technology: Australian Early Childhood Education and Care Sector Adults’ Perspectives. Australasian Journal of Early Childhood, 43(2), 14–22. https://doi.org/10.23965/AJEC.43.2.02.